کلمه مناره مصدر میمى است از فعل نار ثلاثى مجرد و منامه و معنى اسم مکان می دهد یعنى جاى روشن.
مناره در قدیم الایام بین دو مرز می ساختند و در آن چیزى نورانى قرار می دادند تا مرز وابسته را نشان دهد و کم بکم در میان راه هاى عمومى نیز این گونه مناره ها را بنا می کردند تا مسافران و کاروانان بتوانند مسیر و مقصد خود را بشناسند.
اول مناره اى که گفته اند بنا گردید مناره اسکندریه بود که ارتفاع آن دویست و سى ذراع بوده است.
این گونه مناره هاى بعد از اسلام و در ممالک اسلامى براى گفتن اذان بنا گردید و از ای نرو در بیشتر جاهائى که بعد از اسلام احداث گردیده مناره هاى پیوسته به مساجد و یا عماراتى است که جنبه مذهبى و تقدیس دارد.
بیشتر مساجدی که در قرون اولیه اسلام ساخته شده مناره هم داشته است:
مانند مسجد جورجیر اصفهان که نوشته اند مناره آن بیش از یکصد ذراع بوده یا مسجد شهرستان که اینک اثرى از مسجد و مناره آن دیده نمی شود.
مناره باقوشخانه در شمال غربی محله جویباره اصفهان در کنار باغ باقوشخانه قرار دارد . کارشناسان با توجه به تزئینات و شیوه معماری زمان بنیاد آن را سده هشتم هجری و یادگار دوره ایلخانی می دانند .
این مناره یکی از دو مناره‌ای بوده که در دو سوی مسجدی به نام مسجد بابا سوخته یا مصلی قرار داشته که جفت آن از میان رفته است .
دلیل معروفیت این مناره به باقوشخانه یا باغ قوشخانه مجاورت آن با باغ سلطنتی است که در آن پرندگان شکاری پادشاهان نگهداری می شده .
ویژگی‌های بنا
۳۸ این سازه متر ارتفاع دارد و پلکان آن معمولی است . تزیینات آن پنج بار تکرار مارپیچ واژه الله اکبر به خط کوفی بنایی فیروزه ای بر زمینه آجری همراه با نقش های اسلیمی ختایی تزئین شده است و از حیث تزئینات و ویژگی های هندسی اثری کم نظیر به شمار می رود .
مرمت بنا
در سال ۱۳۸۵ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی برای استحکام بخشی سازه - مقرنس کاری - مرمت گنبد مناره – پنجره ها و کاشی کاری تمام سطح مناره و راه پله ها اقدام کرده است .
از کتیبه زیر مقرنس هاى بالاى مناره که به خط ثلث سفید معرق بر زمینه کاشى لاجوردى رنگ است فقطه جمله ( و من دخله ) باقى مانده که در وقایع قسمتى از آیه:
ان اول بیت وضع للناس الذى ببکة مبارکا و هدى اللعاغلمین فیه آیات بینات مقام ابرایهم و من دخله کان آمنا مى باشد.
به نظر نگارنده این آیه دلالت دارد که محل مزبور مشتمل بر مسجدى بوده و در اثر مروز زمان از میان رفته است.
در داخل مرنس هاى مناره ها هر سوسن یا طاس شامل یک کلمه است و کلمات موجود به خط ثلث سفید معرق بر زمینه کاش لاجوردى چنین است:
« محمد » « على » « و فاطمه » « والحسن » « والحسین »
پوشش تزییناتى مناره ها مزبور به خط بنائى فیروزه اى بر زمینه شطرنجى آجرى در هفت ردیف به شرح زیر است:
ردیف اول کلمه ( الله ) ، ردیف دوم تکرار کلمه « اکبر » ، ردیف سوم تکرار کلمه ( الله ) ، ردیف چهارم تکرار کلمه « محمد » ، ردیف پنجم تکرار کلمه « و على » ، ردیف ششم تکرار کلمه « و حسن »، ردیف هفتم تکرار کلمه « و حسین » این مناره زیر شماره 272 به ثبت تاریخى رسیده است .
نشانی : میدان طوقچی ، خیابان زینبیه جنوبی
۱۳۸۹ بهمن ۲۱, پنجشنبه
اشتراک در:
نظرات پیام (Atom)
0 نظرات:
ارسال یک نظر