اژدهاي خفته در کوه هاي چين

ديوار چين ديوار چين يکي از عجايب هفت گانه جهان، طولاني ترين و بزرگ ترين سازه ساخت دست انسان و تنها سازه زميني اي است که مي گويند از فضا قابل ديدن است. اين ديوار که در نقشه جغرافيايي کشور چين تا 7 هزار کيلومتر ادامه پيدا کرده در سال 1987 در فهرست آثار ميراث فرهنگي ثبت شد. تاريخ ساخت ديوار چين به قرن نهم قبل از ميلاد باز مي گردد؛ با اين حال در قرن شانزدهم اين ديوار طولاني به عنوان مرز چين شناخته شد. البته ديوارهاي ديگري هم هستند که به اين ديوار منتهي مي شوند اما معروف ترين آنها ديواري است که بين سال هاي 2000 تا 220 ميلادي و در زمان امپراتوري اول چين به نام شين چي هوآنگ ساخته شده است. اين ديوار در ابتدا از ديوار اصلي چين فاصله زيادي داشت. در آن زمان حکومت چين براي جلوگيري از حملات دولت هاي شمالي، برج هاي آتشي براي خبررساني و قلعه هاي مرزي اي براي به دست آوردن اطلاع از وضعيت دشمن روي ديوار چين ساخته بود. در سال 221 قبل از ميلاد امپراتور شين چي هوآنگ پس از به وحدت رساندن چين، ديوارها را به هم متصل کرد که به صورت ديوار بزرگ در مرزهاي شمالي روي کوه ها در آمد. او مي خواست با اين کار از حملات دشمن به مراتع شمالي جلوگيري کند. در اين زمان طول ديوار چين به 5 هزار کيلومتر مي رسيد. در زمان سلسله هان و پس از سلسله شين طول ديوار به 6500 کيلومتر رسيد. در تاريخ 2 هزار ساله چين حکمرانان دوران مختلف به ساخت ديوار چين پرداختند؛ ساخت ديوار از زمان پادشاهي شين چي هوآنگ در سال 208 قبل از ميلاد شروع شده و در قرن اول قبل از ميلاد و در زمان امپراتوري هان ادامه يافته است. بقيه آن هم بين سال هاي 1138 تا 1198 و در زمان حکمراني پادشاه هم از سلسله پنجم ساخته شده و بين سال هاي 1368 تا 1620 از زمان امپراتوري هانگو تا شاه وانلي از سلسله مينگ به اتمام رسيده. به همين خاطر اين ديوار را مربوط به سلسله مينگ مي دانند. ديوار بزرگ چين طولاني ترين ديوار دنياست که از غرب به دروازه جايو گوان در استان گانسو چين و از شرق به ساحل رود يالو جيان در استان ليائونينگ در شمال شرقي چين منتهي مي شود و بين آن نه استان به طول 7300 کيلومتر وجود دارند و مردم محلي آن را «ديوار طولاني» مي نامند. قسمت اعظم اين ديوار در زمان امپراتوري اول چين که در دوران حکومت بسيار کوتاهي داشت، ساخته شد. از آنجا چيني ها از تکنيک هاي ساخت ديوار و کار با سنگ هاي سرسخت به خوبي مطلع بودند، براي ساخت اين ديوار از سنگ هاي مکعبي بزرگ و محکم استفاده کردند. بيشتر اين سنگ ها از کوه هايي که در نزديکي ديوار بودند تامين مي شدند. همين عامل هم باعث شده ديوار چين يکي از محکم ترين ديوارهايي باشد که تا به حال در دنيا ساخته شده است. اين ديوار به خاطر تسلط کامل بر شهر و محافظت از آن، روي کوه ها ساخته شده است و حتي از بيابان ها، مراتع و لجنزارها هم عبور کرده. نکته جالب اينجاست که کارگردان سازنده اين بنا طبق نوع زميني که روي