شيخ عبدالقادر گيلاني

شيخ محيي الدين ابو محمد عبدالقادر بن ابي صالح موسي خبگي دوست گيلاني، از مشاهير مشايخ صوفيه و شيخ طريقه قادريه است. در روز و ماه تولد او با اينکه در احوال شيخ کتابهاي فراوان در دست است، اختلاف کرده اند. بطور اجمال ولادت او در قريه "بشتير" از توابع گيلان، در شب اول رمضان سال 471 هجري اتفاق افتاده است. خود او از سادات حسني و مادرش "ام الخيرامة الجبار فاطمه" است.

در بدايت حال علوم ادبي را از ابو زکرياي تبريزي اخذ کرد. از هجده سالگي (به سال 488 هجري) به بغداد رفت و در آن شهر از ابوبکر محمد بن احمد و ابوالقاسم علي بن احمد بن بيان و ابوطالب بن يوسف، علم حديث فراگرفت و سپس به نزد علي بن ابي سعيد مخرمي، و در مدرسه او فقه آموخت و در يادداشتن علم و دانش کوشش فراوان کرد و ملازم سياحت و مجاهده و رياضت و تفکر در تنهايي شد. علي بن ابي سعد مخرمي مدرسه خود را به وي تفويض نمود و او در آن مدرسه به وعظ و ارشاد پرداخت و آوازه زهد و تقواي او به همه جا کشيد. خرقه مشايخ را از دست ابو سعد مخرمي پوشيد.

لقبهاي متعدد مثل "ثموت الثقلين" و "شيخ کل" و "شيخ مشرق" و "محي الدين" داشته است.

در روز و ماه درگذشت شيخ عبدالقادر گيلاني نيز اختلاف کرده اند، ولي همه مورخان و صاحبان کتابهاي رجال درگذشت او را در سال 561 هجري نوشته اند. نود سال عمر کرد و سرانجام در شب شنبـه هـشـتـم ربـيـع الاول سـال 561 هجري در مدرسه اي که وعظ و ارشاد ميکرد جهان را بدرود گفت و در همانجا بخاک سپرده شد.

شيخ عبدالقادر گيلاني مؤسس سلسله تصوف قادريه است.