سعدالدين محمد حموي

سعدالدين محمد بن مؤيد بن ابي بکر بن حسن بن محمد بن حموية بن محمد که به جهت انتساب به جدش (سعدالدين حمويه) يا حموي يا حموئي شهرت يافته است، از عارفان قرن هفتم است. وي از مشايخ شيخ عزيز نسفي و از خلفا و مريدان شيخ نجم الدين کبري و شهاب الدين عمر سهروردي ميباشد. در جواني چندي در جبل قاسيون دمشق که در آن اوان از مراکز تصوف بود زيست، و با صدرالدين قونوي ملاقات کرده و ارتباط محبت پيدا نمود. مدت بيست و پنج سال در ديار شام و عراق و خوارزم مسافرتها کرد، سرانجام به خراسان که موطن اصلي او بود برگشت و شهرت بسيار يافت؛ و از عارفان و مشايخ تصوف وقت گرديد و کرامات زياد به او منسوب داشتند. از تأليف اوست:

1- سجنجل الارواح و نقوش الالواح 2- سکينةالصالحين 3- قلب المنقلب 4- کشف المحجوب 5- محبوب المحبين و مطلوب الواصلين. که در آداب و اخلاق است و فهم مطالب کتاب آخر در حق غير اهل بصيرت، امکاني ندارد؛ بلکه به نوشته مجالس المؤمنين مشتمل بر علم حروف و اشارات حروفيه در ضمن دوائر و غير آن بوده و حل آنها را به حضرت محمد مهدي عجل الله فرجه حواله کرده است. نيز در آنجا گويد که اطلاق اسم ولي بعد از حضرت محمد (ص) بطور مطلق و يا مقيد به کسي ديگر جايز نيست، مگر بحضرت اميرالمؤمنين و اولاد معصومين او. سعدالدين حموي در نظم و نثر فارسي و عربي دست داشته و رباعيات او بيشتر از ديگر انواع شعري نقل شده است. وفات سعدالدين حموي در روز عيد قربان سال 650 هجري اتفاق افتاده است.

نمونه اي از رباعي او:

گر با غم عشق سازگار آيد دل بر مرکب آرزو سوار آيد دل

گر دل نبود کجا وطن سازد عشق ور عشق نباشد بچه کار آيد عشق