اولين عمليات دريايي

در سال 1302 در سرکوبي مخالفتهاي ترکمنها و نهضتهاي دشت گرگان عمليات نيروي زميني و نيروي انتظامي از طريق دريا به وسيله کشتي سفيد رود پشتيباني گرديد. توفيق اين راه کار، دولت را بيشتر به اهميت وجودي نيروي دريايي در درياي خزر و خليج فارس واقف نم...

اولين ناو مين جمع کن

دولت ايران با استفاده از تضاد منافع آلمانيها و ايتاليايي ها، با انگليسيها و فرانسويها موفق گرديد در سال 1304 يک ناو مين جمع کن آلماني 140 تني خريداري و شاهين نامگذاري نمايند، و دو افسر ايتاليايي به عنوان مستشار دريايي استخدام نموده و 9 نفر جهت طي دوره دانشکده دريايي در سال 1306 و 9 نفر ديگر در سال 1308 به ايتاليا اعزام و متعاقب آن ناوهايي به ايتاليا سفارش و افسران و درجه داران ديگري به ايتاليا اعزام...

اولين ناوهاي جنگي و اولين ناوگان نظامي

در سال 1311 ناوهاي ببر، پلنگ، سيمرغ، کرکس، شاهرخ و شهباز (ساخت ايتاليا) تحت فرماندهي ناخدا "غلامعلي بايندر" (اولين فرمانده نيروي دريايي)، با کمک کارشناسان ايتاليايي از طريق کانال سوئز، درياي سرخ، اقيانوس هند و درياي عمان عازم خليج فارس شدند و در 14 آبان 1311 در بوشهر لنگر انداختند و تسهيلات پشتيباني ناوها در خرمشهر ايجاد گرد...

اولين حوض شناور

در سال 1313 يک حوض شناور 6000 تني جهت تعميرات زيرآبي خريداري شد و آموزشگاه مهناوي در ناو فرسوده "هماي" ايجاد شد و پاسگاههاي دريايي در بنادر و جزاير مختلف ايجاد شد و نيروي دريايي براي کسب سيادت دريايي ديرينه در خليج فارس و درياي عمان مشغول عمليات ...

اولين زيردريايي

در سوم آذرماه سال 1371 اولين زيردريايي خريداري شده از نوع "کيلوکلاس" روسي تحويل مقامات نظامي کشور در منطقه يکم دريايي بندرعباس شد و طي مراسمي رسماً به ناوگان نيروي دريايي ارتش ايران پيوست. اين زيردريايي که اولين زيردريايي ايران در تاريخ نيروي دريايي مي باشد به ياد يکي از سرداران رشيد صدر اسلام به نام طارق 901 نامگذاري ...

اولين کشتي ساز و پايه گذار نيروي دريايي در ايران

ردوسي حماسه سراي بزرگ ايران از روي تاريخ مصور و مدون قديم ايران که در دوره ساسانيان تهيه گرديده بود، داستانهاي حماسي تاريخي خود را سرود که نيروي دريايي در اين تاريخ نقش عمده را دارا مي باشد. به نقل از فردوسي، اولين کشتي ساز و پايه گذار نيروي دريايي در ايران "جمشيد" از سلسله پيشداديان بوده است: گذر کرد از آن پس بکشتي بر آب ز کشور بکشور برآمد شتاب به نقل از شاهنامه، نيروي دريايي...

اولين اقدام براي تشکيل نيروي دريايي در تاريخ معاصر ايران

با کودتاي سال 1299 و روي کار آمدن "رضا خان" که ايجاد يک حکومت قدرتمند مرکزي را در سر داشت و از آنجايي که قسمتي از سرکشيها در سواحل بحر خزر و خليج فارس متشکل گرديده بود؛ رضا خان مصمم به تشکيل دادن مجدد نيروي دريايي گرديد. از اين رو در سال 1302 ناو مظفري (که در زمان مظفرالدين شاه از بلژيک خريداري شده بود) هسته نيروي دريايي ايران شد. و طي حکم شماره 188 عمومي قشون که به تاريخ حوت 1302 صادر گرديد؛ نيروي...

آبشار کبود

آبشار کبودوال در 5 کیلومتری جنوب علی آباد کتول قرار دارد و همواره توجه گردشگران را به خود جلب کرده است istta.ir ...

آبشار وارک

این آبشار درغرب گردنه نوژیان ، بخش پاپی در جنوب شرقی خرم آباد قرار دارد ویکی از زیباترین آبشارهای کشور است . فاصله آن تا شهر خرم آباد حدود ۶۰ کیلومتر می باشد . سرچشمه آبشار یک صخره سنگی است و پس از طی حدود ۱۵ متر از صخره دوم فرو ریخته و آبشار دوم را به وجود می آورد . آبشار وارک در نزدیکی آبشار نوژیان قرار دارد. در فصل کم آبی ارتفاع قسمت...

آبشار گریت ( تاف هفت چشمه ) در استان لرستان

اين آبشار درروستاى گريت بخش پاپى در فاصله 50 کيلومترى شهرستان خرم آباد به ارتفاع 15 متر و عرض تاج 17 متر قرار دارد و از جمله جاذبه هاى طبيعى و گردشگرى ديدنى استان محسوب مى گردد فاصله اين آبشار تا بخش پاپى حدود يک ساعت پياده روى مى باشد . اين آبشار در گويش محلى به « تاف هفت چشمه » معروف است . پوشش جنگلى اطراف آبشار را در ختان بلوط ، زالزالک...

آبشار چکان

در دامنه ارتفاعات مشرف بر دره چكان (جنوب شهرستان دورود) آبشاری در نهایت زیبایی و عظمت جاری است كه به آبشار چكان معروف است. این آبشار از درون غاری مشرف بر زمین های زراعی چكان بیرون می جهد و طول فوران آن به ده ها متر میرسد. اطراف آبشار؛ منطقه ای وسیع با فضایی مطلوب و دل انگیز است و در فاصله حدود سه كیلومتری آن امام زاده ای به نام "ابو علی (ع)" واقع شده است. آب این آبشار در اواخر پاییز به مرور خشك می...

اولين درجه سپهبدي در ايران

اولين درجه سپهبدي در فروردين ماه 1308 از طرف "رضا شاه" به امير لشکر "احمد آقاخان" رئيس قواي غرب و امنيه کل مملکتي به وي تفويض گرديد. از آن پس ديگر اين درجه به هيچيک از افسران داده نشد تا بعد از شـــهـــريـــور مـاه سال 1320 که بتدريج چند تن از افسران به اين درجه نايل آمد...

اولين آموزشگاه کلاسيک نظام

اولين سازماندهي ارتش ايران در قرون اخير به دست "ميرزا تقي خان اميرکبير" صورت گرفت و نيز شالوده اولين آموزشگاه نظامي که فنون سپاهيگري را به صورت کلاسيک (مدرسي) تعليم مي داد، به همت او ريخته شد. دارالفنون که به امر اين صدراعظم آگاه و مصمم، به شيوه پلي تکنيک پاريس، طراحي و ساخته شد؛ مجموعه اي از مدارس مرتبط بود که يکي از آنها وظيفه تربيت نظاميان و صنعتگران نظامي را بعهده دا...