آن ديوار را بنا مي کردند، ساختار متفاوتي براي ايجاد ديوار در نظر گرفتند که اين نشان دهنده هوش آنهاست. ديوار چين روي مسير کوه هاي پرفراز و نشيب امتداد پيدا کرده و حتي پرتگاه هاي بلند از روي اين ديوار به خوبي ديده مي شوند. در واقع کوه و ديوار به يکديگر پيوند خورده و دژي محکم ساخته اند. بنابراين دشمن به هيچ وجه قادر به نفوذ به اين ديوار نيست. ديوار چين معمولا با آجرهاي بزرگ و سنگ هاي مستطيل شکل ساخته شده و وسط آن خاک و خرده سنگ، سيمان و آهک ريخته شده تا به استحکام بخشد. ارتفاع اين ديوار ده متر است و پهناي آن براي عبور چهار اسب در کنار هم کافي است. در بعضي جاها عرض آن به چهار تا پنج متر مي رسد تا در زمان انتقال غلات و سلاح ها مشکلي پيش نيايد اما عرض آن در پهن ترين قسمتش به نه متر مي رسد. رنگ اصلي ديوار به جز در چند قسمت، آجري است. طرف دروني ديوار از سمت شهر، نرده سنگي و دروازه وجود دارد و در قسمتي از کفپوش اين ديوار از آجر استفاده شده ولي بخش اعظم آن کاشي کاري شده است. بر اساس افسانه هاي قديمي در زمان ساخت ديوار کارگران زيادي جان خود را از دست دادند و به خاطر اينکه حمل آنها تا شهر و دفن کردنشان در گورستان کار سختي بود، جسد آنها بين ديوار، گذاشته مي شد. البته تا به حال هيچ کس به خود اجازه نداده تا براي بيرون کشيدن آن اجساد اين ديوار تاريخي را خراب کند. اين طور که گفته مي شود حدود 2 تا 3 ميليون نفر در طول زمان سخت اين ديوار جان خود را از دست دادند. مردم چين هم که خيلي خرافاتي هستند، اعتقاد دارند که روح اين اجساد شب ها در اطراف ديوار ديده مي شود. روي اين ديوار برج هايي ساخته شده اند که به عنوان برج ديدباني استفاده مي شدند و مثل سنگر محکمي بودند تا در زمان جنگ جان ديده بانان در امان باشد. در جنگ هايي که در اطراف اين ديوار رخ داده از سلاح هايي مثل توپ هم استفاده شده و محل هايي از ديوار که توپ با آنها برخورد کرده به وضوح مشخص است اما نکته جالب اين است که ديوار به حدي محکم ساخته شده بود که برخورد اين توپ ها هم نتوانست آسيبي به آن وارد کند. در فاصله معيني روي اين ديوار سکو و برج هاي آتش براي خبر رساني ساخته شده است. سکوهاي ديواري براي ذخيره سلاح ها و غلات و استراحت سربازان استفاده مي شدند و در زمان جنگ، مخفيانه آنها هم به حساب مي آمدند. وقتي هم که دشمن به شهر حمله مي کرد با روشن کردن آتش روي برج هاي آتش بقيه مردم را از حمله دشمنان با خبر مي کردند. در سال 1449 وقتي سلسله مينگ بر چين حکمراني مي کرد، جنگ سختي بين ارتش مينگ و ارتش تاتمو از مغولستان در گرفت. در اين جنگ ارتش مينگ شکست خورد و به همين خاطر امپراتوري چين تصميم گرفت اين ديوار تا حدي گسترش دهد تا مغول ها ديگر نتوانند وارد خاک چين شوند. در نتيجه تصميم به بازسازي قسمت هاي آسيب ديده ديوار گرفتند و به خاطر استقرار حکومت در پکن، قسمتي که مرز پکن را تشکيل مي داد از بقيه ديوار محکم تر ساختند. در سال 1600 جنگ ديگري