دوره ایلخانان مغول :
ضعف و بی تدبیری سلطان محمد خوارزم شاه حمله مغول را به ایران در سال 616 ه. ق. آسان کرد . با غلبه مغول ، اوضاع سیاسی ، اجتماعی و هنری ایرانیان دستخوش ناملایمات و دگرگونیهایی شد که تا مدت زمانی ادامه داشت . از اواسط سده هفتم هجری حکومت ایران به دست هلاکو و فرزندان او افتاد . ابافا و جانشینان دیگر هلاکو را که از مرگ او تا انقراض این سلسله در ایران سلطنت کردند سلسله ایلخانان می گویند . ایلخانان چون چندان ارتباطی با مغولستان نداشتند و از دربار قراقروم اطاعتی نمی کردند ، سلسله مستقلی محسوب می شوند ، لذا حکم خوانین اصلی مغول در ایران از میان میرود و ایلخانان راه و رسم پادشاهی پادشاهان ایران را پیش می گیرند .
درحقیقت می توان آنها را طبقه ای از پادشاهان این دانست . آئین اسلام مذهب رسمی شد و حکومت ایلخانان بر اساس شرع و آداب اسلامی بنیاد گرفت . نفوذ وزرای دانشمند ایرانی مانند : خواجه نصیرالدین طوسی ، شمس الدین محمد جوینی و ... نیز باعث گردید که ایلخانان دست به بنای شهرها و ترمیم خرابیها بزنند . از آثار این دوره بنای شهر چمچمال و کاروانسرایی در بیستون باقی است .
بقایای بنای ایلخانی :
در سالهای 1963 تا 1967 در طی حفاریهای بیستون توسط هیئت مشترک ایران و آلمان در حاشیه رودخانه گاماسیاب و در امتداد پل خسرو به طرف روستای چمبطان آثار یک ساختمان بزرگ کشف شد این بنا دارای سیزده اتاق ، سه ایوان و چند راهرو است . اتاقها با هم برابر نبوده و در سه اندازه مختلف ساخته شده اند : 5×5 و 4×8 و 4×5 متر .
محوطه سه ایوان در حدود 30 متر و اندازه راهروها 120×300 سانتیمتر است . مصالح اصلی بنا سنگ های نتراشیده با ملات گچ غربالی و آهک است . در بعضی از قسمتهای بنا از سنگ های حجاری شده دوره ساسانی نیز استفاده شده است . آجرهای مشبک و کاشیهای چهارگوش آبی رنگ که در تزئین بناهای مغولی مورد توجه بوده است ، در تزئینات این بنا هم به کار گرفته شده است . این اثر از لحاظ معماری دوره ایلخانان حائز اهمیت است .
اشیاء دیگری که ضمن کاوش در این محل بدست آمد . سکه های اسلامی ، ظروف سفالی ساده و سفالینه های منقوش و غیر منقوش است . این بنای دوره ایلخانان تا اواخر دوره تیموری مورد استفاده واقع شده و بعداً متروک گردیده است .
0 نظرات:
ارسال یک نظر