اولين مدرسه عالي کل قشون

کودتاي سوم اسفند ماه 1299 ه.ش. تحولاتي را در امور قشون به همراه داشت. از جمله اين تحولات، انحلال و ادغام لشکر قزاق و ژاندارمري کشور بود که به قصد ادغام کليه نيروها و تمرکز بخشيدن به ارتش انجام شد. به موجب همين تصميم، مي بايست نهادي آموزشي در سطح ارتش آن روز فراهم مي شد، تا به آموزش کادر افسري ارتش با اهداف جديد و تحت شرايط و برنامه يکسان بپردازد. لذا به موجب حکم عمومي قشون - شماره يک بهمن ماه 1300...

اولين کارخانه مسلسل سازي

اولين کارخانه مسلسل سازي ايران بر اساس يک قرارداد مشترک بين ايران و شوروي در آبان ماه 1323، آماده بهره برداري گرد...

اولين يورش همه جانبه و آغاز علني جنگ تحميلي

ساعت 14 و 15 دقيقه روز 31 شهريور ماه سال 1359 جنگنده بمب افکنهاي رژيم بعثي عراق، چند فرودگاه کشورمان را ناجوانمردانه بمباران کردند. اين يورش غافلگيرانه، به ظاهر آغاز يک جنگ تحميلي و تمام عيار بود که سران رژيم بعثي عراق به خيال خام خود مي پنداشتند در عرض چند روز و با شکست ايران پايان خواهد گرفت. پيش از يورش همه جانبه و آغاز علني جنگ تحميلي، هواپيماهاي عراقي هر روز در آسمان ايران ظاهر مي شدند و به...

اولين پيروزي عظيم ايران در جنگ تحميلي

عمليات ثامن الائمه اولين حرکت جدي و سازمان يافته نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران در سالهاي آغازين جنگ تحميلي عراق بر ايران بود که در پنجم مهرماه 1360 آغاز گرديد. اولين پيام موفقيت را تيپ يک پياده در ساعت 32/8 روز پنجم مهر ماه اعلام کرد که جاده ماهشهر - آبادان آزاد شد، اين پيام نويد آزادي تمام منطقه شرق کارون بود. لازم به توضيح است که عمليات غرورآميز ثامن الائمه در شمال آبادان و شرق رودخانه کارون...

اولين دانشکده فرماندهي و ستاد در نيروهاي مسلح ايران

اولين سنگ بناي تاسيس دانشکده فرماندهي و ستاد در نيروهاي مسلح ايران در سال 1312 ه. ش. در محل فعلي و با نام "دانشگاه جنگ" نهاده شد. در ابتدا يک گروه پنج نفره از افسران فرانسوي به عنوان کادر هيأت علمي و به منظور برنامه ريزي آموزشي و تدريس به استخدام ارتش ايران درآمدند. سرپرستي گروه ياد شده را نيز يک ژنرال فرانسوي به نام "ژاندر" بر عهده داشت که مسئوليت مديريت آموزش دانشکده به وي محول گرديده بود. اين...

اولين مدرسه نظام

تنها مدرسه نظام که پيش از دارالفنون در تاريخ ارتش ايران به چشم مي خورد، مدرسه نظام "کامران ميرزا" فرزند و وزير جنگ ناصرالدين شاه است که به سال 1264 ه. ق. تأسيس شد و در طول دورهً وزارت او، به کار تعليم سنتي نظاميان پردا...

اولين چاتمه سرباز (يگان حفاظت)

يکي از رسومي که نخستين بار در عصر قاجار در تهران متداول گرديد، قرار دادن چاتمه سرباز بر درب منازل اعيان، رجال و سفارتخانه هاي بيگانه جهت حفظ امنيت بود. افضل الملک کرماني مورخ عصر مظفري، در افضل التواريخ مي نويسد: « مردمان اين زمان از لفظ چاتمه و عدد آن مستحضرند، لکن براي آيندگان اين دو سطر را مي نگارم. چاتمه لفظي است ترکي. هر چاتمه اي، سه نفر سرباز و يک وکيل دارد. دولت ايران قرار داده است که سپهسالار...

اولين لباس جديد اولين نظام و فنون جديد نظامي در ايران

پس از جنگهاي ايران و روس و شکستهايي که از اين رهگذر نصيب ايران گرديد، "عباس ميرزا" نايب السلطنه و وزير با تدبير او "قائم مقام اول" به خوبي دريافتند که سر شکست سپاه ايران، بدي وضع آرايش لشکر و فقدان نظم و انظباط و نداشتن توپخانه و سلاحهاي جديد است. ولي درک اين حقيقت براي عموم در محيط منحط آن روز ايران کار آساني نبود. عباس ميرزا براي آنکه با کهنه پرستي مبارزه کند، ناچار گرديد قبل از همه، خود لباس جديد...

اولين تفنگ (سلاح گرم) و تفنگچيان در ارتش ايران

قدر مسلم آنست که تا اواسط قرن نهم ه.ق. سلاح گرم جايي در ارتش و ميدانهاي جنگ ايرانيان نداشت، به گونه اي که در زمان « شاه اسمعيل اول صفوي »، بکار بردن سلاح گرم را دور از جوانمردي و دليري و شجاعت مي دانستند و اين نوع طرز فکر در حالي بود که ايران همسايه مقتدري همچون امپراطوري عثماني داشت که مردمش در به کارگيري و ساخت سلاحهاي آتشين مانند توپ و تفنگ مهارت خاصي داشتند و در ميدانهاي نبرد از آن حداکثر بهره...

اولين شناسايي و استفاده از باروت در ايران

چينيها اولين ملتي بوده اند که باروت را ساختند. درباره اينکه چه کسي آن را براي نخستين بار از چين به اروپا آورد، عقايد مختلف ابراز شده است و نوشته اند که نخستين بار انگليسيها در جنگ کرسي در سال 1346 ميلادي آن را بکار برده اند. اما قديمي ترين سندي که ما در دست داريم گفته « اسدي طوسي » است که هزار سال پيش درباره شناسايي باروت (دارو) و بکار بردن آن گفته است: مر آن خيمه بد پيش برج حصار ...

اولين آيين نامه نظامي ايران

اولين آيين نامه اي که در ارتش ايران تنظيم شده است به همت "بهرام قاجار" فرزند عباس ميرزا به رشته تحرير درآمده است. اين مرد که ظاهرا در عهد "محمد شاه قاجار" براي فراگرفتن فنون جنگ و نظام به فرنگ رفته بود، پس از مراجعت، مامور تدوين آيين نامه نظام مي شود و در عهد "ناصرالدين شاه" به تشويق "اميرکبير" چهار صد جلد از آن در دارالطباعه مبارکه منتشر مي شود و سلاطين و سرهنگان به مشق و تعليم آن مشغول مي شوند....

اولين تمبر يادبود هواپيمايي در ايران

به يادبود پست هوايي در ايران، در سال 1304 تمبر يادبودي براي مراسلات پست هوايي انتشار يافت که در حقيقت اولين تمبر در اين زمينه محسوب مي شود که در ايران منتشر گرديده ا...

اولين پرواز بين المللي هواپيماي ملي ايران

نخستين پرواز بين المللي هواپيمايي ملي ايران (هما) در مسير تهران، بيروت، رم، ژنو و فرانکفورت توسط يک فروند هواپيماي اجاره اي بوئينگ 100-727 در تيرماه 1344 انجام ...

اولين پرواز داخلي در ايران

اولين پرواز داخلي بين تهران و اصفهان در سال 1304 ه. ش. با هواپيماي شرکت يونکرس انجام شد که با توجه به محدوديتهاي سيستم هوايي و ناوبري هواپيماي مذکور با 33 بار فرود سرانجام به اصفهان رس...