بين امپراتوري چين و مانچوها در گرفت که در اين جنگ چيني ها به وسيله ديوار دفاعي خود اجازه ورود آنها را به کشورشان نداند و در نتيجه توانستند فاتح اين جنگ باشند اما در سال 1644 دوباره بين اين دو قوم جنگ رخ داد. اين بار مانچوها توانستند از ديوار عبور کنند و بعد از جنگي خونين توانستند پکن را تحت تصرف خود درآورند. بعضي از قسمت هاي پين هم از امپراتوري جدا شد و به دست اقوام ديگر افتاد که قوم ميائو يکي از آنها بود. حدود 60 کيلومتر ديوار که تقريبا تا 20 سال ناشناخته باقي مانده بود در شهر گانسو قرار داشت. اين بخش در بلندترين قسمتش به پنج متر مي رسيد و کوتاه ترين ارتفاع آن کمتر از دو متر است. به خاطر کوتاهي ارتفاع در اين قسمت بخش هايي از آن تخريب شده است و جاهايي از آن هم از گل پوشيده شده؛ به طوري که نماي آجري کف آن ديگر به چشم نمي خورد و به اين ترتيب در معرض فرسودگي قرار دارد. با اين حال بعضي از بخش هاي ديوار چين به خوبي حفظ شده است که اين بخش ها عبارتند از ديوار بادلينگ در نزديکي بيچينگ، ديوار سي ماتاي و ديوار موتيانيو، دروازه شان هاي گوان در انتهاي شرقي ديوار چين که نخستين دروازه چين ناميده مي شود و دروازه جايوگوان در انتهاي غربي آن که در گان سو قرار گرفته است، اين بخش ها جزء مکان هاي بسيار مشهور و ديدني اين ديوار طولاني هم هستند و هر ساله گردشگران زيادي در تمام سال از آنها بازديد مي کنند. گردشگران زيادي براي بازديد از اين شگفتي بزرگ تاريخي پا به اين کشور مي گذارند و از ديوارها و مسيرهاي مختلفي که اين ديوار بزرگ را تشکيل داده اند بازديد مي کنند؛ در اين بين بعضي مسيرها بيشتر مورد توجه گردشگران خارجي قرار گرفته است: مسير جايوگوآن راه شمالي مسير، جايوگوآن ناميده مي شود و بين محلي ها به بدلينگ هم مشهور است. اين قسمت از ديوار چين، مرز پکن را تشکيل داده و در ساخت آن بيشتر از سنگ هاي تپه اي استفاده شده. بلندي ديوار بدلينگ 7/8 متر و عرض آن پنج متر است. با اينکه راه رفتن در مسير اين ديوار کار سخت و نفس گيري است اما خالي از لطف نيست. در اين مسير موزه اي هم بنا شده که گذشته چين و دوران باستان را به نمايش مي گذارد. ديوار هانوگوچنگ بهترين انتخاب براي ماجراجوهايي که دوست دارند از دل طبيعت هم عبور کنند، گذر از ديوار هانوگوچنگ است، چرا که در فصل تابستان اطراف اين قسمت از ديوار چين تماما از گل هاي زرد پوشيده شده و به همين خاطر اين ديوار به ديوار بزرگ گل هاي زرد هم معروف است. اين ديوار اسرار آميز در کنار شهر و بسينيتي و روي يکي از بالاترين قسمت هاي کوه و نزديک قله قرار دارد و دورنماي شهر از اين چشم انداز در افق هاي دوردست و بين ابرها گم شده است. ديوار وانجينگ لو يکي از مستحکم ترين قسمت هاي ديوار چين قسمتي است که داراي شيب فراوان به طرف دامنه کوه است. طول اين بخش 11 کيلومتر است و ارتفاع آن به خاطر ساخت روي دره از پنج تا هشت متر متغير است و عرض آن به پنج تا شش متر مي رسد. اين