کیلومتری شمال دزفول قرار دارد . و نوع سد از بتنی دوقوسی است . و ارتفاع از پی آن ۲۰۳ متر است . طول تاج آن ۲۱۲ متر است . عرض در پی آن ۲۷ متر است . ظرفیت تخلیه سرریز ها آن ۶٬۰۰۰ متر مکعب بر ثانیه است . تاریخ آغاز ساخت از سال ۱۳۳۶ شمسی و تاریخ ساخت است و در ۱۳۴۱ شمسی پایان یافته است .
سد دز در زمان ساخت بلندترین سد خاورمیانه بوده است .
سد دز یک سد بتُنی برق آبی است که در دوران سلطنت محمد رضا شاه پهلوی بر روی رودخانه دز توسط یک کنسرسیوم ایتالیایی در استان خوزستان احداث شد .
احداث سد عظیم دز ، در سال ۱۳۳۶ خورشیدی توسط ایتالیایی ها در کوه های زاگرس و در ۲۵ کیلومتری دزفول بر روی رودخانه دز آغاز و در سال ۱۳۴۱ خورشیدی پایان یافت . این سد با ارتفاع ۲۰۳ متر در زمان ساخت خود به عنوان یکی از مرتفع ترین سد های جهان ( ششمین سد جهان در آن زمان ) شناخته می شد . این سد در حال حاضر پنجاهمین سد بلند دنیاست ( بین سد های ساخته شده و در دست ساخت . )
در سال های اخیر پژوهش های میدانی برای علاج بخشی این سد آغاز شده است . برای دراز مدت هم ساخت سد بختیاری که از بلند ترین سد های بتنی دو قوسی جهان خواهد بود در دردست مطالعه بوده و به زودی اجرا خواهد شد . چون حجم رسوبات پشت بدنه به حدی بالا آمده که در آینده نزدیک نیروگاه را از حیز انتفاع خارج خواهد کرد .
این سد 125000 هکتار از اراضی پایین دست را آبیاری می کند و نیروگاه آن دارای قدرت نصب 520 مگا وات می باشد . از دیگر اهداف این سد کنترل سیلاب های بالا دست آن می باشد .
زمین شناسی
سد و سازه های آن بر روی سنگ هایی از جنس کنگلومرا ساخته شده اند که حدود 600 متر ضخامت دارد و فاقد هر گونه ، ترک ، درز و شکاف است و فقط در برخی از قسمت ها ، نیاز به تزریق سیمان بود .
مشخصات سازه های جنبی
سازه های جنبی سد دز دارای مشخصات زیر می باشد :
سرریز : در تکیه گاه چپ دو سرریز تونلی به طول 400 متر مجهز به دریچه های قطاعی با ابعاد 5/10×15 متر احداث شده است . سیلاب طراحی 10000 متر مکعب بر ثانیه و حداکثر ظرفیت تخلیه از سرریزها 6000 متر مکعب بر ثانیه است .
دریچه های آبیاری : در رقوم 222 متر از سطح دریا در بدنه سد سه مجرای دریچه دار به منظور تامین آی کشاورزی در شرایط عدم کفاف خروجی از توربین ها و یا توقف کار نیورگاه و همچنین تخلیه رسوبات ورودی به مخزن تعبیه شده است . حداکثر ظرفیت تخلیه این دریچه ها که به شیرهای مخروطی با قطر 5/1 متر مجهزند در شرایط گشودگی کامل 235 متر مکعب بر ثانیه است .
Wikipedia.org
Iranview.ir
0 نظرات:
ارسال یک نظر