اولين شرکت هواپيمايي در ايران

در سال 1323 ه.ش. شرکتي به نام هواپيمايي ايران تاسيس گرديد که با کمک کاردانهاي فني و خلبانهاي خارجي، به کار مشغول ...

اولين ايرانياني که در آسمان تهران پرواز کردند

روزنامه ايران در شماره 12 فروردين ماه 1301 خود از پرواز يک فروند هواپيماي روسي از طريق انزلي به سوي تهران خبر مي دهد، آنگاه در شماره 26 فروردين ماه خود مي نويسد: « آئروپلاني که 15 فروردين ماه از روسيه به تهران آمده عصر ديروز و پريروز در آسمان تهران پرواز کرد و پس از تماشاي مردم فرود آمد.» سپس در شماره 3 ارديبهشت ماه اين روزنامه خبري به شرح زير حاکي از اولين پرواز ايرانيان با هواپيما در آسمان تهران...

اولين نوجوان چترباز

اولين نوجوان چترباز ايراني "ارشيا سعادت کيا" است که در سال 1374 با 14 سال سن و با شرکت در کلاسهاي دوره آموزش چتر بازي موفق به کسب گواهينامه چتربازي گرديد و به عنوان جوانترين چترباز ايران معرفي ...

اولين سرويس مسافربري هوايي

در سال 1306 ه. ش. نخستين سرويس مسافربري هوايي افتتاح گرد...

اولين طرح ايجاد فرودگاه

اولين کمسيون متشکل از مقامات ايراني و آلماني طرح ايجاد فرودگاه را در سال 1302 ه. ش. مطرح کردند که اين محل مي بايست مجزا از فعاليتهاي نظامي با...

اولين خلبان ايراني

اولين خلبان ايراني " کلنل محمد تقي خان پسيان " بود که در آلمان فن خلباني را فرا گر...

اولين فرودگاه کشوري

نخستين فرودگاه کشوري در روز 26 ارديبهشت ماه 1321 ه.ش. در تهران گشايش يافت. در آن روز جمعيت زيادي از مرد و زن و کودک از نخستين ساعات روز با اتومبيل، درشکه، دوچرخه و حتي پياده به طرف فرودگاه "قلعه مرغي" رهسپار شدند. عده اي در ايستگاه راه آهن ازدحام کرده و با يک قطار مرکب از ده واگن به جانب فرودگاه روانه شدند. در ضلع غربي فرودگاه 15 فروند هواپيماي باشگاه هواپيمايي کشوري که در سال 1318 ه.ش. به منظور...

اولين هواپيما در تهران

در يکي از روزهاي اواخر سال 1292 ه.ش. مردم تهران براي اولين بار در عمرشان هواپيمايي را مشاهده نمودند که در ارتفاع پايين پرواز مي کرد. مردم با شنيدن غرش اين مرغ آهنين که براي نخستين بار به گوششان مي خورد با شتاب خود را به حياط خانه ها، کوچه ها، و بامهاي منازل خود رسانيده و با شگفتي به تماشاي آن پرداختند. هواپيما چند دقيقه در آسمان تهران به پرواز خود ادامه داد و نظر به اينکه آن زمان در تهران فرودگاهي...

اولين محموله پست هوايي در ايران

در سال 1301 ه.ش. نماينده شرکت هواپيمايي يونکرس آلمان با چند هواپيماي يک باله به ايران آمد و با انعقاد قراردادي حمل محموله هاي پستي ايران در مسيرهاي تهران به غرب کشور و تهران به آذربايجان را بعهده گرفت. اولين محموله پستي به وسيله اين هواپيما از تهران به بندر انزلي و از آنجا به بادکوبه ارسال ...

اولين دفتر هواپيمايي

دفتر هواپيمايي اولين بار در سال 1303 ه. ش. در ارتش آن روز تشکيل شد که بعدها نيروي هوايي و هواپيمايي کشوري و شرکتهاي هوايي ديگر از آن منعکس شد...

اولين شرکت هواپيمايي ملي

روز پنجم اسفند ماه 1340 ه.ش. هواپيمايي ملي ايران (هما) با سرمايه داخلي تاسيس شد و دو سال به کار تهيه مقدمات نقل و انتقالات اسناد و سهام شرکتهاي قبلي پرداخت و در سال 1342 رسما وارد صحنه عمل شد. هما با سرمايه اي معادل 170 ميليون ريال آغاز بکار کرد، مجموع سرمايه آن عبارت بود از پنجاه ميليون ريال سرمايه نقدي و معادل 120 ميليون ريال قيمت هواپيماهايي که در اختيار اين واحد جديدالتاسيس قرار گرفته بود، وسائل...

اولين سانحه هوايي منجر به تلفات جاني در خاک ايران

اولين سانحه هوايي در خاک ايران که منجر به تلفات جاني گرديده مربوط به حريق و سقوط يک فروند هواپيماي پستي متعلق به کمپاني ايرويز انگليسي بود. که ضمن پرواز در مسير بنادر بوشهر-جاسک به سوي کراچي در شهريور ماه سال 1308 دچار سانحه شد و سقوط ک...

اولين بالون

در سال 1270 ه. ش. (1891 ميلادي) اواخر سلطنت ناصرالدين شاه قاجار توسط " ميرزا ملکم خان " (ناظم الدوله) براي اولين بار در تاريخ، يک هوانورد فرانسوي به منظور نمايش پرواز بالون به ايران آمده و در تهران و بعضي از شهرهاي بزرگ از جمله تبريز پروازهايي انجام داد. آن زمان به اين اختراع چادر هوايي مي گفتند. مردم دسته دسته براي تماشاي مراسم چادر هوا کردن مي شتافتند. بچه هاي کوچه و بازار تهران با تماشاي صعود...

اولين کسي که در تصادف اتومبيل در ايران جان خود را از دست داد

اولين کسي که در تصادف اتومبيل در ايران جان خود را از دست داد مرحوم درويش خان، نوازنده و موزيسين مشهور در سال 1305 بود که سوار درشکه بوده و با اتومبيل تصادف نمود و درگذشت. بعد از مرگ درويش خان، دولت به فکر تهيه آئين نامه و مقررات راهنمايي افت...

اولین خط شرکت واحد اتوبوسرانی

اولين خط ( خط 1 ) شرکت واحد اتوبوسراني تهران با 80 دستگاه اتوبوس مرسدس بنز طي مراسمي با شرکت وزرا، نمايندگان مجلسين و مديران جرايد پايتخت در 14 تيرماه 1335 شروع به کار نم...

اولین پلاک وسایل نقلیه

در دوران صدارت " وثوق الدوله " 1298 به اتومبيلها و گاريها پلاکهايي چسبانده شد و هر يک از آنها داراي شماره اي شدند که اداره بلديه ( شهرداري ) روي آن چسپانده ب...

اولین خط اتوبوس در ایران

براي نخستين بار در سال 1305 اتوبوسهاي مدل زايس را از روسيه وارد کردند و با ورود آنها، هفت خط اتوبوسراني در تهران داير شد که مانند واگن اسبي، مسير اولين خط از سبزه ميدان تا گارماشين بود. زيرا در آن وقت، حضرت عبدالعظيم علاوه بر مکان زيارتي، تفريحگاه عمومي مردم هم محسوب مي شد و به همين جهت مسافرين اين مسير، بيش از ساير مسيرها بود. بعدها چند خط ديگر نيز به خط مذکور اضافه شد که مقصد آنها شاهپور، اميريه،...