قسمت از ديوار چين وانجينگ لو ناميده شده و ارتفاع آن از سطح دريا 980 متر است. ديوار موتيانيو قسمت شرقي ديوار چين موتيانيو ناميده مي شود که در 70 کيلومتري شمال شرقي پکن قرار دارد و دروازه گاتاوي را در شرق به راه جايوگوان در غرب متصل مي کند و از روي پرتگاه بسيار بلندي هم مي گذرد . طول اين ديوار روي قسمت پرتگاه تقريبا 2/25 کيلومتر است. ديوار ليائوتيان لينگ اين ديوار در 25 کيلومتري غرب ديوار چين قرار دارد و ارتفاع آن از دو تا سه متر متجاوز نمي کند. اين قسمت يکي از زيباترين بخش هاي ديوار چين است که رنگ خاصي هم دارد و زير درخشش آفتاب کاملا نقره اي به نظر مي رسد. باستان شناسان طبق تحقيقي که انجام دادند دليل نقره اي بودن رنگ اين قسمت را استفاده از سنگ هاي معدني کوه شان خي مي دانند. سنگ هاي اين معدن از مقادير زيادي آهن تشکيل شده و همين موضوع دليل اصلي رنگ ويژه آن است. البته در سال هاي گذشته ديوار ليائوتيان لينگ تلالؤ کنوني را نداشت اما با گذشت زمان و فرسوده شدن سنگ ها آهن موجود در آنها نمايان شده و رنگ آن را به نقره اي تغيير داده است. ديوارهاي جياگوآن تا يپينگ جي قسمت بعدي از ديوار چين که صخره زرد ناميده مي شود بين مردم محلي به ديوار رسوخ ناپذير هم معروف شده و شامل بخش هاي مختلفي مثل برج ديدباني است که مردم در زمان جنگ هدايا و قرباني هايشان را براي سربازان به اين قسمت مي فرستادند. موزه هان جياگوآن هم در اين قسمت قرار دارد که تاريخچه ديوار بزرگ چين را بيان مي کند. سنگ يادبود يکي از بزرگ ترين هنرمندان خطاط چين به نام مائو هم در اين مکان ساخته شده است. محل برگزاري مسابقات دوي ماراتن که در سال 2000 پايه گذاري شد هم در اين قسمت قرار دارد. هر ساله هزاران نفر بيش از 30 کشور جهان براي شرکت در اين مسابقات به اين قسمت از ديوار چين سر مي زنند. مسير جايوگوآن مسير جايوگوآن مسيري با شکوه و ديدني است که به قسر امپراتور منتهي مي شود، به همين دليل در حفظ و نگهداري آن تلاش زيادي شده است؛ البته اين کار دليل ديگري هم دارد، اينکه اين راه در زمان چين باستان يکي از مهم ترين قسمت هاي جاده ابريشم بوده. قصري که در انتهاي اين راه قرار دارد از لحاظ معماري بسيار فوق العاده است و چشم اندازي از صحراي گبي و کوه هاي هميشه برفي جوليان دارد. برج بلند اين قصر و ساخت آن نمايانگر نوع معماري در چين باستان است. ديوار جيانکو در ساخت اين قسمت از ديوار چين از سنگ هاي سفيدي استفاده شده که زيبايي منحصر به فردي به آن داده است، ديوار جيانکو در 73 کيلومتري پکن واقع شده و شامل قسمت هاي مختلفي است: - محل تماشاي پرواز عقاب ها که برخي بلند است و در جايي قرار دارد که پرواز عقاب ها به خوبي از آنجا ديده مي شوند. - پله هاي آسماني که شيب زيادي دارند و قدم گذاشتن روي آنها خالي از خطر نيست. - محل به هم پيوستن پکن که شامل قسمتي است که چند بخش از ديوار به همديگر پيوند مي خورند. - برج نه چشم که يک برج ديدباني است با نه