در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز از استان کاشان در دامنه کوه کرکس روستایی بس کهن واقع است به نام ابیانه . این روستا را به اعتبار آثار و بنا های تاریخی پرتنوعش باید از زمره استثنایی ترین روستاهای ایران به شمار آورد . شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا ، آن را در شمار نمونه های کم نظیر دیدنی های جهان درآورده است . ابیانه نقطه ای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است . در دوره صفویه هنگامی که شاهان صفوی برای ییلاق به نطنز می رفتند بسیاری از نزدیکان آنها و درباریان ترجیح می دادند در ابیانه اقامت کنند . شمار خانه های ابیانه در سرشماری سال ۱۳۶۱ برابر با ۵۰۰ واحد برآورد شده ؛ این خانه ها تماماً بر روی دامنه پرشیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده است به صورتی که پشت بام مسطح خانه های پایین دست ، حیاط خانه های بالا دست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آنها را محصور نمی سازد . در نتیجه ، ابیانه در وهله اول روستایی چند طبقه به نظر می آید که در بعضی موارد تا چهار طبقه آن را می توان مشاهده کرد .
اتاق های ابیانه به پنجرههای چوبی ارس مانند مجهزند و اغلب دارای ایوان ها و طارمی های چوبی پیش آمده مشرف بر کوچه های تنگ و تاریک اند که خود به صورت مناظر جالبی درآمده اند . نمای خارجی دیوار های خانه های ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستاست پوشیده شده است . از آنجا که در دامنه های شیبدار ابیانه فضای کافی برای ساختن خانه های مورد نیاز وجود ندارد در این روستا چنین رسم شده است که هر خانواده انبار غار مانندی در تپه های یک کیلومتری روستا ، در کنار جاده و نرسیده به ابیانه ایجاد نماید . این غار ها که در دل تپه ها حفر شده اند و از بیرون تنها در های کوتاه و محقر آن نمودار است برای نگهداری دام ها و نیز آذوقه زمستانی و اشیای غیر ضروری مورد استفاده قرار می گیرد . زندگی مردم ابیانه کشاورزی و باغداری و دامداری است که با روش های سنتی اداره می شود . بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همکاری دارند . ابیانه دارای هفت رشته قنات است که برای آبیاری مزارع و باغات مورد استفاده قرار می گیرد . گندم ، جو ، سیب زمینی و انواع میوه به خصوص سیب ، آلو ، گلابی ، زردآلو ، بادام و گردو در ابیانه به دست می آید . در سال های اخیر قالی بافی در ابیانه رواج پیدا کرده و نزدیک به ۳۰ کارگاه قالی بافی در آنجا دایر شده است .
در گذشته گیوه بافی از جمله مشغله های پردرآمد زن های ابیانه بوده است که امروزه تا حدی متروک شده است . مردم ابیانه به سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آنها از مراکز پر جمعیت و راه های ارتباطی ، قرن ها در انزوا زیسته و در نتیجه بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجه قدیم خود را حفظ کرده اند . زبان مردم ابیانه فارسی با لهجه خاص ابیانه ای است که با لهجه های متداول در جاهای دیگر تفاوت اساسی دارد . لباس سنتی آنها ، هنوز هم میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تاکید و تعصب از خود نشان می دهند ، در مردان شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه و در زن ها پیراهن بلندی از پارچه های گلدار و رنگارنگ است .
زن های ابیانه معمولاً چارقد های سفید رنگی بر سر دارند . قدیم ترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده ای است که مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته است . آتشکده ابیانه را نمونه ای ازمعابد زردشتی دانسته اند که در جوامع کوهستانی ساخته می شد . مهم ترین بنا و اثر تاریخی این روستا یک باب مسجد جامع و قدیم ترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبت کاری آن است که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده است . مسجد قدیمی دیگر ابیانه مسجد برزله است که دارای فضای دلبازی است و روی لنگه در شرقی آن سال ۷۰۱ هـ . ق . نوشته شده است که مربوط به دوره ایلخانان است . مسجد تاریخی دیگر ابیانه مسجد حاجتگاه است که کنار صخره ای در کوهستان بنا شده و بر در ورودی شبستان آن تاریخ ۹۵۲هـ . ق . مشاهده می شود . روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است : یکی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم (ع) بودهاند ؛ و زیارتگاه دیگر ابیانه قدمگاه نامیده می شود . از جمله جا ها و اماکن دیدنی دیگر ابیانه می توان از خانه غلام نادرشاه و خانه نایب حسین کاشی نام برد .
Wikipedia.org
0 نظرات:
ارسال یک نظر