اولين کسي که موسيقي ايران را متحول کرد

غلامحسين درويش از هنرمندان نامي و استاد اواخر دورهً قاجاريه است. وي در سال 1251 هجري شمسي در تهران متولد شد. پدرش چون به موسيقي علاقه داشت غلامحسين را به مدرسهً موزيک دارالفنون سپرد و وي به فراگرفتن خط موسيقي و نواختن شيپور و طبل کوچک مشغول شد. غلامحسين به دربار شاهي رفت و آمد داشت و ساز نوازندگان را مي شنيد. سپس پيش " آقا حسينقلي " به تکميل فن خود پرداخت و بعد از سالها تمرين در نواختن تار و بويژه سه تار مهارت يافت و بهترين شاگرد استاد خود شد. با ظهور جنبش مشروطه در نخستين سر کنسرتهايي که در انجمن اخوت تشکيل شد وي سمت رياست و رهبري ارکستر را داشت. درويش خان، نوعي آهنگ ضربي به نام پيش درآمد ساخت که تا سالها بعد از او، رواج بسيار داشت. " سعدي حسني " در کتاب تاريخ موسيقي دربارهً پيدايش موسيقي نوين ايران مي نويسد: " نخستين تحول واقعي موسيقي را غلامحسين درويش (1251 - 1305 هجري شمسي) آغاز کرد. درويش در نواختن تار دست داشت. تا آن زمان تار پنج سيم (دو سيم سفيد، دوسيم زرد، و يک سيم بم ) داشت و درويش از روي ستار به فکر افتاد سيم ديگري به تار بيفزايد و از آن وقت تار داراي شش سيم شد. درويش در زمان تحصيل در مدرسهً موزيک نظام که تحت نظر " لومر " اداره مي شد متوجه يکنواخت بودن موسيقي ايراني شد، به اين جهت آواز را که تا آن زمان بدون ضرب و طولاني بود، خلاصه کرد و به صورت ضربي در آورد و علاوه بر" درآمد" که پيش از آواز نواخته مي شد قطعهً ضربي ديگري به نام" پيش درآمد" به آن افزود. اين استاد کم نظير موسيقي ايران در شب چهارشنبه دوم آذرماه 1305 هجري شمسي هنگامي که از منزل يکي از دوستان به خانه مي رفت درشکه اش با اتومبيلي تصادف کرد و بر اثر ضربتي که بر سر او وارد آمد چنان به سختي صدمه ديد که در دم جان شپرد. "محمد هاشم ميرزا" متخلص به " افسر " در مدح اين استاد و " درويش عبدالله طالقاني " مبتکر خط شکستهً فارسي که هر دو طالقاني هستند دو بيت زير را سروده است:

درويش زمان ما و درويش نخست هريک به رهي رسم تجدد مي جست

آن يک خط راست را شکسته بنوشت وين موسيقي شکسته را کرد درست

ايرج ميرزا نيز در وصف او از زبان " زهره " در منظومهً زهره و منوچهر گفته است:

تار نهم در کف درويش خان تا بدمد بر بدن مرده جان