اولين گواهينامه اتومبيل

اولين گواهينامه اتومبيل در ايران در سال 1301 ه. ش. صادر شد. در آن زمان فقط 20 نوع علايم راهنمايي و رانندگي وجود دا...

اولين مقررات عبور و مرور

در سال 1303 اولين مقررات عبور و مرور تحت عنوان نظامنامه درشکه هاي عمومي به تصويب رسيد که درشکه ها را ملزم به پلاک گذاري و هدايت کنندگان آن را مشمول مقررات دارا بودن گواهينامه درشکه راني مي کرد. در آن زمان وسائل نقليه تهران فقط شامل درشکه هاي کرايه اي عمومي، درشکه و کالسکه شخصي، واگن اسبي و معدودي سواري و کاميون بود که هدايت کنندگان آنها مي بايست داراي گواهينامه ذي ربط مي بودند. در سال 1346 براي...

نخستين بار تاکسي هاي کوچک

از سال 1326 به بعد نخستين بار تاکسي هاي کوچک معروف به ب.ب. تاکسي با هفده دستگاه اتومبيل کوچک هيلمن به راه افتاد، و گويا متعلق به خانوادهً اميني ( خانم فخرالدوله ) بود. ابتکار استفاده از اتومبيلها براي حمل و نقل مسافر به جاي درشکه، و استقبال مردم از آنها - کرايه هر نفر از مبدا تا مقصد 5 ريال بود - موجب کسادي بازار درشکه چي ها شد. اعتراضهاي دارندگان درشکه و رانندگان و صاحبان مشاغلي که از اين ممر روزگار...

اولين کمپاني واردات اتومبيل

اولين کمپاني واردات اتومبيل در شهر تهران خيابان چراغ برق، بالاتر از کوچه ناظم الاطباء تاسيس شد. که آنهم در دو باب دکان معمولي که در يکي از آنها اتومبيلي به نمايش گذارده شده و ديگري دفتر فروش آن بود. علت تاسيس اين کمپاني در اين محل وجود گاريخانه ها و کالسکه خانه هايي بود که از سابق در آن جاي داشتند و براي وسائل حمل و نقل آن زمان حالت مرکزيت پيدا کرده بود. اولين کمپاني، فروشنده سواري هاي فورد کروکي...

اولين آموزشگاه راه آهن

اولين آموزشگاه راه آهن به نام آموزشگاه حرکت در سال 1315 تاسيس شد که سي نفر داوطلب داشت، و دوره آن شش ماه بود. آموزشگاه خط و ابنيه، هنرستان رانندگي و تجهيزات لکوموتيو، و آموزشگاه برق، حسابداري، ديگ سازي، در طي سالهاي 1315 تا 1317 بتدريج افتتاح گرديد. همچنين هنرستان راه آهن در سال 1319 تاسيس شد؛ که گواهينامه آن ديپلم متوسطه کامل فني بود. هنرستان عالي براي تحصيلات بالاتر از ديپلم در سال 1315 تاسيس و...

اولين خط راه آهـن در ايران

در سال 1299 ه. ق. مهندس " بوآتال " فرانسوي امتياز ساختمان راه آهن " حضرت عبدالعظيم " را از دولت ايران تحصيل نمود و با مشارکت بلژيکيها ساختمان اين خط شروع شد. طول خط آهن حضرت عبدالعظيم 8.7 کيلومتر بود و عرض آن 80 سانتيمتر. خط مزبور در سال 1301 ه. ق. طي تشريفات مفصلي به دست " ناصرالدين شاه " افتتاح گرديد. در روز افتتاح اکثر مردم براي اطلاع از چگونگي کار اين وسيله نوظهور به گارماشين (ايستگاه راه آهن)...

اولين کالسکه

اولين کالسکه در سال 1267 ه.ق. به همت "معير الممالک" در طهران ساخته شد و بعد از مدت کوتاهي استفاده از کالسکه رواج و نيز روز به روز طرفداران بيشتري پيدا مي کرد. به علت نامناسب بودن خيابانها و کوچه ها تردد کالسکه مشکل بود و به همين دليل دولت وقت تصميم به سنگفرش کردن خيابانها و کوچه ها گرفت تا کالسکه ها بهتر بتوانند تردد کنند. از کالسکه هم در داخل شهر و هم در خارج از شهر استفاده مي شد. کالسکه ها را معمولا...

اولين زني که به زبان فارسي شعر گفته است

"رابعه قزداري" نخستين زن شاعر فارسي گوي، مشهور به مگس رويين و ملقب به "زين العرب"، دختر کعب، امير بلخ و از اهالي قزدار (قصدار، خضدار، شهري قديمي واقع ميان سيستان، مکران و بست) و معاصر "رودکي" بود. تذکره ها شرح حال و نمونه هاي شعر او را بعنوان نخستين زن شاعر فارسي گوي آورده و مقام بلند او را در طلوع شعر فارسي ستوده اند. "محمد عوفي" در لباب الالباب، از او چنين تجليل ميکند: «دختر کعب اگر چه زن بود اما...

اولين زني که جواز انحصار توليد کالا را بدست آورد

"اميرکبير"، در راه ترقي صنعت ملي از پشتيباني، تشويق و مساعدت به اهل فن و هنر هيچ دريغ نورزيد. هنرمندان و صنعتکاران ايران نيز به اين دعوت پاسخي نيکو دادند و به توليد کالاي مرغوب ملي و رقابت با امتعه فرنگي مبادرت کردند. از جمله اين هنرمندان، "خورشيد خانم" زني تهراني بود که نمونه اي از زردوزي به کار رفته در لباس نظاميان را که تا آنزمان از اتريش و عثماني وارد ميشد، ساخت. امير از زن هنرمند را تشويق کرده،...

اولين ملکه ايران که به اروپا مسافرت کرد

نخستين ملکه ايران که به اروپا مسافرت کرد، "فاطمه خانم انيس الدوله" از زنان محبوب ناصرالدين شاه ميباشد. شاه بقدري اين زن را دوست داشت که بطور مخفي او را همراه خود به اروپا برد؛ اما همين که انيس الدوله به روسيه رسيد، خبر آن در تهران فاش گشت و قال و مقال زيادي به راه انداخت. "ميرزا حسين خان سپهسالار" که اينرا شنيد، از شاه درخواست کرد انيس الدوله را به ايران برگرداند. شاه هم ناخواسته انيس الدوله را روانه...

اولين زن عکاس

اولين زن عکاس که نامش به عنوان زن عکاس ايراني به ثبت رسيده، "اشرف السلطنه" همسر "محمدحسن خان اعتمادالسلطنه" است که عکاسي را از "شاهزاده محمدميرزا" آموخته و رأساً به فعاليت در آن پرداخته ا...

اولين سکه در ايران

ه نظر بـيشتر مورخان، آورنده فکر سکه در ايران " کوروش " است. در آن زمان که ايرانيان، ليديا را فـتح کردند و " کرزوس" را به ايران آوردند، تـشکيل امپـراطوري با عـظمت هـخامـنشي به نشانهً ويژه اي نياز داشت، که سکه مي توانست گوياترين و رايج ترين نشانه ها باشد. ولي وي فرصت اين کار را پـيدا نکرد، چرا که لشکرکشيهاي پـي در پـي مانع انجام دادن اين عـمل بود. چـون " داريوش " حکومت خود را بر پايه نظام اداري در...

اولين پادشاهي که نـقش خود و ملکه را روي سکه ها زد

اولين پادشاهي که نـقش خود و ملکه را روي سکه ها زد " هـرمز دوم ساساني " ب...