پنجره براي ديدن اطراف. - برج جنگ بي که مکاني براي تماشاي طلوع خورشيد است و پله هاي ابري اي که آن قدر بالا مي روند که در ابر ها ناپديد مي شوند. ديوار جين شان لينگ علاقه منداني که مي خواهند قسمتي از دوران باستان چين را از نزديک ببينند، بازديد از اين ديوار را هم بايد در برنامه هاي خود قرار بدهند. اين ديوار روي کوه هبي ساخته شده و سنگر اصلي سربازان در آن دوران بوده. در حقيقت اين قسمت يکي از ديوارهايي است که با گذر زمان زياد از بين نرفته و چشم انداز اطرافش يکي از زيباترين مناظر طبيعي به شمار مي آيد. ديوار جين شان لينگ 150 کيلومتر با پکن فاصله دارد و به ديوار بدلينگ هم نزديک است. ديوار شان هاي گوآن اين ديوار از قسمت هاي مهمي تشکيل شده و براي چيني ها از اهميت بيشتري نسبت به بقيه ديوارها برخوردار است. ديوار شان هاي گوآن شامل سر اژدهاي پير (تنها مسيري از ديوار چين است که به دريا ختم مي شود) مسيرهاي بهشتي، اولين کوهي که ديوار روي آن بنا شد ( يعني کوه جياشان) تنها قسمت مسيري که به شکل پل است، معبد مقدس چين باستان و سلسله مينگ به نام جيانگ نو و موزه ديوار بزرگ چين يعني شان هاي گوآن است. اين قسمت در نزديکي شهر شين هوآنگ دوآ قرار دارد. مهم ترين قسمت ديوار که اهميت زيادي دارد اولين بخش آن است که در قسمت شرقي واقع شده و چينيان آن را گذرگاه اول بهشت مي نامند. ديوار سيماتاي يکي ديگر از ديوارهايي است که قدم زدن روي آن براي دوستداران طبيعت لذت بخش است. اين ديوار در 120 کيلومتري پکن واقع شده و تنها جايي است که آثاري از سلسله مينگ در آنجا به چشم مي خورد. بالا رفتن از برج هايي که روي اين ديوار قرار دارند بسيار خطرناک است ولي کوهنوردان حرفه اي معمولا اين مسير را بدون هيچ هراسي طي مي کنند. برج ديدباني پکن که بلندترين برج مستقر روي ديوار است هم روي اين قسمت قرار گرفته است. از مکان هاي ديدني ديگر اين مسير مي توان به چشمه بهاره که شامل دو چشمه آب گرم و آب سرد است، برج ساحره که بسيار اسرارآميز است و تصوير دو گل نيلوفر آبي روي سر در آن قرار دارد، نردبام بهشتي با شيب 70 درجه و پل آسمان که طول آن 100 متر است و به برج ديدباني پکن متصل مي شود اشاره کرد. ديوار ويپينگ يکي از پرطرفدارترين ديوارهاي مسير، ديوار ويپينگ است که کف آن با سنگ هاي سياه رنگ پوشيده شده. داستان اين ديوار که در چين به ديوار افسانه اي معروف است به زمان امپراتور اول چين باز مي گردد. در آن زمان امپراتور زوج جواني را که تازه ازدواج کرده بودند از يکديگر جدا کرد و مرد را براي ساختن ديوار ويپينگ فرستاد اما مرد هيچ وقت برنگشت و همسرش همچنان منتظر او باقي ماند به اميد اينکه شايد روزي دوباره همسرش برگردد. تا اينکه آن زن يک شب کابوس وحشتناکي ديد و بعد از آن به سمت ديواري که شوهرش آنجا مشغول به کار بود راه افتاد اما ديد که شوهرش مرده و جسدش در ديوار دفن شده است. زن که بسيار نااميد شده بود پشت ديوار نشست و ساعت ها گريه کرد و فرياد