اولين کارخانه صابون سازي

شواهدی در دست است که نشان می دهد صابون سازی در کشور ما به قرون گذشته باز می گردد و رونق آن در شهرهای مراغه، رودبار، تهران و تبریز بیش از سایر نقاط بوده است.

در تبریز چربی حیوانی را با آب نوعی سنگ معدنی به نام قلیا که از کوههای شهر بناب و ملک کندی در فاصله 150 کیلومتری تبریز می آوردند، می آمیختند و صابون تولید می کردند. برای عمل جوشاندن و پختن صابون نیز از پوست بادام و چوب درخت سنجد استفاده می شد.

از قدیمی ترین کارخانه های صابون سازی در تبریز، کارخانه صابون سازی "طراوت" است، که با بیش از یک قرن قدمت و تجربه در کار صابون هنوز نیز به کار خود ادامه می دهد. این کار نسل در نسل در خانواده حفظ شده است.

از سال 1300 به بعد اندک اندک بر جمعیت کشور افزوده شد و توجه به بهداشت عمومی نیز رو به فزونی گذاشت. چنانچه از سال 1320 به بعد دیگر کارگاهها و کارخانه های سنتی توان آن را نداشتند که نیاز مردم به صابو ن را رفع کنند.

لزوم ایجاد صنعت صابون سازی از این زمان کاملأ احساس شد و از سالهای 1330 کارخانه های بزرگی که اکنون شهرت فراوانی در تولید مواد پاک کننده و شوینده دارند پا گرفتند و نخست از تولید صابون شروع کردند که در آن زمان مهمترین ماده تمیز کننده و شوینده به حساب می آمد.

بدین سان تولید انبوه (صنعتی) صابون از نیمه اول قرن نوزدهم آغاز و قریب 50 سال پیش به کشور ما رسید.

کارخانه "معطر" نخستین کارخانه صابون سازی در ایران بود که در سال 1329 در قلهک تهران شروع به کار کرد. ظرفیت آن روز کارخانه 265 تن در سال بود. بعدها این کارخانه به جاده مخصوص کرج منتقل و ظرفیت آن به 900 تن افزایش یافت. ظرفیت این کارخانه در سال 1368 به 1500 تن رسید.