آرامگاه نادرشاه بنایی است که به یادبود نادرشاه افشار در شهر مشهد ساخته شده است .
ساختمان جدید آرامگاه نادر شاه افشار به گزارش میراث خبر در تاریخ ۱۲ فرودین ماه سال ۱۳۴۲ با حضور پهلوی دوم به همت انجمن آثار ملی در باغ نادری بازگشایی شد .
قوام السلطنه در اواخر عهد قاجار ( ۱۲۹۶ خورشیدی ) در محل یکی از مقابر ویران شده نادری آرامگاه جدیدی برای وی ساخت و استخوان های او را از تهران به مقبره مزبور حمل کردند . این بنای جدید که در محل فعلی آرامگاه وی قرار داشت مدتی بر پا بود تا این که انجمن آثار ملی ایران در سال ۱۳۳۵ خورشیدی درصدد بر آمد آرامگاهی مناسبِ شأن نادرشاه برای وی در همان محل مقبره ساخته قوام السلطنه احداث نماید . این کار از سال ۱۳۳۶ شروع شد و در سال ۱۳۴۲ به پایان رسید .
مقبره کنونی نادرشاه واقع در ضلع شمال غربی چهار راه شهدا ( نادری سابق ) که پس از آرامگاه علی بن موسی الرضا ، امام هشتم شیعیان مهم ترین موضع توریستی - تاریخی شهر مشهد تلقی می شود ، در باغی به مساحت ۱۴۴۰۰ متر مربع ساخته شده است . مقبره شامل سکویی دوازده پله ی ، محل گور ، پوششی خیمه مانند بر روی قبر ، سکویی مرتفع در مجاور قبر با مجسمه نادرشاه سوار بر اسب و سه تن دیگر در پی او ، یک غرفه فروش کتاب و دو تالار برای موزه است .
این بنا به همت انجمن آثار ملی در سال ۱۳۴۲ خورشیدی توسط مهندس هوشنگ سیحون طراحی و ساخته شده است و مجسمه ها را هنرمند فقید ابوالحسن صدیقی ساخته است . مصالح مقبره عمده از سنگ های خشن و سخت گرانیت کوه سنگی مشهد است .
بعضی از قطعات سنگ بسیار بزرگ انتخاب شده تا تداعی کننده مقبره دوم ساخته خود نادرشاه باشد . پوشش مقبره کاملا به مانند چادر عشایری است ، که نادر در آن زاده و هم کشته شده است . پوشش دیوار های داخلی مقبره نیز از سنگ های مرمر اُخرایی رنگ مراغه انتخاب شده تا قتل نادرشاه در داخل چادر را تداعی نماید .
نادر شاه افشار فاتح دهلی در هنگام حیات خود دستور به ساخت آرامگاهی کوچک در بالا خیابان مشهد داد . این آرامگاه کوچک در سال ۱۱۴۵ هجری قمری در مجاور چهارباغ شاهی و روبروی حرم امام ضا از خشت و گل ساخته شد . موزه نادری در قسمت اصلی بنای یادبود آرامگاه افشار در ۲ تالار به منظور معرفی آثار تاریخی این دوره شکل گرفته است .
از موقوفات کرامند نادری که از تصرف وقف خارج شده بود روستای دهشک در مجاور شهر تابران توس احیا شده و در اختیار موقوفه نادری قرار گرفته است که احتمالاً به زودی از محل در آمد آن به بخشی از نیّات واقف بر سر قبر وی عمل خواهد شد .
تندیس نادر شاه سوار بر اسب به همراه تنی چند از سربازانش بر فراز یک حجم سنگی مرتفع توسط مجسمه ساز شهیر ایرانی زنده یاد استاد « ابوالحسن صدیقی » ساخته شده است .
تالار شماره ۱ : این تالار به انواع سلاح های دوره افشاریه ، تابلو های نقاشی از نادر و صحنه های جنگ ، وسایل سوار کاری مانند زین و برگ اسب از دوره افشاریه تا قاجاریه ، چند نسخه خطی از جمله تاریخ جهانگشای نادری و دو شمشیر متعلق به نادر اختصاص دارد که روی یکی کلمه « السلطان نادر » حک شده و روی دیگر این بیت شعر طلا کوب شده است : شاه شاهان نادر صاحب قرآن هست سلطان بر سلاطین جهان
این شمشیر در دشت مغان به سال ۱۱۴۸ هجری در روز تاجگذاری نادر از طرف ملت ایران به وی هدیه شده است .
تالار شماره ۲ : این تالار در سال ۱۳۷۳ به مجموعه اضافه شد و در آن انواع سکه ، ظروف و دیگر اشیای اهدای از دوره صفویه تا معاصر به نمایش در آمده است . همچنین در گوشه شمالی آرامگاه نادر آرامگاه محمد تقی خان پسیان سردار خراسان قرار دارد .
ساختمان آرامگاه نادر بر اساس دو شکل هندسی ، یعنی مربع و مثلث طراحی شده است . این بنا از سنگ خارای کوه سنگی مشهد ساخته شده و اشاره به صلابت و عظمت نادر شاه دارد . تالار آرامگاه به شکل مربع ، از دو دیوار قرمز رنگ بسته و در پناه دیوار قرار گرفته است . این زاویه و پناه و باز بودن تالار حالت صحنه ی جنگ و دفاع و حمله را تداعی می کند . رنگ قرمز دو دیوار نیز به معنای جنگ است و برجستگی های متفاوت سنگی که از دیوار بیرون آمده نبرد های مختلف نادر را نشان می دهد . ستون های اطراف تالار هم با خصوصیاتی اجرا شده که نشانه ای از کلاه نادر است .
معماری این مجموعه کاری از استاد هوشنگ سیحون می باشد .
architectureazad84.blogspot.com
0 نظرات:
ارسال یک نظر