موزه تئاتر درآستانه راه‌اندازی

بعد از نیمه‌کاره رها شدن تأسیس موزه ملی تئاتر، همچنین عملی نشدن طرح ایجاد موزه تعزیه، ایده و فکر تأسیس موزه تئاترتهران مطرح شد. ایده اولیه تأسیس این موزه در جشن 44سالگی تماشاخانه سنگلج به صورت اولیه مطرح شد و عزت‌الله انتظامی از جمله کسانی بود که مانند همیشه از ایجاد چنین مکانی حمایت کرد و از مسئولان خواستار تأسیس این موزه شد. مطمئنا ساخت موزه تئاتر به‌عنوان یک ضرورت ملی به‌شمار می‌رود. حفظ و نگهداری ریشه‌های هنری از جمله نمایش، مهم است و این سؤال مطرح است که تئاتر ایران با قدمتی بیش از 100سال چرا نباید موزه‌ای داشته باشد برای آیندگان؟ موزه تئاتر شدن مکانی در نزدیکی تماشاخانه سنگلج، از هر لحاظ با تدابیر کارشناسانه‌ای همراه است. چرا که تاکنون تئاتر کشورمان از چنین عنوان و جایگاهی دور مانده و با توجه به این هنر اصیل در کشورمان، ضرورت ایجاد موزه تئاتر احساس می‌شود، در این راستا تماشاخانه سنگلج هم سابقه زیادی در ارائه خدمات فرهنگی برعهده داشته و ساختمان آن از معماری قابل ملاحظه‌ای برخوردار است و از سوی دیگر با افزودن ساختمان جنبی این تالار، می‌توان با یک طراحی ساده آنجا را تبدیل به موزه‌ای چشمگیر و کاربردی در عرصه تئاتر کرد. اتابک نادری، طراح توسعه تماشاخانه سنگلج و همچنین موزه تئاتر تهران است که با توجه به این نیاز و بودن یک ظرفیت مکانی در نزدیکی تماشاخانه سنگلج، این موضوع را مطرح کرد و عزت‌الله انتظامی نیز بر آن تأکید داشت. وی درباره پروسه ایجاد موزه تئاتر تهران گفت: پس از ارائه طرح توسعه مجموعه تماشاخانه سنگلج از سوی عزت‌الله انتظامی و درخواست در اختیار گرفتن ساختمان کناری این مجموعه، چرخه اداری طرح توسعه تماشاخانه سنگلج و احداث موزه تئاتر تهران به جریان افتاد. بنا به گفته اتابک نادری، خواسته‌های تئاتری‌ها در زمینه ایجاد موزه تئاتر غیرمعقول نیست، ما ساختمان جنب تماشاخانه سنگلج را برای اختصاص به موزه تئاتر تهران می‌خواهیم. به‌دلیل ویژگی تاریخی سنگلج و اشاعه مرکز فرهنگی بافت قدیمی شهری این مکان مدنظر ماست که این موضوع هم دغدغه شهردار تهران است. ممکن است شهرداری بنا به خواسته ما که قصد داریم موزه تئاتر تهران را تأسیس کنیم، ساختمان‌های دیگری را پیشنهاد دهد ولی بحث ما مجاورت تماشاخانه سنگلج و اهمیت به قدمت این تماشاخانه قدیمی است. وی در ادامه افزود: ابتدای کار به اتفاق استاد انتظامی در دیدار با معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران این موضوع را به اطلاع وی رساندیم. معاون اجتماعی و فرهنگی و سخنگوی شهرداری تهران با استقبال از طرح گسترش فضاهای مختلف فرهنگی شهری، این موضوع را به اطلاع مدیرکل اداره حقوقی تهران که با همکارانشان در ساختمان کناری سنگلج مستقر هستند، رساند و آنها نیز موافقت خود را با این طرح اعلام کردند. نادری تصریح کرد: با ادامه پیگیری‌های مسئولان سنگلج در تثبیت خاستگاه تئاتر ملی این تماشاخانه و اهمیت توسعه تئاتر ملی، مستندات و مکاتبات انجام‌شده تا آن زمان میان تماشاخانه سنگلج و معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری به فراکسیون خدمات شهری مجلس شورای اسلامی فرستاده شد و پس از بررسی و کارشناسی همه‌جانبه طرح، نامه رسمی مجلس با مضمون توجه روزافزون به پیکره و ساختمان فرهنگ کشور و تقویت آن در عصر