اولین کتاب چاپی در ایران

در زمان صفويان ( قرن يازدهم )، عده اي از مبلغان و کشيشانفرقهً کارمليت در محوطه کليسا و نمازخانه خود در ميدان مير اصفهان چاپخانه اي با حروف سربي داير کردند. آنها بعضي از ادعيه و اذکارمسيحي و سپس انجيل و تورات را با حروف سربي عربي به دو زبان عربي و فارسي چاپ کردند. متاًسفانه نمونه اي از آثار چاپ شده آنان در دست نيست. ولي در سال 1050 هجري قمري ( 1640 م) پس ازآنکه ارامنه ارمنستان توسط " شاه عباس صفوي " به اصفهان کوچ داده شدند و در کليساي وانک يا کليساي سن سور واقع در جلفاي اصفهان توسط اسقفي به نام " خاچاطور گيساراتي " چاپخانه اي داير شد که براي اولين مرتبه در ايران با حروف و وسائل ابتدايي که توسط کشيشان ساخته شده بود، کتابي به زبان ارمني به نام ساغموس يا زبور داود چاپ کردند که چاپ آن مدت يک سال و نيم طول کشيد ( اصل اين کتاب در کتابخانهً شهر آکسفورد انگلستان وجود دارد و تنها کتاب منحصر بفرد دنيا مي باشد. رونوشت و فتوکپي اين کتاب نيز در موزه وانک جلفاي اصفهان نگهداري مي شود). اين چاپخانه سپس تا سال 1098 هجري قمري ( 1687 ميلادي ) داير بود و چندين کتاب و کارهاي چاپي ديگر را نيز به زبان ارمني به چاپ رسانيد. در سال 1113 هجري قمري نيز يکي از کشيشان ارمني به نام " آسادور " چاپخانه اي را وارد اصفهان کرد که حروف آن چوبي بود.