خواجه ابويعقوب يوسف همداني

خواجه ابويعقوب يوسف پسر ايوب همداني از مشاهير عارفان و فقيهان قرن پنجم هجري است. وي در ســـال 440 يا 441 هجري در يکي از قريه هاي همدان پا به عرصه وجود گذاشت، در ابتداي جواني براي کسب علم و دانش به بغداد رفت و ملازمت مجلس شيخ ابواسحاق شيرازي را اختيار کرد و در اندک زمان کار او بالا گرفت و در علم طب و علم نظر بر ديگران برتري يافت. و نيز از عالمان بغداد و اصفهان استماع حديث کرد. در تصوف انتساب او به شيخ عبدالله جويني و شيخ حسن سمناني و به ويژه شيخ ابوعلي فارمدي است. خواجه ابويعقوب پس از اينکه در علم و دانش به درجه کمال رسيد ضمن سير آفاق و انفس دوباره به بغداد رفت و در مدرسه نظاميه به موعظه و ارشاد مردم مشغول شد و مورد قبول عامه گرديد. مدت اقامت خواجه ابويعقوب در بغداد درست معلوم نيست، بطوريکه نوشته اند پس از چندي به خراسان و ماوراءالنهر عزيمت کرد و در شهر مرو رجل اقامت افکند و به ارشاد و هدايت طالبان مشغول گرديد. و بنا به درخواست مردم هر چند گاه يک مرتبه از مرو به هرات سفر مي کرد. سرانجام در آخرين سفري که از هرات به مرو ميرفت، در ميان راه جهان را بدرود گفت و مريدانش جسدش را به مرو منتقل کردند، و در آنجا بخاک سپردند. تاريخ وفات خواجه ابويعقوب يوسف همداني در سال 535 هجري اتفاق افتاده است. وي سرسلسله فرقه خواجگان است که بعدها به نقشبنديه معروف گرديده است. از حکايتهاي نقل شده چنين پيداست که سلطان سنجر سلجوقي به خواجه ابويعقوب يوسف همداني توجه داشته و از او درخواست دعا کرده است.