ارسس، پادشاه هخامنشي

ارسس (Arses) تعبيري يوناني از يك نام خودماني يا تصغيري پارسي باستان است. گونه‌ي ايراني اين اسم در نام اوستايي Aršan ارشن (كه به لحاظ ريشه‌شناختي با واژه‌ي arsēn يوناني به معناي ”نرينه، مرد“ خويشاوند است) و در شماري از نام‌هاي مركب پارسي باستان (مانند Aršaka، Aršāma، Xšaya.aršan) گواهي شده است. گونه‌ي يوناني اين نام نيز به جوان‌ترين پسر اردشير سوم (اخوس) از آتوسا اطلاق گرديده است. هم‌زمان با برقراري استيلاي فيليپ (پدر اسكندر) بر يونان (با نبرد خارونيه، 338 پ.م.)، اخوس به دستور باگوئاس خواجه مسموم گرديد. اين قتل‏ كه در اوضاع دشوار جهاني رخ داده بود، پارس را به مخاطراتي سخت گرفتار ساخت. باگوئاس، ارسس (يا اردشير چهارم، 338-336 پ.م.) را به تخت سلطنت نشاند. در آن زمان در كورينث اتحاديه‌اي يوناني تشكيل يافت و فيليپ نيز فرصت را غنيمت شمرد تا از پارس به جهت ياري‌هاي اخوس در Perinthus [به مخالفان وي] طلب غرامت كند. اما ارسس اين ادعا را رد كرد و در پي آن، جهادي در يونان به راه انداخته شد و فيليپ به عنوان فرمان‌ده برگزيده شد و بيش از ده هزار سرباز مقدونيايي در 336 پ.م. به آسيا گسيل گرديد. در اين اثنا، ارسس كه از پذيرش دستورهاي جابرانه‌اي كه باگوئاس بدو تحميل مي‌كرد روي برتافته بود، پس از تلاشي ناموفق براي مسموم كردن خواجه، خود مسموم گرديد و همه‌ي فرزندان‌اش نيز به قتل رسيدند. آن گاه باگوئاس تاج و تخت پادشاهي پارس را به داريوش سوم (كودومانوس) واگذار كرد.