اولين کارخانه کاغذ سازي در ايران

در پی خاموش شدن جنگ جهانی دوم و زمانی که "ا بوالحسن خان ابتهاج" ریاست بانک ملی را بر عهده داشت، کوششهایی به عمل آمد تا به کمک سرمایه های خارجی صنایع مورد نیاز به کار افتد. برای نیل به این هدف با یک سرمایه دار امریکایی به نام "چارلز آلن" مذاکراتی بعمل آمد و قرار شد با همکاری وی و سرمایه داران ایرانی بعضی از صنایع از جمله صنعت کاغذ سازی در ایران احداث شود.

پیشگامان این صنعت در ایران "حسن علی حکمت"، "دکتر صلح دوست" و "ژرژ عیسائیان" بودند و مقرر گردید امکانات بالقوه کشور به وسیله یک هیأت کارشناسی و با همکاری یک شرکت فرانسوی مورد بررسی قرار گیرد و طرح توجیهی اقتصادی - فنی تهیه شود.

پس از مطالعات لازم گزارش شد که خوراک یک کارخانه کاغذ سازی با استفاده از درختان سپیدار (تبریزی) و کلش (ساقه برنج) در استان گیلان به قدر کفایت وجود دارد.

در سال 1326 شرکتی باسرمایه اولیه 25 میلیون ریال به مشارکت پیشگامان نامبرده تأسیس شد و پس از بررسیها و مذاکرات لازم پیرامون انتخاب محل کارخانه از نظر نزدیکی، راه آهن و دسترسی به مواد مورد نیاز و استفاده از کاغذهای باطله ادارات و سازمانهای دولتی، تأمین آب مورد نیاز و دفع فاضلاب، کارخانه منطقه ورامین محل مناسبی تشخیص داده شد. ماشین آلات سفارش داده و بتدریج بخشهای مهمی از کارخانه نظیر ساختمان و دستگاه برق آماده شد.

به دنبال ملی شدن صنعت نفت که مقارن همین ایام بود شرکت انگلیسی طرف قرار داد به عنوان تلافی، از ارسال مابقی ماشین آلات و اعزام کارشناسان مورد نیاز خودداری نمود. قسمتی از ماشین آلات در اثر فرسودگی از بین رفت و تعدادی هم در صندوقهای خود دست نخورده باقی ماند. به این ترتیب تلاش برای احداث اولین کارخانه کاغذ سازی در ایران ناموفق ماند، آثار ابنیه و ماشین آلات فرسوده آن هنوز هم در مجاورت کارخانه قند ورامین باقی مانده است.

سعی و کوشش برای احداث یک کارخانه کاغذ سازی در ایران بیش و کم ادامه یافت تا سرانجام در سال 1344 مقدمات اولیه کارخانه کاغذ سازی ایران به منظور تولید کاغذ چاپ و تحریر با استفاده از تفاله نیشکر در هفت تپه خوزستان و به ظرفیت 100 تن در روز فراهم گشت و شرکت کاغذ پارس در سال 1346 تأسیس شد.

این شرکت با مشارکت بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران و بانک اعتبارات صنعتی و مؤسسه

International - Finance - Corporation

همکاریهای مالی بین المللی و سرمایه گذاران بخش خصوصی تأسیس گردید و کارخانه این شرکت با ظرفیت اولیه 35 هزار تن کاغذ در سال 1349 آغاز به بهره برداری نمود و در این سال به تولید 12300 تن کاغذ چاپ و تحریر دست یافت.

ظرفیت این واحد بعدها به 105 هزار تن کاغذ در سال افزایش داده شد. واحد خمیر سازی این کارخانه به ظرفیت شصت هزار تن خمیر کاغذ در سال می باشد که ماده اولیه آن را تفاله نیشکر (باگاس) تشکیل میدهد که از کارخانه کشت و صنعت نیشکر هفت تپه تأمین می شود. به علاوه این کارخانه برای بهبود کیفیت و تکمیل ظرفیت ماشین آلات کاغذ سازی خود مقداری خمیر الیاف بلند و کوتاه را از خارج وارد می نماید .

در حال حاضر تولید داخلی کاغذ چاپ و تحریر فقط توسط کارخانه کاغذ پارس در هفت تپه خوزستان صورت می گیرد، ماده اولیه این مجتمع تفاله نیشکر و ظرفیت اسمی آن 105000 در سال و با سه دستگاه ماشین کاغذ سازی میباشد.