کاروانسرای مرنجاب در موقعیت جغرافیایی ’٧و ْ٣٤ ْ٥١ طول جغرافیایی ، در ارتفاع ٨١٠ متری از سطح دریای آزاد در حاشیه جنوبی دریاچه قم واقع شده است . مرنجاب از دهستان کویرات شهرستان آران و بیدگل و در ٥٠ کیلومتری شمال شرق مرکز این شهرستان قرار دارد .
یکی از معروف ترین و بزرگ ترین ریگزار های ایران ، منطقه بادرفتی وسیعی است که جولانگاه تپه های ماسه ای متحرک می باشد . این منطقه معروف به « بندریگ » است که از شمال و شمال شرق شهر آران و بیدگل تا ساحل جنوبی دریاچه قم ، جایی که مرنجاب احداث شده ، تقریباً تمام شهرستان را پوشانده است . در منطقه کویری آران و بیدگل ، باد مثل هر منطقه کویری دیگر ، یک عامل تعیین کننده اقلیمی است . باد ، هم در شکل دهی به وضعیت طبیعی کویر و هم در شیوه زندگی انسان بیابان نشین تأثیر تعیین کننده دارد . باد های نامطلوب بزرگترین آفت کویر و باد مطلوب ، نسیمی از بهشت است که کویر تفتیده را شاداب و با طراوت می کند . متأسفانه در این منطقه جز دو باد شهریاری و باد شمال ، سایر بادها چون باد خراسان ، باد قبله ، باد طوفان ، باد سیاه و بویژه باد لوار از بادهای نامطلوب محسوب می شوند . در منطقه آران و بیدگل همه چیز شکل و نمود کویری دارد و هر پدیده ای ، طبیعی یا انسانی ، آیینه کویر است . همین جا باید اذعان داشت که کویر را با همه پدیده های بی شمار دیدنی و تأمل انگیز و حیرت آور ، نمی توان آنچنان که شایسته آن است ، توصیف کرد .
جاده آران و بیدگل به مرنجاب و دستکن یکی از راه های ارتباطی بوده که اصفهان را به شهر های کاشان ، یزد ، مشهد و تهران متصل می ساخته است . در زمان صفویه مسیر اصفهان(پایتخت) و مشهد از اهمیت خاصی برخوردار بوده است . مسیر مرنجاب ، اصفهان را از طریق کاشان به جاده سنگفرش اصفهان - مشهد متصل می ساخته است . این مسیر از گرمسار به طرف پایین منحرف شده و تا سیاهکوه ادامه می یابد و به جاده دستکن متصل می شود . دستکن در ادامه مسیر مرنجاب ، محل انشعاب جاده ای بوده که کاشان را به گرمسار و ورامین مرتبط می ساخته و شاخه ای به طرف اردستان و شاخه ای به جانب یزد ادامه می یافته است . مجموعه این مسیرها به عنوان جاده های فرعی برای اتصال به جاده ابریشم در بخشی که دامغان را به ری متصل می نموده ، عمل می کرده است .
قلعه مرنجاب
قلعه مرنجاب ، کاروانسرایی است در کویر که در مسیر راه ابریشم در حاشیه جنوبی دریاچه قم واقع شده است .
درباره دلیل ساخت این قلعه و کاروانسرا در کنار دریاچه نمک ، نقل است که شاه عباس با وجود ایجاد کاروانسرا و قلعه های متعدد در سراسر کشور ، در این منطقه تأسیسات دفاعی تعبیه نکرده بود ، چون تا آن زمان دشمنان به خاطر دریاچه نمک و گستره کویر ، از این سوی به پایتخت هجوم نبرده بودند . حمله ازبک ها و افغان ها از طریق دریاچه نمک به کاشان که تا اصفهان پیش رفتند ، شاه عباس را به صرافت انداخت تا در سال ١٠١٢ قمری سریعاً یک پایگاه نظامی در این منطقه ایجاد کند و جلوی تهدید را بگیرد . بالای کاروانسرا به شکل سنگر های دیدبانی است و ذکر شده است که همیشه ٥٠٠ پاسدار مسلح در قلعه حضور داشتند و امنیت عبور کالا از چین به اروپا و بالعکس را در این منطقه تأمین می کردند .
قنات کنار کاروانسرا که برکه بزرگی به وجود آورده است ، آب شیرین دارد و این در کویر نمک و شوره زار یک معجزه است . معجزه ای بی مانند که رازش را هنوز نمی دانند .
Wikipedia.org
Tachar.com
0 نظرات:
ارسال یک نظر