زیارتگاه چک چک
چَک چَک یا چکچکو یکی از زیارتگاه های مهم زرتشتیان است . این زیارتگاه که زرتشتیان به آن پیرسبز نیز می گویند در استان یزد و در کوه های میان اردکان و انجیره قرار دارد . زرتشتیان هر ساله از روز ۲۴ خرداد به مدت چهار روز در این زیارتگاه دور هم جمع شده و به نیایش می پردازند . فاصله این زیارتگاه تا شهر یزد ۴۸ کیلومتر است .
هر سال جشن مهرگان در این زیارتگاه جشن برگزار می شود و زرتشتیان بسیاری در این مکان گرد هم می آیند .
گفته می شود نام « چک چک » یا « چک چکو » از صدای قطره های آبی گرفته شده که از صخره ای می چکد و اکنون به درون یک منبع ذخیره هدایت می شود . نیایشگاه پیر سبز امکانات رفاهی مانند برق ، آب آشامیدنی و تعدادی اتاق دارد که برای استراحت ساخته شده که به آن ها « خیله » می گویند . در داخل یکی از اتاق ها چاهی به ژرفای بیش از ۵۰ متر وجود دارد .
به اعتقاد زرتشتیان " اشو زرتشت " در 3600 سال قبل از میلاد مسیح در تخت سلیمان آذربایجان از مادری به نام " دغدو " متولد شد و نام پدرش " پوروشسب " بود .
زرتشتیان بر این باورند که وی در سن 30 سالگی برای دعوت مردم به راستی از طرف " اهورامزدا " به پیامبری انتخاب شد و در 77 سالگی در محل آتشکده شهر بلخ با جمعی از پیروانش در حال نیایش بود که به دست شخصی به نام " توربراتور " به قتل رسید .
حدود 5000 نفر از جمعیت 30 هزار نفری زرتشتیان ایران ، در شهرهای یزد ، تفت و اردکان زندگی می کنند .
به روایتی در اواخر دوران ساسانیان ، شیرازه سلطنت به علت اختلافات داخلی و اقدامات ظالمانه شیرویه و در فشار قرار گرفتن طبقه زیر دست و ناراضی شدن مردم ، در حال از هم پاشیدن بود . چون نسل ذکور ساسانی از بین برده شده بود و تنها یزد گرد سوم با نام خسرو به طور ناشناس در استخر زندگی می کرد ، لذا به راهنمایی موبد موبدان و سران لشکری کشوری به مدائن آورده شد و وی را به عنوان شاهنشاه به تخت نشاندند .
یزد گرد در مدت بیست سال سلطنت خویش ، چندان موفق به اصلاح امور کشوری که در اثر جنگ های پی در پی با رومیان ، خزانه اش تهی شده بود و از طرفی قدرت طلبی ها ، محرومیت ها و تبعیض هایی که بوسیله سیا ستمداران وقت اعمال می شد و موجودیتش را در خطر انداخت ، نشد ، لذا مردمان روز به روز ناراضی و عاصی تر می شدند و بدین ترتیب چندان تعجب آور نیست که یزد گرد برای دفاع از کشور نتوانست عده زیادی را به دور خودگرد آورد و نهایتاَ در طی چند جنگ ، شهرهای ایران ، یکی پس از دیگری سقوط نمود و سرانجام به طور کامل از اعراب شکست خورد و یزدگرد نیز به دست آسیابانی کشته شد .
قبل از شکست کامل ایران ، یزدگرد برای حفظ جان خانواده خود ، نقطه کویری و متروکی را که آنروز جلب توجه نمی کرد و امروزه یزد نام دارد .( نام کنونی یزد نیز به یادگار از یزدگرد بجامانده است . ) جایگاهی تهیه و خانواده خود را که عبارت ا ز دو پسر ( هرمزان و اردشیر ) و پنج دختر ( شهبانو ، پارس بانو ، نیک بانو ، ناز بانو و مهربانو ) و همسرش ( کنایون ) و مروارید نامی که هریش وی بود ( هر یش به معنی خدمه ) درآن مکان مستقر نمود . پس از اینکه حکومت ساسانیان سقوط کرد ، فرزندان یزدگرد چون دیدند مورد تعقیب قرار خواهند گرفت برای بدور ماندن از تلاتم امواج حوادث به یکباره ترک دیار و دربار نمودند و هر یک به خلوتگاهی پناه بردند و با استغاثه ، دست نیاز به درگاه پروردگار بخشنده بردند و از آستانش تقاضای عفو و رحمت نمودند .
اما نیک بانو با مروارید که کنیز بود در بیابان از هم جدا شدند و نیک بانو به سمت شرقی عزیمت نمود و در 37 کیلومتری اردکان به کوهی رسید و به درگاه خدانالید و به امر حق در آن کوه غایب شد که امروز به پیر سبز چک چکو معروف است .
با وجود تمام این افسانه ها راجع به پیر سبز ، عده ای به این باورند که این مکان مقدس ، یکی از معابد بزرگ آناهیتا است چرا که مشخصه ویژه این معبد ، بودن بر بلندی و جاری بودن آب است .
هرچه هست ، پیر سبز فضائی عجیب عرفانی و روحانی دارد و انسان با راز و نیاز با پروردگارش و زیارت در این مکان به اوج آرامش می رسد .
مراسم و آداب و رسوم
در مدت توقف چند روزه خانواده ها ، هرکسی چندین بار به زیارتگاه می رود شمع روشن کردن ، دعا خواندن ، نذرکردن ، سدره پوشی و کشتی بستن از جمله مناسک اعتمادی است که در معبدبه جا می آورند .
زیارت کنندگان بایستی با سر پوشیده وارد شوند . آوردن نان نذری ( سیرگ به گفته یزدی ها و سیرو به گفته کرمانی ها ) که در بیشتر خیله ها پخته می شود و عرضه کردن آن به زیارت کنندگان بخشی از مناسک است .
از دیگر مراسم (( کتک زدن تازه دامادهاست بدین معنی که جوانان ، به ویژه جوانان مجرد ، پرس و جو کرده و کسانی را که در طول یک سال گذشته ازدواج کرده اند پیدا می کنند و با شوخی و خنده ، دست و پای این تازه داماد ها را گرفته ، به پشت می خوابانند و کتک می زنند . دامادو خانواده او با شربت و شیرینی که در معبد تبرک شده از آنها پذیرایی می کنند . جوانان ضمن تفریح و سرگرمی و خوردن شیرینی ، بدشان نمی آید که قهرمان کتک خوری سال آینده باشند .
naghashi.blogfa.com
farhangsara.com
0 نظرات:
ارسال یک نظر