سفر به بام زردآلوها

باید شاخ و برگ انبوه درختان سیب و زردآلو را کنار زد تا چشم‌انداز روستا را دید؛ روستایی که بر سینه کوهستان آرام نشسته و خانه‌هایش پشت به پشت کوه را بالا رفته‌اند تا یکی دیگر از روستاهای پلکانی زیبای ایران را در آذربایجان”‹شرقی خلق کنند. «زنوزق» هم کوچه‌های سنگفرش دارد، هم باغ‌های سبز میوه و هم چشمه‌های جوشان. از در و پنجره‌های رنگین که انگار بعدا روی روستا چسبانده شده‌اند که بگذریم، آن چیزی که چهره زنوزق را در کوهپایه‌های کوه «قلعه» تماشایی‌تر کرده، صفحات زرد و نارنجی قرمزی است که تابستان‌ها روی بام و حیاط خانه‌ها جای می‌گیرند و جشن رنگ‌ها را در اینجا کامل می‌کنند. میوه‌ها روی طبق‌های چوبی برای هفته‌ها روی بام‌های زنوزق می‌مانند تا هم خشکبار اینجا را معروف کنند و هم چهره روستا را زیباتر کرده‌ باشند. از تبریز که به سوی شمال برانید، به روستایی خنک ‌می‌رسید که در نیمه مرداد آن‌قدر خنک است که فکر می‌کنید نه در جغرافیا که در طول زمان سفر کرده‌اید و به خنکی اول بهار رسیده‌اید. سفر به بام زردآلوها کوچه‌های سنگفرش اولین چیزی که بعد از ورود به این روستای پلکانی توجه‌تان را جلب می‌کند، سنگفرش مرتب روستا و در و پنجره‌های زیبایی است که با آبی، سبز و قرمز خوشرنگ شده‌اند اما زیباترین منظره روستا به خصوص در مرداد ماه سینی و طبق‌های بزرگ چوبی پر از میوه است که روی بیشتر پشت بام‌ها چیده ‌شده‌اند تا زیرآفتاب خشک شوند. فصل تابستان و بعد از آنکه زردآلوها کاملا رسید، وقت خشک کردن میوه و درست کردن «برگه» آغاز می‌شود. سفر به بام زردآلوها به سمت قلعه اگر مسیر سنگفرش را تا انتها ادامه دهید به سمت «قلعه» خواهید رفت. البته نباید انتظار دیدن قلعه‌ای با برج و بارو داشته ‌باشید، مسیر شمالی روستا در کوهستان به قلعه‌هایی می‌رسیده که امروز تقریبا چیزی از آنها باقی نمانده. اگرچه احتمالا در انتها، قلعه‌ای نخواهید دید، اما در ارتفاعات بالادست به یک دیواره عمودی می‌رسید که از آنجا روستا زیرپایتان خواهد بود. سفر به بام زردآلوها آبشار آبشار «دامجی‌قیه» یکی از دیدنی‌های معروف زنوزق است. برای رسیدن به این آبشار از حاشیه روستا باید سه کیلومتر در مسیر جاده «کوه‌کمر» پیش بروید. مطمئن باشید از این مسیر خسته نخواهید شد، مخصوصا وسط تابستان که باغ‌های حاشیه جاده را سیب‌های رنگین و زردآلو و گردو پر کرده‌اند. امتداد این جاده به ییلاق «ماهار» می‌رسد، دشت وسیع و سرسبزی که ییلاق اهالی زنوزق است. سفر به بام زردآلوها سد زنوز در نزدیکی زنوزق «سد زنوز» وجود دارد که پرآب و دیدنی است. اگر طالب دیدن این سد و زیبایی‌های اطراف آن هستید، می‌توانید جاده قلعه را تا تندیس «شهیدفهمیده» طی کنید، بعد به سمت راست بپیچید. چند دقیقه بعد سد را خواهید دید که حاشیه‌ای سرسبز و دیدگاهی زیبا دارد. سفر به بام زردآلوها گورستان اگر فرصت کردید، به گورستان