بر صخره‌هاي پرشيب جنوبي رشته كوه‌هاي واقع در شمال شهر داراب كنوني (در استان فارس)، بر فراز آبيگري به تازگي خشك شده، اينك سه صخره‌نگاري باستاني شناسايي شده است. معروف‌ترين آن‌ها، يك برجسته‌نگاري ساساني است كه وجود آن را سر ويليام اوزلي براي نخستين بار گزارش كرد و توصيفات آن را لئو ترومپلمان منتشر نمود. در مركز اين نگاره، نقش سواره‌ي شاهنشاهي ديده مي‌شود كه تاج اردشير يكم ساساني را بر سر دارد. در پشت سر او صفوف و رده‌هايي از درباريان ساساني وجود دارد؛ در مقابل شاه، دو نفر در حال لابه و شفاعت‌جويي‌اند. در زير اسب شاهنشاه دشمني شكست خورده فروافتاده است. به موازات صفوف ملازمان ساساني، رومياني ديده مي‌شوند كه در رديف‌هايي به صف ايستاده‌اند. درباره‌ي مضمون اين برجسته‌نگاري، تفسيري كه مورد پذيرش همگان باشد وجود ندارد، اگر چه تاريخ‌هاي پيش‌نهاد شده براي آن تنها حدود سي سال اختلاف دارد، يعني از اواخر دهه‌ي 230 م. تا دهه‌ي 260م. در فرضيه‌هاي گوناگون ارائه شده، آن چه كه در اين برجسته‌نگاري تصوير گرديده، اين گونه شناسايي شده است: يك پيروزي كم‌معروف اردشير در دهه‌ي 230 م.؛ يك برجسته‌نگاري قديمي از شاپور يكم (270-240 م.) پيش از تاج‌گذاري وي؛ كهن‌ترين برجسته‌نگاري پيروزي شاهنشاه شاپور يكم؛ و يك برجسته‌نگاري تازه از شاپور يكم كه شكست والرين را به دست او تصوير مي‌كند.
در زير اين برجسته‌نگاري، مجسمه‌ي نيم‌تنه‌ي كوچكي قرار دارد، كه لويي وندنبرگ براي نخستين بار بدان توجه داد و آن را تن‌ديس آناهيتا دانست. بنا به پيش‌نهاد روانشاد علي‌رضا شاپور شهبازي، مجسمه‌ي مورد نظر، نشان دهنده‌ي شهبانوي نرسه، شاپور دختك (دوم) است.
خشك شدن آبيگر ياد شده در 1369 خ. / 1990 م.، سومين برجسته‌نگاري را نيز هويدا كرد، كه شاهي را نشان مي‌دهد كه در حال ضربه زدن به شيري ايستاده بر روي دو پاي خود است. وجود اين برجسته‌نگاري را ديتريخ هاف گزارش كرده است. (دانشنامه‌ي ايرانيكا، ج 7، ص 7
۱۳۹۰ مرداد ۲, یکشنبه
اشتراک در:
نظرات پیام (Atom)
0 نظرات:
ارسال یک نظر