پیرهریشت در استان یزد

این آتشکده در پانزده کیلومتری شهرستان اردکان ، در دامنه کوه های کم ارتفاع و بدون پوشش گیاهی واقع شده است . بنا به توصیف فرهنگ بهدینان ، زرتشتیان بر این اعتقادند که " هریشت " محل غایب شدن یکی از کتیزهای بانوی " یزد گرد ساسانی " است .
زرتشتیان هر سال ، در روز هجدهم نوروز به این محل می آیند و به زیارت ، جشن و پایکویی می پردازند . زرتشتیان هر سال از روز اَمرداد تا روز خور از ماه فروردین ( 7 تا 11 فروردین ) برای برگذاری آیین های دینی و سنتی در این زیارتگاه گرد هم می آیند . آورده اند که این مکان مقدس ، گوهربانو ، از کنیزان دختران یزدگرد شهریار ، را در خود گرفته است . گوهر بانو بر کودکی گمشده نمایان شد و به او فرمود تا از پدر بخواهد تا پیرهریشت را بنیاد گذارد . جشن آتش افروزی « هیرومبا » را زرتشتیان شریف آباد در 26 فروردین در این زیارتگاه برگزار می کنند .

جشن هیرومبا
هیرومبا جشنی است شبیه آتش افروزی جشن سده که هر سال در روستای « شریف آباد » اردکان برگزار می شود ، تاریخ برگزاری جشن با گاه شماری بدون کبیسه ، هفته آخر ماه فروردین است.
زرتشتیان شریف آباد برای تهیه هیزم آتش هیرومبا به نیایشگاه « پیرهریشت » می روند ، آن ها زمانی حرکت می کنند که پیش از غروب آفتاب به پیرهریشت برسند ، آن ها اسباب و اثاثیه خود را با وانت یا الاغ می برند و شب در همان جا اقامت می کنند ، سپیده دم روز بعد ، مردان و جوانان پس از نیایش به صحرا می روند و بوته های خار را برای آتش هیرومبا جمع آوری می کنند ، بانوانی که در پیرهریشت مانده اند ، ناشتایی تهیه کرده و آن را به صحرا می فرستند پس از آنکه هیزم آماده شد مردان به پیرهریشت بر می گردند و مراسم چوب زنی انجام می شود ، مراسم چوب زنی این گونه برگزار می شود ، کسانی را که برای اولین بار در مراسم جمع آوری هیزم شرکت کرده اند یا در آن سال صاحب فرزند شده اند ، بر سر دست بلند می کنند و یا شادی و سرور به او چوب می زنند ، بستگان این شخص باید کله قندی تقدیم کنند تا او رها شود با این کله قند شربت درست می کنند و آن را می نوشند.

به هنگام عصر ، هیزم ها را با وانت یا الاغ به شریف آباد می برند و میدان کنار آدریان انباشته می سازند ، سپس آتش می افروزند و مراسم مذهبی را گرداگرد آتش برگزار می کنند.
بامدادروز بعد ، زنان شریف آبادی به محل آتش هیرومبا می آیند ، خاکسترها را کنار می زنند ، گلوله های سرخ آتش در آتشدان گذاشته به خانه خود می برند ، در خانه با چوب سندل ، کندر دود کرده و آن را دور خانه می چرخانند ، آنگاه خارج می شوند و به سوی آدریان شریف آباد باز می گردند و آتش را به آتش بند ( مسئول نگهبانی از آتش ) می سپارند ، جشن هیرومبا در گذشته در روستای « مزرعه کلانتر » نیز برگزار می شد.
این مراسم با اندک تفاوت در روستاهای « اله آباد » و « نرسی آباد » به نام « هیبدوگ » و در روستای « خرمشاه » به نام « شاخ شاخ درین » برگزار می شود .

ahouramazda.parsiblog.com
shahrestani.blogfa.com