آشنایی با بازار همدان

مجموعه بازارهای قدیمی شهر همدان که از آثار دوره قاجاریه به حساب می‌آیند، در مرکز این شهر قرار دارد این بازارها که همچون بازارهای اغلب شهرهای قدیمی مسقف و از بافت معماری اسلامی برخوردار هستند، هر یک اختصاص به یک نوع مال التجاره یا پیشه‌ورانی است که دارای حرفه مشترکی هستند. از این رو مردم بر حسب احتیاجات خود می‌دانند برای تهیه نیازمندی‌های خود به کجا مراجعه کنند. به عنوان مثال بازار قیصریه را میرزا کاظم، منشی قاجاریه در پشت کاروانسرای خود (کاروانسرای میرزا کاظم) برای صنف فرش فروش‌ها ساخت. مجموعه بازار سنتی و کاروانسراهای شهر همدان، از 36 بازار و راسته بازار و 26 سرا و کاروانسرا تشکیل شده است. این مجموعه با سبک معماری دوره قاجاریه ساخته شده‌اند و با وسعتی حدود 30 هکتار به دو صورت عمده فروشی و خرده فروشی فعالیت می‌کنند. در مجموعه بازار همدان امکاناتی نظیر مسجد، حمام ، زورخانه و چایخانه و غیره به چشم می‌خورد. امروزه از راسته بازارهای همدان (آهنگرها، گیوه کش‌ها، زهتاب‌ها، موتاب‌ها، نجارها، گوزه گرها، صحاف‌ها و..) دیگر خبری نیست. شهر همدان از دیرباز به علت موقعیت خاص جغرافیایی و قرارگرفتن در مسیر راه‌های ارتباطی شهرهای غربی و نیز زایران انبوهی که از میانه و مناطق دور دست جهت زیارت عتبات عالیات در این شهر توقف می‌کردند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. با کمی دقت در نقشه همدان درمی‌یابیم که تمامی راسته بازارهای همدان در حول و محور مسجد جامع ساخته شده‌اند. تجار و پیشه‌وران نماز ظهر و عصر را در آنجا اقامه می‌کنند. بازار همدان در سال 1377 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 2027 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.