اولين هاي ديگر دانـشمندان ايران

ابوريحان بـيروني که در قرن پـنجم هـجري مي زيسته، براي اولين بار گـردش زمين را محاسبه کرد؛ ششصد سال قبل از گـاليله. وي قطر زمين را نيز براي اولين بار اندازه گـيري نمود؛ هـفـصد سال قـبل از نـيوتـن.

غـياث الدين جمشيد( کاشاني ) در قرن نهـم هـجري براي اولين بار، سيستم اعـشاري را ابداع کرد.

خواجه نصيرالدين طوسي، نخستـين کسي است که حالات ششگـانه مثـلث کروي قائـم الزاويه را به کار برده و آن را در کتاب الشـکل القطاع که در مورد مثـلثات مستوي و کروي است آورده است.

زکريا رازي، در عـلوم پـزشکي براي اولين بار حصبه و آبله را به دقـت توصيف کرده و ابن سينا نيز اول کسي است که التهـاب غـلاف دماغ را وصف کرده و فرق ميان التهـاب پـردهً صفاق و التهـاب ريه و زخـمهاي کـبد را بـيان کرده است.

حکـيم عـمر خـيام، اولين کسي است که هـندسه تحليلي را براي حل معـادلات به کار برده است و از اين حيث قريب چـهار قرن قـبل از " دکارت " هـندسهً تـحليلي را وضع کرده است. دکـتر جورج سارتون در اين باره اينگـونه اظهار نظر کرده است:

خيام اول کسي است که به تحـقـيـق منظم و عـلمي در معـادلات درجات اول، دوم و سوم پرداخـته و به طبقه بندي تحسين آميزي از معـادلات اقدام نموده است. و در حل تمام صور معادلات درجه سوم منظماً تحـقـيق کرده و به حل هـندسي آنها توفـيق يافته است. رسالهً وي در عـلم جـبر که مشـتمل بر اين تحـقـيقات است معرف يک فکـر منظم عـلمي است و اين رساله يکي از برجـسته ترين آثار قرون وسطايي و احـتمالا برجسته ترين آنها در اين عـلم است.

اولين بار تعـريف مـنطقي اعـداد اصم به وسيلهً رشته هاي بـيـنهايت در مجـموعـهً تحـقـيقات حـکـيم عـمر خيام ديده مي شود.

اولين شخـصي که راجع به زواياي صحيح در يک چهـار ضلعي بخـصوص در ارتـباط با پـنجـمين فرضيهً اقـليدس کار بسيار کرد، حکـيم عـمر خـيام بود.