اولين بار که پـول کاغـذي را اسکـناس ناميدند

...

اولين اسکـناس تـقـلبي در ايران

اولين کسي که در ايران اقدام به چاپ اسکـناس تـقـلبي نمود شخصي به نام " الکساندر ايوانويچ " بود که در شهـريور ماه 1309 به کمک عـده اي در يک زيرزمين در جنوب شهـر به کار چاپ اسکـناسـهاي يک توماني مشغـول بود. سالهـاي بعـد چاپ اسکـناس تـقـلبي در ايران معـمول شد و عـلاوه بر اسکـناس ايران، حتي اسکـناس تـقـلبي ساير کشورهاي جـهان نيز از قـبـيل دلار و ديـنار عـراقـي چاپ شد؛ ولي مـتـقـلبـين مقـدار کمي از...

اولين باري که ايران از کشورهاي خارجي شمش طلا خريداري کرد

نخـستين بار که ايران از کشورهاي خارجي شمش طلا خريداري کرد در سال 1323 هـجري شمسي بود. شمشهـاي طلا براي پـشـتوانه اسکـناس ايران خريداري و روز 13 آبان ماه وارد تهـران شد. وزن خالص شمشهاي خريداري شده 17 خروار و 78 من بود و قسمت دوم شمشهاي خريداري دولت ايران در روز 21 دي ماه وارد تهـران شد و تحـويل خزانهً بانک ملي گـرديد. ر وزن قسمت دوم شمشهـا 16 خروار و 50 من بوده است. اين مقـدار عـلاوه بر طلاهايي...

اولين اسکناس ملي بانک ملي ايران

بعـد از لغـو حق صدور اسکـناس توسط بانک شاهـنشاهي ايران، حق چاپ و نشر اسکـناس منحصراً به بانک ملي ايران ( که قانون اجازه تاسيس آن در چهارم ارديـبهـشت ماه 1307 شمسي از تصويب مجلس گـذشته بود ) واگـذار گـرديد. ر اسکناس بانک ملي براي نخستـين بار در اول فروردين ماه 1311 منـتـشر گـرديد و اولين اسکناس با عکس رضا شاه و امضاي دکتر ليـندن بلات مدير کل بانک و دکتر عـلاء مير بازرس دولت به جريان گـذاشته شد....

اولين بانک خصوصي ايران

اولين بانک غـير دولتي در ايران بانک بازرگـاني ايران بود که به مديريت " مصطفي تـجـدد " و با سرمايه دويست ميليون ريال در دوم بهـمن ماه سال 1328 داير گـرديد....

اولين دانـشمندي که عـلل پـيدايش رنگ سياه را در رنگين کمان کشف کرد

ابوالعـباس فضل بن حاتم نيريزي، يکي از مفاخر برجسته عـلوم ايران است. وي از اهالي نيريز فارس و معاصر معـتضد خليفه عباسي بود. او رساله اي در اسطرلاب کروي دارد که بسيار جالب و يکي از کتابهـاي پـر ارزش اسطرلاب است. نام اين مرد دانشمند ايراني در مدار 19 جـنوبي و نصف النهار 352 کره ماه ثبت شده است. ابوريحان بيروني، عمر خيام، و خواجه نصيرالدين طوسي از اطلاعات وسيع و دانش او ياد کرده و استـفاده نموده اند....

اولين دانشمندي که معادله درجه سوم را حل کرد

ابو جعـفر محـمد بن حسين خازن، در خراسان متولد شد و بـين سالهاي 350 تا 360 هجري قمري در شهـر ري درگـذشت. وي دانشمندي بود که در ساختـن آلات نجومي و در طريقـهً عـمل به آنها ممارست بسيار داشت و کـتاب زيج الصفايح از او باقي مانده است. به گـفتهً عـمر خيام، وي اولين دانشمندي است که معـادله ً درجه سوم X(3) + a = CX(2) را حل کرده ا...

اولين هاي ريشارخان ( رضا خان )

ژول ريشار فعالترين اروپايي ساکن ايران، در امر ترجمه در دورهً قاجار بود. او در زمان محـمد شاه به ايران آمد و پس از مدتي به کشورش فرانسه بازگـشت؛ اما دوباره به ايران سفر کرد و ماندگـار تهـران شد. مسلمان گـرديد و نام خود را رضا خان نهـاد. رضا خان عـلاوه بر زبان مادري، زبانهاي انگـليسي، ايتاليايي، اسپانـيايي، آلماني و لاتـين هـم مي دانست. اولين هاي مربوط به رضا خان عبارتـند از: اولين بار اصول عـکاسي...

اولين هاي ديگر دانـشمندان ايران

ابوريحان بـيروني که در قرن پـنجم هـجري مي زيسته، براي اولين بار گـردش زمين را محاسبه کرد؛ ششصد سال قبل از گـاليله. وي قطر زمين را نيز براي اولين بار اندازه گـيري نمود؛ هـفـصد سال قـبل از نـيوتـن. غـياث الدين جمشيد( کاشاني ) در قرن نهـم هـجري براي اولين بار، سيستم اعـشاري را ابداع کرد. خواجه نصيرالدين طوسي، نخستـين کسي است که حالات ششگـانه مثـلث کروي قائـم الزاويه را به کار برده و آن را در کتاب...

اولين دانشمندي که جداول سينوس، کسينوس، شعاع دايره و نسبت مثـلثـاتي را کشف کرد

ابوالوفا محـمد بن يحيي بن اسماعيل بن عباس بوزجاني خراساني، يکي از مفاخر عـلمي ايران و متـولد 328 هـجري قـمري که در سوم رجب سال 388 هجري قـمري درگـذشته است. وي اهـل بوژگـان که در هـجده کيلومتري شرق شهـر تربـت جام قرار داد. ابوالوفا براي اولين بار در تهـيه جداول سينوس و کسينوس و شعـاع دايره، عـدد واحـدي را به کار برد و به اين وسيله توانست در تکـميل جداول مثـلثاتي اقدام کند و اولين بار نسبت ظل معـکوس...

اولين هاي خوارزمي

ابو عـبدالله محـمد بن موسي خوارزمي که بعـضي، او را " خوارزمي المجوسي " نيز ناميده اند، به نوشته تاريخ طبري، وي متولد سال 180 هـجري قـمري و متوفي به سال 232 هـجري قـمري در بغـداد بوده است. او بزرگـترين و اولين رياضيدان و منجم عاليقدر ايراني است و کسي است که لگـاريـتم را ابداع کرد و يکي از کساني است که در زمان ماًمون خـلـيـفه هـفـتم عباسي در سال 213 هـجري قـمري در اندازه گـيري قوس يک درجهً نصف النهـار...

اولين هاي محـمد زکرياي رازي

رازي نخستين کسي است که فـعـل و انفـعالات شيميايي را در طب دخالت داده و بهـبود بيمار را نـتيجه آن در جسم او دانسته است. پس از وي اين روش توسط " ابن سينا " و ساير پـزشکان اسلامي دنبال شد. رازي نخستين شيميدان و پـزشک اسلامي است که با تجربهً خود به خاصيت سمي جيوه پـي برده و دربارهً آن چـنين نوشته است: " ....... در بابت جـيوهً خالص به نظرم نمي رسيد که خوردن آن خطرناک باشد، فـقط دردهاي شديد شکمي و امعـائي...

