اولين نوشته درباره سينما در ايران

مظفرالدين شاه در پنجمين سال سلطنت خود، با وام خارجي و
براي نخستين بار به مسافرت فرنگ رفت. در اين سفر، نمايشگاه
بين المللي پاريس را ديد و با دستگاه سينماتوگراف آشنا شد. آنچه
در پي مي آيد، يادداشت مظفرالدين شاه دربارهً سينما است که در
سفر نامه اش آورده است. شايد اين نوشته، نخستين نوشته درباره
پديده سينما در ايران باشد: " شنبه هفتم ربيع الثاني 1317 هجري
قمري - امروز چون دستمان قدري درد مي کرد و خستگي ديروز
هم باقي بود، در منزل مانده به جايي نرفتيم. با اين که قرار داده
بوديم به اکسپوزسيون و تالار جشن رفتيم که در آنجا
سينموفتوگراف که عکس مجسم و متحرک نشان مي دهد و بعد
هم به عمارت ايلوزين رفتيم. در اين تالار سينموفتوگراف نشان
مي دهند. پرده بسيار بزرگي در وسط تالار بلند کردند و تمام چراغها
الکتريک را خاموش و تاريک نموده عکس سينموفتوگراف را به
آن پرده بزرگ انداختند. خيلي تماشا دادند. من جمله مسافرين افريقا
و عربستان را که در صحراي افريقا با شتر راه مي پيمايند، نمودند
که خيلي ديدني بود. ديگر اکسپوزسيون و کوچه متحرک و رودخانهً
سن و رفتن کشتي در رودخانه و شناوري و آب بازي مردم و انواع
چيزهاي ديگر ديده شد که خيلي تماشا داشت. به عکاسباشي
دستورالعمل داده ايم همه قسم آنها را خريده به طهران بياورند که
انشاءالله همان جا درست کرده به نوکرهاي خودمان نشان بدهيم
به قدر سي پرده امشب تماشا کرديم ... ".