بقعه های اصفهان

اگر قرار است به زودی سفری به اصفهان داشته باشید، پیشنهاد می کنیم در کنار بازدید از تمام جاذبه های تاریخی و طبیعی این شهر به بازدید زیارتگاه ها و بقعه های اصفهان هم بروید. این بقعه ها یا متعلق به بزرگان اصفهان و علمای این شهر هستند، یا امامزادگانی که نسبشان بر کتیبه های موجود در بارگاه حک شده است. مثل آرامگاه‌آقا‌حسین خوانساری (قبه‌العلماء)، آرامگاه خواجه نظام‌الملک (دارالبطیخ)، بقعه شهشهان، بقعه شیخ ابومسعود رازی و بقعه ستی فاطمه و مقبره شاهزادگان و...

بقعه های این شهر نه تنها از جنبه معنوی تقدس زیادی در بین مردم دارند، بلکه بقعه آنها به لحاظ معماری هم قابل توجه است و گوشه هایی از معماری زیبای اصفهان را به نمایش می گذارد.

خواجه نظام الملک طوسی

در محله دارالبطیخ که امروز به احمد آباد معروف است آرامگاه خواجه نظام الملک طوسی،‌ قرار دارد که پهلو به پهلوی او چند نفر از شاهان سلجوقی دفن شده اند.

آرامگاه خواجه نظام الملک سنگ مرمر بسیار زیبایی است که در اطراف آن کتیبه ای شامل آیه الکرسی به چشم می خورد و در کنار آن 8 قبر دیگر وجود دارد که اغلب با سنگ مرمر نفیس پوشیده شده اند و خیلی از کارشناسان معتقدند که در گذشته بنای مناسبی هم بر این قبور وجود داشته است.

مزار ملکشاه سلجوقی هم در همین محل قرار دارد. ترکان خاتون همسر ملکشاه سلجوقی و فرزندان او مانند برکیارق و سلطان محمد و سلطان محمود هم در همین محل مدفون هستند. تا چند سال قبل چنار کهنسالی بر در ساختمان این مجموعه وجود داشت که مردم اصفهان آن را به نام چنار دارالبطیخ می شناختند اما امروز از این چنار اثری باقی نمانده است.

قبه العلما

در مزارستان تخت فولاد و در ساحل جنوبی زاینده رود، می توانید مزار مرحومین آقا حسین خوانساری فرزندش آقا جمال خوانساری و تعداد دیگری از علما قرار دارد. آن دو از رجال و روحانیون برجسته عصر صفوی هستند که به لحاظ تألیفات متعدد و تربیت شاگردان مستعد در جهان اسلام شهرت دارند. به خصوص آقا حسین که در دربار شاه سلیمان صفوی از نفوذ و احترام بسیاری برخوردار بود و اکثر فضلا و روحانیون بزرگ آن دوران محضر درس او را درک کرده اند.

این آرامگاه شامل یک بقعه و گنبد است و سر در آن با کاشی های خشتی هفت رنگی تزئین شده که روی آنها خط ثلث به چشم می خورد. محققان معتقدند که این آخرین بقعه ای است که در زمان صفویه بر روی آرامگاه یکی از دانشمندان ساخته شده است. در داخل بقعه تعداد دیگری از علماء و دانشمندان عصر صفویه و دوره های بعد دفن شده اند و به همین جهت به این مجموعه «قبه العلما» می گویند.

نمای داخلی «قبه العلما» با تزئینات گچی به سبک صفویه تزئین شده و در نمای خارجی گنبد و دیوارهای بقعه، کاشی های زیبا و نفیس دست ساز را خواهید دید.

بقعه شهشهان

در مجاورت مسجد جامع اصفهان و در محله شهشهان بقعه ای قرار دارد که عمر ساختمان آن به دوره تیموریان برمی گردد. این بقعه در زمان سلطان محمد بن بایسنقر نواده امیر تیمور ساخته شده و آرامگاه شاه علاء الدین محمد از سادات و بزرگان اصفهان در آن قرار دارد. شاه علاء الدین محمد در سال 850 هجری قمری به دستور شاهرخ تیموری به شهادت رسید و مورخین علت شهادت او را علاقه ای می دانند که سلطان محمد بن بایسنقر به او داشته و نزاع دو شاهزاده تیموری و تسلط شاهرخ به اصفهان موجب خشم او و کشته شدن این مرد بزرگ می شود. این بقعه از داخل و خارج با گچبری و کاشی کاری تزئین شده و گنبد آن در اوائل حکومت پهلوی مرمت شده است.

خطاط کتیبه اصلی بقعه محمود نقاش خوشنویس مشهور قرن نهم هجری است که به خط ثلث گچبری شده،‌ اشعار و عباراتی را نوشته و به شهادت شاه علاءالدین محمد اشاره کرده است. اما بر دیوار شرقی داخل بقعه شهشهان اشعاری به خط نستعلیق سفید نوشته شده و بر دیوار شمالی داخل بقعه نیز کتیبه ای است که با گچبری به خط ثلث سفید بر زمینه قهوه ای و سبز و قرمز به تاریخ 1013 هجری قمری به وسیله صحیفی فارسی کتابت شده است. مفاد این کتیبه به اقدامات بانوی نیکوکاری اشاره می کند که نام او خانم سلطان بوده است. همچنین عبارات این کتیبه بیانگر تعمیراتی است که در زمان سلطنت شاه عباس اول صفوی در بقعه انجام گرفته است.