اولين قانون تاسيس دانشگـاه

در خردادماه 1313، اولين قانون تاسيس دانشگاه به تصويب مجلس رسيد، و دربهـمن ماه هـمان سال بناي دانشگـاه تهـران آغاز شد. دانشگـاه تهـران از ادغام مدارس عالي و دانشکده هاي مختـلف که تا آن تاريخ ايجاد شده بودند، پـديد آمد. در اولين سال تاسيس 886 نفـر دانشجو در اين دانشگـاه در رشته هاي مختـلف به تحصيل مشغـول بودند....

اولين مدرسهً سياسي

ميرزا حسن خان مشيرالدوله نخستـين کسي است که پـيش از مشروطه، پايهً مدرسهً عـلوم سياسي را گـذاشت. ر مرحوم مستوفي در " زندگاني من " مي گويد: " تاسيس مدرسهً سياسي اثـر فکـر ميرزا حسن خان مشيرالملک پسر نصرالله خان مشيرالدوله است. پسر و پدر در نزد صدراعظم و شاه محسنات اين اقدام را جلوه گر ساخـته، فرماني صادر کردند و چـهار هـزار تومان ساليانه براي مخارج اين مدرسه از تـفاوت عـمل معـدن فـيروزهً خراسان برقرار...

اولين مدارس دخترانه در ايران

اولين مدرسهً دخترانه در ايران در سال 1315 هـجري قمري در قريهً چالياس از توابع کرمان، افـتـتاح يافـت. پس از مشروطه اولين دبستان دخترانه جديد و ملي تهـران با نام مدرسهً ناموس، توسط خانم "طوبي آزموده" در سال 1286 هجري شمسي ايجاد شد. آموزش دخـتران، محدود به مکـتب خانه ها بود که زنان مکـتب دار در آن آموزش مي دادند. در 1304 هـجري شمسي دورهً اول متـوسطه، و بزودي دورهً دوم نيز به آن افـزوده شد. در سال...

اولين هنرستان فني و حرفه اي

مدرسه ايران و آلمان به عنوان نخستين هنرستان فني در سال 1325هـ.ق. به کمک دولت آلمان در تهران داير گرديد که تا جنگ جهاني اول به فعاليت خود ادامه داد، ليکن وقوع جنگ و همچنين قطع شدن هزينه مدرسه موجب تعطيل شدن آن گرديد. پس از جنگ در پي مذاکرات دو کشور ايران و آلمان، اين مدرسه در سال 1303هـ.ش. با نام هنرستان صنعتي مجدداً شروع بکار کرد. نکته قابل توجه آنکه مدرسه ايران و آلمان فاقد دروس علمي و فني بود؛...

اولين مدارس جديد

نخستين وجودي که مکتب گشود به ايران زمين شخص رشديه بود "ميرزا حسن رشديه" روز جمعه پنجم ماه رمضان 1276 هـ.ق.(1228هـ.ش.) در يک خانواده روحاني در شهر تبريز به دنيا آمد. پدرش "آخوند ملا مهدي تبريزي" بود که از مجتهدين خوشنام و مورد احترام مردم به شمار ميرفت و مادرش "سارا خانم" نوه "صادق خان شقاقي" بود که با فرزندانش به دستور "فتحعلي شاه" کشته شد. ميرزا حسن از سن پنج سالگي به...

اولين گروههاي محصلين اعزامي به اروپا

فکر اعزام محصل به خارجه براي فراگرفتن علوم و فنون جديد در اوايل قرن 19 ميلادي در زمان سلطنت فتحعلي شاه و امپراطوري ناپلئون پيدا شد و بر اثر شکستهاي ايران از روسيه قوت يافت. عباس ميرزا نايب السلطنه در 1226 هـ.ق. چند نفر و چهار سال بعد 5 نفر ديگر براي تحصيلات عالي به اروپا فرستاد. در 1220هـ.ش. به موجب دستخط محمدشاه قاجار، 5 نفر محصل به پاريس اعزام شدند. در سلطنت ناصرالدين شاه نيز عده اي به اروپا اعزام...

اولين کودکستان در ايران / اولين مدرسه ناشنوايان و نابـينايان

ميرزا جبارعسگرزاده معـروف به " باغـچه بان " که در سال 1299 در تـبـريز به خدمت وزارت فرهـنگ درآمد، در سال 1303 به دستور " فيوضات " رئـيس فرهـنگ وقـت، اولين کودکستان ايراني را در تـبـريز، به نام " باغـچهً اطفال " تاسيس کرد و از هـمان زمان نام فاميل خود را از عسکرزاده به باغـچه بان تـغـيـير داد. با اين منظور که هـمان گونه که معـلمين دبـستان و دبـيرستانها آموزگار و دبـير ناميده مي شوند، مربـيان کودکستانهـا...

اولين کلاس آموزش رايگان زبانهاي خارجي در تهران

در سال 1288هـ.ق. در عصر ناصري و زمان صدارت "ميرزا حسين خان سپهسالار"، نخستين کلاس رايگان آموزش زبان فرانسوي و انگليسي در تهران تأسيس شد. اين کلاسها را به نام ميرزاحسين خان سپهسالار (مشيرالدوله) منتسب ساخته و مکتب مشيريه نام نهاد...

اولين دکـتراي افـتـخـاري

اولين دکتراي افـتخاري در ايران در مرداد ماه 1316 هـجري شمسي به " آندره مالرو " شخصيت فرهـنگي فرانسه اهـدا گـرد...

اولين مرکز تربيت معلم فني و حرفه اي

نخستين مرکز تربيت معلم فني و حرفه اي پسران در سال 1339 با نام هنرسراي مقدماتي پسران و در سال 1340 نيز مرکزي جهت تربيت معلم فني و حرفه اي دختران آغاز به کار ک...

اولين مدرسه غيردولتي ايتام

در سال 1315هـ.ق. نخستين مدرسه غيردولتي تهران به سرمايه "ميرزاکريم خان سردار معظم فيروزکوهي" افتتاح و به آموزش ايتام اختصاص يافت. "عبدالحسين خان سپهر" در مرآت الوقايع مظفري مينويسد: «در ربيع الثاني 1315، ميرزا کريم خان سردار معظم فيروزکوهي امير تومان، ملقب به "منتظم الدوله" که مردي دانشمند و ديندار است، در محله حسن آباد تهران، مدرسه اي براي ايتام از مال خود داير کرد؛ و اين مدرسه مليه است در تهران....

اولين فرهنگستان ايران

اولين فرهنگستان ايران در سال 1314 تأسيس شد و وزارت معارف و اوقاف و صنايع مستظرف، مأمور تشکيل فرهنگستان و تهيه اساسنامه لازم براي آن شد. وزارت معارف براي فراهم آوردن مقدمات تشکيل فرهنگستان و نوشتن اساسنامه آن جلسه هايي با عده اي از صاحبنظران آنزمان در محل پيشين دانشکده حقوق (خانه اتابک - واقع در خيابان لاله زار) ترتيب داد و اساسنامه اي براي فرهنگستان تهيه کرد که در 29 ارديبهشت ماه همان سال به تصويب...

اولين اساتـيد خارجي در اولين دانشگـاه

اولين گروه از استادان خارجي ( اتريشي ) که مخصوصاً براي تعـليم و تربـيت دانشجويان ايراني در دارالفـنون و در رشته هاي مخـتـلف به ابـتکار امير کـبـير استخـدام شدند به ايران آمدند، عبارت بودند از: ر کاپـيتان زاتي معـلم مهـندسي کاپـيتان گـومز معـلم پـياده نظام و فن رزم آزمايي ( تاکـتيک نظامي ) ر نايب اول کرزيز معـلم توپـخانه نايب اول نميرو معـلم سواره...