تهاجم فرهنگی، به شهردار تهران ارسال شد و طی آن از وی خواسته شد که با نظر مساعد، این طرح را پیگیری کنند. مدیر اسبق تماشاخانه سنگلج که در حال حاضر مدیریت امور هماهنگی استان‌ها را در مرکز هنرهای نمایشی عهده دار است، از ارائه مستندات مکتوب به مجید سرسنگی، مدیر عامل خانه هنرمندان و مشاور هنری شهرداری تهران پیش از آغاز جشنواره سی‌ام تئاترفجر خبر داد و بیان داشت: پس از رأی مساعد مشاور هنری شهرداری تهران و شنیدن نظر مساعد شهرداری از سوی وی، امید‌ها به تحقق این طرح بیش از پیش شکوفا شد. وی در ادامه تأکید کرد: با توجه به آنکه رویکرد گذشته مدیریت شهر تهران تغییر کرده است و در این دوره علاوه بر ساخت اتوبان و ارائه بهینه خدمات شهری، خدمات فرهنگی و هنری نیز بسیار خوب توسعه یافته است آقای قالیباف بر توسعه اماکن هنری تأکید دارند و امیدواریم این طرح نیز تحقق یابد. وی اضافه کرد: آخرین نامه‌ها در شهریور ماه سال‌جاری رد و بدل شده است و در ایام جشنواره تئاتر فجر نیز پیگیری‌هایی صورت گرفت و ما منتظر جواب دوستان هستیم. نادری با اشاره به مکان درنظر گرفته‌شده برای تأسیس موزه‌تئاتر تأکید کرد: این ساختمان که در نزدیکی تماشاخانه سنگلج قرار دارد، می‌تواند علاوه بر موزه تئاتر، محلی دائمی برای اجرای تعزیه نیز باشد چرا که حیاط این ساختمان برای ایجاد یک مکان دائمی به منظور اجرای تعزیه بسیار مناسب است. وی با اشاره به رایزنی‌هایی که با مشاور هنری شهردار تهران انجام داده است، اظهار امیدواری کرد که اهالی تئاتر در پایتخت و کشور بتوانند موزه تئاتر تهران را به‌عنوان عیدی از شهردار تهران دریافت کنند. در این زمینه مجید سرسنگی نیز در گفت‌وگویی با یکی از خبرگزاری‌های کشور در خصوص توسعه تماشاخانه سنگلج و تأسیس موزه تئاتر تهران اظهار داشت: موضوع مطرح شده در بحث توسعه تماشاخانه سنگلج ساختمان مجاور این تماشاخانه است. وی افزود: این ساختمان در تملک معاونت حقوقی شهرداری تهران است و سیستم اداری آنها در آنجا مستقر است. در حال مذاکره‌ایم تا اگر امکان جابه‌جایی وجود داشته باشد، این اقدام صورت گیرد و در غیر این صورت باید برای موزه تئاتر تهران ‌دنبال فضای دیگری باشیم. ترجیحا بهتر است فضای مورد نظر موزه تئاتر تهران ساختمان مجاور تماشاخانه سنگلج باشد، مشروط به اینکه آسیبی به حوزه کاری معاونت حقوقی شهرداری تهران وارد نشود. در این زمینه حسین پاکدل در گفت‌وگو با سایت ایران تئاتر درباره تأسیس موزه تئاتر تهران گفت: موزه تئاتر حالت پژوهشی داشته و بسیار خاص است. وی پیشنهاد کرد: اگر مسئولیت تأسیس موزه تئاتر برعهده خانه تئاتر و صنوف تئاتری ‌باشد بهتر است. اما باید این را در نظر گرفت که خانه تئاتر به لحاظ بودجه و امکانات توانایی ایجاد موزه را ندارد چرا که خانه تئاتر هنوز در پروسه ساخت و افتتاح ساختمان جدید تئاتر درگیر است و مشکلات خاص خود را دارد. با توجه به پروسه اداری و تغییر کاربری، امید است که این طرح نیز مانند دیگر برنامه‌ها و طرح‌ها همچون تغییر کاربری تئاتر نصر، خریداری تئاتر پارس و تأسیس یک موزه برای تعزیه بعد از مدتی فراموش نشود و بتوان به یک نتیجه قطعی رسید. با تأسیس موزه تئاتر تهران اهالی حوزه نمایش بعد از مدت‌ها می‌توانند حداقل موزه تئاتر تهران را داشته باشند و تأسیس این موزه شاید راهی برای تأسیس موزه ملی تئاتر ایران شود.