اشكبوس

اشكبوس نام قهرمان توراني ِ اهل كشان (Kashan) يا كوشان در داستان «كاموس كشاني ِ» شاهنامه (چاپ مسكو، ج 4، ص 194، بيت 1209 به بعد) است. در برگردان عربي شاهنامه، كه آن را بنداري فراهم آورده است (ج 1، ص 223 به بعد)، اين نام به صورت اسكبوس ارائه شده است.
اشكبوس، پس از گريزاندن قهرمان ايراني، رُهام، در نبردي تن به تن، خود به دست رستم، كه در آن هنگام پياده مي‌جنگيد، كشته شد:
تهمتن به بند كمر برد چنگ / گزين كرد يك چوبه تير خدنگ / يكي تيرِ الماس پيكان چو آب / نهاده بر او چار پر عقاب / كمان را بماليد رستم به چنگ / به شست اندر آورد تير خدنگ / بر او راست خم كرد و چپ كرد راست / خروش از خم چرخ چاچي بخاست / چو سوفارش آمد به پهناي گوش / ز شاخ گوزنان برآمد خروش / چو بوسيد پيكان سرانگشت اوي / گذر كرد بر مهره‌ي پشت اوي / بزد بر بر و سينه‌ي اشكبوس / سپهر آن زمان دست او داد بوس / قضا گفت گير و قدر گفت ده / فلك گفت احسنت و مه گفت زه / كشاني هم اندر زمان جان بداد / چنان شد كه گفتي ز مادر نزاد.
نبرد ميان اشكبوس و رستم مبدل به يكي از بُن‌مايه‌هاي محبوب و مورد توجه در هنر نگارگري ايراني شده است.