اولين مطبوعـات طـنـز

شبـنامه ها در زمرهً نخـستين مطبوعـاتي بودند که زبان شيرين طنـز را در روشنگـريـهاي خود پـيرامون حکومت و ناصرالدين شاه به کار گـرفـتـند، تا از اين رهـگـذر، مبارزه با استـبداد و اخـتـناق را تـشـديد و مـتحـول سازند. طنـز زهـرآلود، نـثـر نويـني بود که شبـنامه هـا براي ايجاد تـفکـر و تکـان در مردم و هـشدار به قـدرتـمداران به ميدان آوردند و چه خوب موفـق شدند. ر

در حـقـيقـت حمله مستـقـيم به شاه و دربار و دولتـش، به صورت انـتـشار اوراقـي در افـشاي دستـگـاه ناصري و انکـشاف قـبايح وزراي ايران متحـول شد. اين نوشته هاي انسجام يافـته و منظم بصورت شبنامه هايي مرتـب انـتـشار يافـت. ر

عـناويـني که هـر يک از اين شبنامه ها و اعـلانهـاي مخـفي بر خود مي گـذارند، بسيار هـشدار دهـنده و بـجا بود. اين دو ويژگي، ترتـيب انـتـشار و نام خاص، از نظر شرايط و سنت شبنامه نويسي در ايران و ديگـر کشورهـا تازگي داشت؛ چرا که، در برابر روزنامه که جنبهً غـير مخـفي و مرتـب و عـلني دارد، شبنامه و انـتـشار آن، معـمولا از نظم و ترتـيب خاصي پـيروي نمي کـند و محدود و به موارد خاص و معـيني است.