در شمال شهر سعدآباد دشتستان بوشهر رشته کوهی است که مشرف به رودخانه شاپور است . در ارتفاعات این کوه تعدادی اطاق شبیه به غار های صخره ای و حجاری شده دیده می شود که یک مجموعه را تشکیل می دهند . اندازه های داخلی اطاق های « غار چهل خانه » در ابعاد گوناگونی است . ورودی این دخمه به شکل ذوزنقه است و در داخل آن طاقچه هایی در اشکال مختلف تعبیه شده است .
رودخانه شاپور از بین صخره های سنگی و لایه های شن و ماسه متراکم عبور می کند . در دوسمت کمرکش این صخره ها تعداد زیادی دخمه به صورت اتاقک های کوچک کنده شده است . دخمه های سمت راست رودخانه به صورت مجتمع در کنار هم قرار گرفته اند و تعداد آنها از دخمه های سمت چپ رودخانه بیشتر است .
به دلیل ضعف نوع جنسیت سنگ کوه بر اثر عوامل طبیعی و فرسایش مثل سیل دچار تخریب شده است .
کارشناسی های مختلف نشان می دهد این مجموعه یکی از مراکز ادیان بوداگری در روزگار گذشته بوده ولی به علت اینکه ادیان غیر ملی مانند بودایی در ایران پیشرفتی نداشته اند و این دین در ماورالنهر ، خراسان و بلخ به طور مختصر رایج بوده احتمال صدق چنین نظری ضعیف است . اما با توجه به اشراف آن به رودخانه احتمال بیشتری وجود دارد که یکی از مراکز ادیان رسمی و ملی ایران در عهد ساسانیان باشد .
besiar ziba
mamnon