اولين کالسکه

اولين کالسکه در سال 1267 ه.ق. به همت "معير الممالک" در طهران ساخته شد و بعد از مدت کوتاهي استفاده از کالسکه رواج و نيز روز به روز طرفداران بيشتري پيدا مي کرد. به علت نامناسب بودن خيابانها و کوچه ها تردد کالسکه مشکل بود و به همين دليل دولت وقت تصميم به سنگفرش کردن خيابانها و کوچه ها گرفت تا کالسکه ها بهتر بتوانند تردد کنند.

از کالسکه هم در داخل شهر و هم در خارج از شهر استفاده مي شد. کالسکه ها را معمولا چهار اسب مي کشيدند و به واسطه همين تعداد زياد اسب، وسيله تندروي خوبي براي مسافرت به حساب مي آمده است.

در آغاز استفاده از کالسکه مخصوص اعيان و اشراف بود ولي بعد از مدتي کالسکه سواري رواج عمومي پيدا کرد و کار به جايي رسيد که فردي به نام "مهديخان" که صاحب جمع وجوه خارجه نيز بود اقدام به کرايه دادن کالسکه نمود و به همين منظور ده کالسکه تهيه کرد و آنها را در دروازه محمديه در کاروانسرايي که بعدها به کاروانسراي کالسکه خانه شهرت پيدا کرد مستقر نمود، هر کسي که احتياج به کالسکه داشت به کاروانسراي مزبور مراجعه کرده و اقدام به کرايه کردن کالسکه مي نمود.

در آغاز کرايه يک کالسکه به همراه کالسکه چي آن به قرار ساعتي يکهزار دينار بود و شخص کرايه کننده هر چند ساعت که مي خواست مي توانست کالسکه را در اختيار خود نگه دارد.

لازم به توضيح است که کالسکه يک کلمه روسي بوده و فارسي آن گردونه است. در ايران قديم نوعي گردونه اي اسبي بود که آن را ارابه هاي جنگي مي گفتند و بيشتر در مواقع جنگ از آن استفاده مي شد و کمتر در مواقع معمولي به کار مي رفت.

تا زمان فتحعلي شاه کالسکه در ايران نبود و سلاطين و بزرگان، موقع سفر سوار اسب يا تخت روان مي شدند. در دوران سلطنت فتحعلي شاه پادشاه انگلستان يک کالسکه زرنگار براي شاه ايران هديه کرد و اين کالسکه تاريخي با کشتي تا بصره و بغداد، و از آنجا به وسيه قاطر و اسب به تهران حمل شد و چون خيابانها و کوچه ها تنگ بود کالسکه را از هم جدا کرده و در ميدان ارگ مجدداً بر روي هم سوار نمودند. شاه که خيلي به سواري آن علاقه داشت و از طرفي کسي رانندگي بلد نبود و بالفرض وجود راننده، خياباني براي عبور وجود نداشت؛ ناچار درباريان در مقابل اصرار شاه او را سوار کرده و چندين بار آن را دور ارگ گردانيدند.

ناپلئون نيز يک کالسکه براي فتحعلي شاه فرستاد؛ ولي هيچيک از اين دو کالسکه به علت نبودن اه مورد استفاده قرار نگرفت، فقط در زمان ناصرالدين شاه کالسکه بسيار رايج شد