معماری بنا
دژ شیخ ماخو یكی از آثار دوره ساسانی شهرستان دره شهر است كه بر یک بستر طبیعی و در یک تورفتگی غار مانند ( ناودیس ) و یا به اصطلاح اشگفت ساخته شده است . این بستر در ارتفاع 6 متری از کف رودخانه ایجاد شده است . سطح داخلی و طبیعی این اشگفت برابر 126 متر مربع است که از شیب 4 تا 6 درجه برخوردار است و شکل ظاهری سطح این پناهگاه به صورت یک نیم دایره کشیده شده است . این بستر در ارتفاع ۵ متری از کف رودخانه ایجاد شده است ، سطح داخلی و طبیعی این اشگفت برابر 126 متر است . برای دسترسی به فضای داخل قلعه پله هایی ساخته شده که این مکان را فراهم نموده است ، اما در حال حاضر به علت گذر زمان آثاری از آن مشاهده نمی شود و به کلی تخریب شده اند.
ساختار این بنا تلفیقی از مصنوعات بشری و طبیعت است که توانسته مقابله ای تقریباً برابر در گذشت زمان با عوامل مخرب جوی داشته باشد . سازندگان بنا به خوبی دانسته اند که برای حفظ و بقاء آثار چه نوع مصالح و با چه شیوه ای اجرا نمایند . نوع مصالح همگون با سایر قسمت ها و عاملی در سالم ماندن دیوار بوده است و در آن از قلوه سنگ های نیمه درشت رودخانه ای استفاده شده است . ملات بکار رفته در ساخت این قلعه ملات گچ نیم کوب می باشد . کلیه اتصال ها و پوشش سقف و قفل و بست های این بنا از مصالح مصرفی در کل بنا بوده و هیچ گونه مصالح دیگری از قبیل آجر و ... چه در پوشش سقف و چه در دیوار به کار نرفته است . پوشش سقف در این بنا از مصالح طاق سنگی است که بصورت ضربی اجراء شده است . در نمای داخل دیوار آثاری از چوب وجود دارد که وظیفه اتصال بین دیوار و صخره های جانبی را داشته که عامل پایداری دیوار در گذر زمان نیز بوده است . نوع این چوب ها از چوب های بلوط منطقه بوده است . در ساختار این بنا از دو نوع تیرکش استفاده شده است یکی بصورت کنگره ها با مقطع مربع و دیگری در دیوار با مقطع ذوزنقه می باشد . اندود کاری این قلعه از نوع اندود گچی است که با استفاده از دست و در قاب های یکسان بر روی دیوار انجام شده است . این اندود در دوره های بعدی تجدید شده است که آثار آن مشاهده می شود.
تاسیسات جانبی بنا
در محدوده این اثر تاسیسات جانبی هم دوره وجود ندارد ، لیکن آثاری از یک آسیاب آبی متعلق به دوره صفویه درست در مقابل دژ دیده می شود . بنا تا حدود 65% تخریب شده است و مصالح آن از سنگ و گچ می باشد .
0 نظرات:
ارسال یک نظر