اولين دانشگـاه جديد ( پلي تکـنيک ) در ايران

دارالفـنون نخستـين دانشگـاه جديد در ايران به منظور وارد کردن عـلوم و فـنون اروپايي به ايران در سال 1266 هجري قـمري به دست " اميرکـبـيـر " بـنياد نهـاده شد؛ و دو سال بعـد در زماني که اميرکـبـير آخرين روزهاي خود را در تـبـعـيد مي گـذرانيـد، به دست ناصرالدين شاه افـتـتاح شد (1268). ر در دارالفـنون دروس نظامي، پـزشکي، زبانهـاي خارجي، رياضيات، فيزيک و شيمي به وسيلهً استادان ايراني و خارجي تـدريس مي شد....

چشمه چپقلی در استان مرکزی

در 28 کیلومتری جنوب غربی اراک و در بالا دست روستای رباط میل بر سینه با صلابت رشته کوه سفید خانی ، گردشگاه مصفای چپقلی واقع است . این چشمه در دامنه شمالی ارتفاعات « باغ بر آفتاب » در جنوب سه راهی اراک - ملایر - شازند قرار گرفته است . این چشمه در بالای دره ای بسیار زیبا واقع شده است که پس از رسیدن به بالای دره و در کنار چشمه به هر تازه از راه رسیده ای جانی تازه می بخشد . آب و هوای پاک و لطیف چشمه...

قلعه ابراهیم آباد صدوق در استان یزد

قلعه تاریخی ابراهیم آباد در روستای ابراهیم ‌آباد ، در دهستان رستاق شهرستان صدوق استان یزد واقع شده است . قلعه ابراهیم آباد صدوق در قرن هفتم و هشتم هجری قمری ساخته شد . قلعه ابراهیم ‌آباد از مسجد ، خانه ‌ها ، آب ‌انبار و كوچه ‌های سرپوشیده و باز تشكیل شده و در مجموع با برج و بارو و حصار محصور است . قلعه ابراهیم آباد بنای خشتی و گلی با سردر و رواق ‌های آجری است و بخش ‌های باقی مانده حكایت از آن دارد...

پارک جنگلی سعیدی آشتیانی نور در استان مازندران

پارک جنگلی نور در فاصله 3 کیلومتری شرق شهر نور در استان مازندران واقع شده که با مساحتی حدود 4000 هکتار که از نظر وسعت یکی از بزرگترین پارک جنگلی خاور میانه است . دارای طبیعت زیبا و یکی از تفرجگاه مهم شمال ایران است . در ابتدای ورودی غربی پارک که از جاده اصلی نور محمودآباد جدا می شود ، سر در زیبای سنگی با ویژگی های معماری و پوشش چوبی ساخته...

آرامگاه امامزاده محمد بن حسن ( مومد حسن ) در استان لرستان

آرامگاه امامزاده محمد بن حسن یکی از مکان ‌های زیارتی و گردشگری شهرستان الیگودرز واقع در جنوب شرق استان لرستان است که هر ساله میزبان گردشگران بسیاری از نقاط مختلف لرستان و ایران است . این امامزاده در فاصله ۱۳۰ کیلومتری از شهر الیگودرز قرار دارد . مسیر منتهی به مقبره امامزاده محمد بن حسن جاده ای خاکی و کوهستانی است که البته مقداری از این جاده روستایی آسفالت است . در انتهای جاده باید مسافتی را هم پیاده...

غار کلهرود در استان اصفهان

غار کلهرود ( Kalahrood ) در حدود 30 کیلومتری شمال مورچه خورت در جاده قدیم کاشان و در فاصله 110 کیلومتری اصفهان قرار دارد . این غار در میان دره کم عمق و در ارتفاع کوتاهی از سطح رودخانه و در نزدیکی روستایی با همین نام واقع شده است . غار کلهرود یکی از غار های غیر آهکی معروف استان اصفهان است که معروفیتش بیشتر به خاطر گلی بودن آن می باشد . این...

اولين نشريهً فکـاهي ( چاپ ايران )

استاد محيط طباطبايي، در کتاب تاريخ تحـليلي مطبوعـات ايران و " جهانگـير صلح جو " در کتاب تاريخ مطبوعـات در ايران و ادوارد براون ايرانشناس معـروف در کتاب تاريخ مطبوعـات و ادربـيات ايران، اولين روزنامهً فکـاهي و طنـز چاپ شده در ايران را طلوع مصور در بـوشهـر ذکـر کرده اند. وليکـن واقعـيت اين است که اولين نشريه فکاهي چاپ شده در ايران شبنامه نام داشت که پس از شاهـسون ( قديمي ترين نشريه فکاهي که در اسلامبول...

اولين مطبوعـات طـنـز

شبـنامه ها در زمرهً نخـستين مطبوعـاتي بودند که زبان شيرين طنـز را در روشنگـريـهاي خود پـيرامون حکومت و ناصرالدين شاه به کار گـرفـتـند، تا از اين رهـگـذر، مبارزه با استـبداد و اخـتـناق را تـشـديد و مـتحـول سازند. طنـز زهـرآلود، نـثـر نويـني بود که شبـنامه هـا براي ايجاد تـفکـر و تکـان در مردم و هـشدار به قـدرتـمداران به ميدان آوردند و چه خوب موفـق شدند. ر در حـقـيقـت حمله مستـقـيم به شاه و دربار...

اولين روزنامه فارسي زبان هندوستان

اولين روزنامه فارسي زبان هندوستان به نام اخبار در سال 1798 ميلادي ( 1212 قمري ) هجده سال پس از انـتـشار اولين روزنامه شبه قارهً هند، موسوم به بنگال گازت که در ژانويهً 1780 از سوي کمپاني هند شرقي به زبان انگليـسي در کلکته منـتـشر شده بود - در شهر دهلي تاًسيس گر...

اولين مجله

اولين مجله اي که در ايران منتشر گرديد گـنجيـنه فنون نام داشت که در سال 1320 قمري در تبريز منـتـشر گرديد. ناشر اين مجله را مرحوم محمد علي تربـيت، ميرزا سيد حسن خان، مدير روزنامه هاي جديد، صحبت، خبر و عـدالت، ميرزا يوسف خان اعـتـصام الملک ( پدر پروين اعـتصامي )، سيد حسن تـقي زاده، و بالاخره ادوارد براون مستـشرق انگليسي تـشکيل مي دادند اين مجله هر پانزده روز يکبار مطالب خود را در چند زمينهً عـلمي...

اولين روزنامه به سبک نوين

روزنامه وقايع اتفاقيه، اولين روزنامه اي است که به سبک نوين در ايران منتشر شده است. اولين شماره اين روزنامه در روز پنجم ربيع الثاني سال 1267 قمري ( هفتم فوريه 1851 م ) در تهران پخش گرديد. در صفحهً اول آن نقش شير خورشيد و عبارت " يا اسدالله الغالب " نوشته شده و عنوان روزنامه نيز" روزنامچهً اخبار دارالخلافه طهران " است؛ ولي از شماره دوم تحت نام روزنامه وقايع اتفاقيه منتشر گرديد. مدت ده سال روزنامه...

