بنای مسجد خانم که به دوره قاجاریه تعلق دارد در محله قدیمی فخیم الدوله زنجان قرار گرفته است . این مسجد که فاقد گنبد و دارای 2 مناره بسیار زیبا است در سال 1323 هجری قمری و به خواست یکی از زنان مقتدر ایران بنام جمیله خانم دختر حسین قلی خان نطام العداله ( ذوالفقاری ) ساخته شد . بنای مسجد مشتمل بر سردر ورودی با دو مناره کوتاه ، صحن ، شبستان تابستانی و زمستانی ، حجره های متعدد و تزیینات کاشی کاری و گچ بری است . مناره های قطور و کوتاه با تزیین آجر کاشی و محرابی زیبا با تزیینات پر کار کاشی معقلی در صحن شبستان ستون دار ، از ویژگی های خاص این بنا است . تزیینات روی ایوان ها و مناره ها به سبک دوره قاجار و بیش تر با استفاده از رنگ های زرد ، سیاه ، فیروزه ای و سفید انجام شده است . اخیراً بر روی این بنای مهم تاریخی مرمت ها و تعمیراتی صورت گرفته است.
مسجد خانم توسط استاد اسماعیل بنا گردیده است .
مسجد و مدرسه خانم می تواند جایگاه خاص و منحصر بفردی را داشته باشد ، در میان آثار تاریخی بر جای مانده در کشور ما ، این برتری از یک سو از نقطه نظر سبک معماری و شیوه و تکنیک تزئینی می باشد که به بهترین شکلی گویای معماری دوره قاجار است .
مسله دیگر که شاخص این مسجد و مدرسه می تواند باشد این است که ساخت مساجد و مدارس و بعضا بناهای عام المنفعه از سوی بانوان متدین و مقتدر در طول تاریخ جامعه ما سابقه ای بس طولانی دارد ، این امر بر ارزش و اعتبار و جایگاه وی‍ه این بنای مذهبی بیش از پیش افزوده است .
برای مثال می توان مدرسه مادر شاه یا مدرسه چهار باغ اصفهان را ذکر کرد که به دستور مادر شاه سلطان حسین صفوی به تاریخ 1114 ساخته شده است که با گذشت بیش از چهار قرن همچنان اعتبار و پویایی خود را در عرصه فرهنگ و معماری حفظ کرده ، همچنین بنای مسجد با شکوه گوهر شاد در مشهد که به درخواست همسر شاهرخ تیموری بنا شده ، و نمونه های دیگر که بیانگر حضور و نفوذ گسترده و مقتدرانه زنان ما در عرصه جامعه از دوار و از منه قدیم بوده تا کنون .
همچنین به موجب وقفنامه آن که در 22 محرم الحرام سال 1326 هجری قمری تنظیم گردیده ، این بانوی مجلله که قبل از اتمام و انجام ساخت بنا وفات نمود و دختر خود به نام قمر تاج خانم را بعنوان اولین و نخستین متولی آنجا برگزید .
میانسرای مسجد خانم هشت ضلعی می باشد که در ضلعهای شرقی ، غربی و شمالی آن 12 حجره برای سکونت طلاب علوم دینی ساخته شده است .
portal-zn.ir
0 نظرات:
ارسال یک نظر