زد تا اينکه ناگهان ديوار فرو ريخت؛ چيني ها مي گويند ديوار بعدها بازسازي شد و لوحي در اين قسمت نصب شد که داستان اين زن عاشق روي آن حک شده است. سمبل مليت چين ديوار چين تجسم درايت و رنج و زحمت ميليون ها چيني در دوره باستاني اين کشور است. اين اثر پس از هزاران سال از بين نرفته و داراي زيبايي فناناپذيري است. سال 1987 ميلادي ديوار چين به عنوان « سمبل مليت چين» در فهرست ميراث جهاني ثبت شد. البته در سال هاي اخير مقاومت ديوار چين به عنوان يک دژ نظامي از بين رفته اما زيبايي و معماري ديدني آن هنوز باقي است. معماري شگفت انگير اين بناي باستاني به گونه اي است که از دور اين ديوار بلند و پر پيچ و خم که روي کوه ها بنا شده مثل اژدهايي در حال حرکت ديده مي شود. ديوار چين براي مردم اين کشور از اهميت تاريخي و فرهنگي زيادي برخوردار است طوري که آنها مي گويند: « کسي که به ديوار چين صعود نکرده باشد، قهرمان نيست.» گردشگران داخلي و خارجي زيادي با عبور از مسير اين ديوار باستاني گوشه اي از قديمي ترين و مستحکم ترين ديوار دنيا را به چشم مي بينند. حتي سران بسياري از کشورهاي خارجي هم فرصت ديدار اين اثر بزرگ را از دست نمي دهند. با اينکه قدم زدن روي اين ديوار مشکل است و در بعضي از جاها براي بالا رفتن بايد از پله استفاده کرد، تعداد زيادي بازديد کننده هر ساله و در هر زمان از سال براي ديدن اين ديوار به چين مي آيند و کيلومتر ها راه را پياده قدم مي زنند و از چشم اندازهاي زيباي کوه لذت مي برند. ديده شده از فضا؛ واقعيت يا خيال؟ حرف و حديث هاي زيادي درباره اينکه اين ديوار از کره ماه قابل رؤيت است يا نه، وجود دارد؛ ريچارد هاليبرتن اولين کسي بود که ادعاي ديده شده ديوار چين از فضا را مطرح کرد. او در سال 1938 در « کتاب دوم عجايب» نوشت ديوار چين تنها ساخته دست بشر است که از سطح ماه قابل ديدن است. نکته عجيب اينجاست که اين ادعا تا سال ها مورد قبول بود اما در حقيقت اين ديوار از ماه قابل رؤيت نيست؛ البته چند فضانورد مدعي شدند که اين ديوار را ديده اند اما اين ادعاي آنها هيچ وقت ثابت نشد. اين بحث همچنان ادامه داشت تا اينکه يک فضانورد آمريکايي به نام ويليام پوگو براي اثبات اين موضوع تصميم گرفت از جو زمين خارج شود و ديوار چين را از آنجا ببيند. او بعدها در گزارشش نوشت: «تا ارتفاع 4000 کيلومتري از سطح زمين اين ديوار به چشم مي خورد که البته باز هم با چشم غير مسلح قابل رؤيت نيست.» بعد از آن، نيل آرمسترانگ با موشک آپولوي 11 به فضا رفت و از ارتفاع 320 کيلومتري به ديوار چين نگاه کرد. او مي گويد: « برآيم غير قابل باور بود که مي ديدم ديواري ساخته دست بشر- آن هم در سال هاي قبل از ميلاد- از اين ارتفاع قابل مشاهده باشد.» اما جين کرنن - فضانورد آمريکايي ديگري که براي اثبات اين ادعا به فضا رفته- مي گويد: «در مدار زمين و تنها از ارتفاع 160 تا 320 کيلومتري، رؤيت ديوار چين با چشم غير مسلح ممکن است.» منبع: همشري سرنخ شماره 58