اولين نشريه مخفي و فکاهـي ( چاپ اسلامبول )ر

شاهـسون، اولين نشريهً مخـفي و فکاهي است که با چاپ ژلاتـين به سال 1306 قـمري ( 1888 ميلادي ) در اسلامبول منـتـشر شد. شاهـسون که مطالبش پـر از ريشخـند بود و نيش دار، زير نظر " عبدالرحيم طالبوف " و " سيد محـمد شبستري "، مخـفــيـانــه هــر بار 300 نسخـه انـتـشار مي يافـت. رساندن آن به ايران در دوراني که دستگـاه مفـتـشي و سانسور ناصري راه را بر ورود مطبوعـات ملي و آزاد بسته بود، بـدين گـونه انجام مي گـرفـت...

اولين روزنامهً فارسي زبان آزاديخواهان مهـاجر در خارج از کـشور ( اولين روزنامه تـبـعـيدي )ر

اولين روزنامهً فارسي زبان آزاديخواهـان مهـاجر توسط دو روزنامه نگـار جوان، بـه نامهاي " ميرزا مهـدي" و " محـمد طاهـر" در سال 1292 قـمري ( 1875 ميلادي ) در قسطنطنيه ( استانبول ) به نام اختر منـتـشرشد و در ايران مخـفـيانه توزيع گـرديد. محتويات اين روزنامه عامل مهـمي در بسط و توسعـه افـکار جديد در ايران بود. نفـوذ اخـتر به عـلت مقالات پـر معـنايي بود که تـوسط اين دو جوان و عـدهً ديگري از نويسندگـان ايراني...

اولين روزنامه فارسي ( چاپ عثماني )

روزنامه اختر را بعـضي از تاريخ نويسان، نخستـين روزنامه فارسي چاپ عثماني ذکر کرده اند. ولي به نوشتهً موًلف کتاب تاريخ سانسور در مطبوعات ايران، اختر نخستين روزنامه فارسي چاپ عثماني نيست پـيـش از آن روزنامه اي به نام ترکستان منتشر مي شد که " ميزرا حسين خان مشيرالدوله " ( سپهسالار ) در سال 1281 قمري نمونه اي از آن را به تهران فرستاده ...

اولين روزنامه يوميه

اولين روزنامه يوميه ايران روزنامهً خلاصةالحوادث مي باشد که در سال 1316 قمري ( اکتبر 1898 م ) در تهران منتشر گرديد و بجز روزهاي جمعه و يکشنبه در تمام ايام هفته به چاپ مي رسيده است اخبار اين روزنامه که با چاپ سربي منتشر مي گرديد انحصار به اخباري داشت که توسط خبرگزاري رويتر براي پخش در هندوستان به ايران تلگراف مي شد؛ نسخه اي از اين اخبار به نزد شاه و نسخهً ديگري از آن به سفارت انگلستان و نسخهً سوم...

اولين روزنامه ( چاپ ايران )

اولين روزنامه چاپي ايران، در دورهً سلطنت " محمد شاه قاجار " به وسيله " ميرزا صالح شيرازي " در تهران تاًسيس گرديد. نخستين شماره اين نشريهً ماهانه که داراي نام مخصوصي نبود و به تقليد از واژهً روزنامه در زبان انگليسي، " کاغذ اخبار " ناميده مي شد، در 25 ماه محرم 1253 قمري ( اول ماه مه 1837 م ) انتشار يافت. موًسس نخستين روزنامهً ايران، جزء دومين گروه جواناني بود که در زمان فتحعلي شاه به همت " عباس ميرزاي...

اولين هنرآموز چاپ در ايران

"ميرزا صالح شيرازي" را همه به عنوان اولين روزنامه نگار ايراني مي شناسند؛ ولي او غير از اين، اولين ايراني است که چاپ را نيز شاگردي کرده است. ميرزا صالح در سال 1815 ميلادي همراه چهار ايراني ديگر به فرنگ رفت تا زبان لاتين و انگليسي را بياموزد و مترجم دولت شود. او در خاطرات خود مي نويسد: «با خود انديشه نمودم که بجز تحصيل اگر توانم چيزي از اين ولايت به ايران برم که به کار دولت عليه آيد، شايد خوب باشد....

اولين چاپخانه دولتي در تهران

پس از فوت " ميرزا صالح شيرازي " چاپخانه سنگي کاغذ اخبار و چاپخانه هاي ديگر از جمله چاپخانه " ميرزا اسدالله خان فارسي " در اختيار منوچهر خان گرجي ( معتمدالدوله ) قرار گرفت و با ادغام اين چند چاپخانه و چاپخانه اي که تحت نظر او بود پايه و اساس نخستين چاپخانهً دولتي در تهران ريخته شد. چاپخانه دولتي که تحت نظر منوچهر خان گرجي ( معتمدالدوله ) تا سال 1265 هجري قمري برقرار بود کتابهاي زيادي چه به صورت چاپ...

اولين چاپخانه سربي در تهران

ميرزا زين العابدين تبريزي در سال 1239 يا 1240 هجري قمري به دستور " فتحعلي شاه " به تهران احضار شد تا زير نظر " منوچهر خان گرجي " که بعد ها به " معتمدالدوله " ملقب شد، چاپخانه اي را راه بياندازند. چاپخانه سربي ميرزا زين العابدين در تهران پس از گشايش چاپ کتابهاي فارسي و عربي را شروع کرد. محرق القلوب اولين کتابي بود که در سال 1239 هجري قمري در اين چاپخانه چاپ شد. سال بعد نيز کار چاپ کتاب عين الحيوة...

اولين چاپخانه سربي در تبريز

در زمان " فتحعلي شاه قاجار " به همت وليعهد او " عباس ميرزا" چند تن براي آموختن فن چاپ به کشورهاي انگلستان و روسيه فرستاده شدند و آنها پس از آموختن اين فن اول بار دستگاههاي چاپ حروف سربي و سپس دستگاه چاپ سنگي را به ايران آوردند. عباس ميرزا در سال 1230 هجري قمري پنج نفر دانشجو براي تحصيل به انگلستان و فرانسه اعزام کرد و در بين اين پنج تن، شخصي به نام " ميرزا صالح شيرازي " بود که پس از تحصيل زبانهاي...

اولين آموزشگاه چاپ و حروفچيني

اولين آموزشگاه چاپ و حروفچيني در ايران سال 1330 به وجود آمد که با همکاري فني و حرفه اي وزارت آموزش و پرورش اداره مي...

اولين چاپخانه چاپ سنگي در ايران

چنانکه از مآخذ و منابع معتبر برمي آيد چاپ سنگي ده سال بعد از ورود چاپ سربي وارد ايران گرديده است. البته در اين باب هم " عباس ميرزا نايب السلطنه " پيشقدم بود. در سال 1240 هجري قمري پس از آن که " ميرزا جعفر تبريزي " براي آموختن صنعت چاپ به مسکو فرستاده شد، پايتخت از تبريز پيروي کرد و " ميرزا صالح شيرازي " که در آن زمان جزوء اعيان و وزيران تهران شده بود، " ميرزا اسدالله " نامي را از اهالي فارس به همان...

اولين کتاب چاپي به زبان فارسي در ايران

در زمان " فتحعلي شاه قاجار " به همت وليعهد او " عباس ميرزا" چند تن براي آموختن فن چاپ به کشورهاي انگلستان و روسيه فرستاده شدند و آنها پس از آموختن اين فن اول بار دستگاههاي چاپ حروف سربي و سپس دستگاه چاپ سنگي را به ايران آوردند. عباس ميرزا در سال 1230 هجري قمري پنج نفر دانشجو براي تحصيل به انگلستان و فرانسه اعزام کرد و در بين اين پنج تن، شخصي به نام " ميرزا صالح شيرازي " بود که پس از تحصيل زبانهاي...