تاریخی روستا در پایین دست میدان سری بزنید. سنگ قبرهایی با شکل‌های متنوع و تاریخ‌های قدیمی می‌تواند سوژه خوبی برای عکاسی باشد. بعضی از این سنگ‌قبرها قدمت روستا را حداقل تا دوره ایلخانی و صفوی می‌رسانند. حتی بعضی از روستاییان با استناد به نقوش بعضی سنگ قبرها، قدمت زنوزق را تا دوره”‹های قبل”‹تر هم عقب می‌برند. دست پر با میوه”‹های رنگین خشکبار: برای سوغاتی‌ انواع خشکبار در دسترس شماست؛ قیسی، برگه زردآلو و لواشک. تمام اینها بسته به نوع و مرغوبیتشان قیمت متفاوتی دارند که البته برای خرید آنها باید چانه هم زد. میوه: میوه‌های خوشمزه را نباید از دست داد، اگر می‌خواهید قیمت بازار دستتان باشد، باید بدانید که هر کیلو گردو حدود 8 هزار تومان، زردآلوی قیسی 5 هزار تومان، سیب محلی زنوز که به سیب پاییزی مشهور است 800 تومان و سیب زرد کیلویی 1200 فروخته می‌شود. عسل: عسل کوهستانی اعلا هم می‌توانید بخرید؛ عسلی با طعم گل‌های کوهستانی. هر کیلوی این عسل را حدود 20 هزار تومان می‌توانید از زنبوردارها بخرید. سبزی کوهستان: اینجا معدن سبزی‌های کوهی هم هست که هر کدام فصل مشخصی برای رویش دارند. «شِنگ»،«تره کوهی»، «بولاق اوتی»، «غازایاقی»، «سیر وحشی»، «آویشن» و... اگر خودتان این سبزی‌ها را نمی‌شناسید، برای خرید و پرسیدن خواص دارویی آنها باید سراغ زنان زنوزق بروید. صنایع دستی: گلیم، جاجیم‌ و جوراب‌های دست‌بافت هم برای خرید هست. چون مغازه یا فروشگاهی برای نمایش آنها نیست، باید از زنان روستا بخواهید تا اگر دست‌بافتی در خانه دارند، نشانتان دهند. اینجا هم قیمت‌ها ثابت نیست، مثلا یک جفت جوراب زیبا را بین 5 تا 10 هزار تومان می‌توانید بخرید. قیمت گلیم و جاجیم هم بسته به اندازه‌اش متفاوت است، البته زنان زنوزق آنها را برای فروش نمی‌بافند و برای مصارف شخصی و از سر ذوق است. سفر به بام زردآلوها روی بام ها نروید هوای زنوزق در گرم‌ترین فصل سال هم سرد است، بنابراین لباس گرم یادتان نرود.‌ دارو و کیف کمک‌های اولیه را در این سفر فراموش”‹نکنید. روی بام‌ها یا حیاط خانه ساکنان نروید، حتی اگر حصاری هم نداشته‌ باشند، حریم شخصی آنهاست. بدون اجازه وارد هیچ باغی نشوید. اگر یکی از باغدارها به شما اجازه حضور در باغش را داد، به او اطمینان بدهید که نه به درختان آسیب می‌زنید و نه به میوه‌های باغ دست درازی می‌کنید. آنتن تلفن ‌همراه به جز چند نقطه کور، در تمام روستا برقرار است. شارژر قابل اتصال به باتری ماشین همراه ببرید. اگر شارژ تلفنتان تمام شد، می‌توانید به یکی از کافه‌ها یا بقالی‌های روستا مراجعه کنید. صاحبان آنها به شما اجازه می‌دهند از برق دکانشان استفاده”‹کنید. بعد از روشن کردن آتش حتما آن را خاموش کنید و محل را ترک کنید. طبیعت زنوزق زیباست، اگر می‌خواهید اینجا همچنان زیبا بماند، زباله‌ای روی زمین نریزید و به آداب و ارزش”‹های روستائیان احترام بگذارید.