آلاشْت یکی از شهر های شهرستان سوادکوه در استان مازندران و زادگاه رضاشاه پهلوی می باشد . نام آلاشت در زبان محلی به معنی آشیانه عقاب است . وجه تسمیه آن نیز احتمالاً وجود عقاب های فراوان در کوه های بلند این منطقه است .
جغرافیای انسانی
مطابق با سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ ، آلاشت دارای ۲۸۷ خانوار و جمعیتی معادل ۹۷۶ نفر می باشد که ۴۷۸ نفر مرد و ۴۹۸ نفر زن می باشند . جمعیت باسواد شهر کلاً ۷۴۴ نفر می باشد که شامل ۳۹۰ نفر مرد و ۳۵۴ نفر زن می شود . در این شهر کلاً ۱۷۳ نفر بی سواد می باشند . آلاشت از چند محله تشکیل شده و نام خانوادگی بیشتر اهالی ، پسوند همان محله را نیز دارد . یکی از سرگرمی های سالخوردگان آلاشت ، جمع آوری گیاهان دارویی در فصل بهار است .
وضعیت جغرافیایی
آلاشت در ارتفاع ۱۹۰۰ متری سطح دریا قرار گرفته است ، دامنه دمای این شهر بین ۷ .۵ تا ۱۰ درجه سانتیگراد می باشد و میانگین بارندگی سالانه آن بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلی لیتر می باشد . آلاشت دارای حیات وحش حفاظت شده است که می تواند درختان سیاه ریشه مانند گردو ، فندوق و گیلاس را در خود پرورش دهد .
معماری آلاشت
کوچه های بسیار باریک که فقط دو نفر می توانند از کنار هم عبور کنند از خصوصیات آلاشت است . خانه ها عموماً خشتی و سقف ها تخته پوشند . اغلب کوچه ها سنگفرش شده اند . آب آشامیدنی آلاشت از چشمه ای به نام « هرى خامه » تامین می شود که به اعتقاد اهالی خاصیت دارویی دارد .
اهمیت تاریخی
آلاشت به دلیل موقعیت جغرافیایی خود ، کمتر مورد توجه فاتحین ایران بوده است . این شهر کوچک ، محل تولد رضاشاه است . خانه ای که رضاشاه در آن به دنیا آمد ، به کتابخانه مبدل شده است .
مردم آلاشت به چهار نسل تقسیم شده اند . نسل اول مربوط به کسانی است که بالای هفتاد سال سن دارند که اکثرا فوت شده اند . نسل دوم ، نسل ماست که اکثرا تحصیلکرده و ساکن تهران یا شهرستان های مختلف هستند . نسل سوم ، نسل بچه های انقلاب و بعد از انقلاب بالای بیست سال هستند که اکثر دچار مشکلات خاص خود هستند که برای یافتن شغل یا ادامه تحصیل مجبور به سکونت در تهران یا شهرستان های مختلف شده اند . و نسل چهارم بچه های زیر پانزده سال هستند که از آداب و رسوم مردم آلاشت بی بهره اند .
فرهنگ میهمان نوازی مردم این روستا ، مانند طبیعتش ، هنوز بکر و دست نخورده باقیست .
توسعه در آلاشت راهی متفاوت با روال مرسوم در سایر شهر های ایران را طی کرده است . در این شهر که پذیرای مسافران و گردشگران بسیاری است ، ساخت و ساز ها به شدت کنترل شده است . شهردار معتقد است که آلاشت نباید به سرنوشت کلاردشت یا جواهرده دچار شود . میراث اصلی این شهر طبیعت زیبای آن است و باید به شدت از آن مراقبت کرد . کوچه پس کوچه های زیبای « آلاشت » بسیار تمیز و پاکیزه اند . در کنار هر خانه یی ظرف فلزی مشبک مخصوص زباله با در بسته قرار دارد و زباله ها در کیسه های مشکی رنگ نگهداری می شود . تمام کوچه ها به زیبایی سنگفرش شده و روشنایی معابر به نحو مطلوبی تأمین شده است ، به گونه ای که شب های آلاشت با نورپردازی زیبا ، فضای دل انگیزی برای پیاده روی و لذت بردن از هوای پاک کوهستان پدید آورده است . جالب آنکه پیاده روی شبانه در این دهکده ، نه تنها تفریح گردشگران بلکه جزء عادات اهالی نیز هست .
نکته‌‌ی ظریفی که در توسعه آلاشت باید به آن توجه کرد ، تحول آلاشت در دو دوره قبل و بعد از انقلاب است ؛ این منطقه به دلیل انتساب به خاندان پهلوی ( زادگاه رضاخان ) در سال 1352 صاحب شهرداری شد . یکسال بعد مسجد جامع شهر احداث گردید و این آخرین امتیازی بود که در دوره پهلوی به این شهر داده شد . اما پس از انقلاب و با رویکرد توسعه همه جانبه ، این شهر کوچک ، گام های بزرگی برداشت . همدلی شورا و شهردار ، و توجه هر دو به مسایل فرهنگی موجب شد که در نخستین گام ، موزه مردم شناسی در این شهر تأسیس شود . در گام دوم ، با پی گیری های مستمر شهردار ، نخستین رصد خانه استان مازندران در این شهر کوچ احداث شد . روز پنجشنبه ، ششم اردیبهشت‌ماه 1386 اولین رصد خانه آماتوری مازندران با حضور استاندار مازندران ، فرماندار سواد کوه و شهردار آلاشت و برخی علاقه مندان به علم اخترشناسی ، تعدادی از نمایندگان مجلس ، استاد نجوم دانشگاه بابلسر جناب آقای دکتر خصالی ، و با حضور بیش از 400 میهمان افتتاح و راه‌اندازی شد . در این رصدخانه تلسکوپ 14 اینچ LX200R زیر گنبدی به قطر 4 متر نصب شده و از دیگر امکانات مجموعه آن می توان به آسمان نما ، ترازوی نجومی ، مجموعه کامل نرم‌افزار ها ، کتب و عکس و پوستر های اختر شناسی ، اتاق رایانه و سالن همایش اشاره کرد . ساخت این رصدخانه پروژه ای کم نظیر در سطح کشور محسوب می شود چرا که حمل کلیه مصالح ساختمانی به بالای تپه محل احداث رصد خانه توسط چهارپایان و یا به شکل دستی صورت گرفته است .
شهرداری آلاشت با هدف توسعه گردشگری و تسهیل در شرایط اقامتی در این شهر ، اقدام به احداث واحدهای ویلایی در قالب سوئیت های مبله و معمولی کرده است . از آنجایی که در حال حاضر هیچ مهمانسرا و یا هتلی در شهر فعال نیست ، سوئیت های شهرداری تنها مراکز اقامتی مجهز و در دسترس هستند که مسافران می توانند با آسودگی از آن استفاده کنند . خوشبختانه استقبال گردشگران از این واحد ها به گونه ای است که در چهار فصل سال ، در تعطیلات آخر هفته این مرکز مملو از مسافر و گردشگر است .
پس از تأسیس رصدخانه آلاشت ، زمینه برای ارتباط فرهنگی مردم این منطقه با سایر بخش ها بیشتر شد .
اما در کنار همه‌ی این امکانات ، طبیعت زیبای آلاشت جاذبه ای فوق العاده دارد . « غار دیو » با سوراخ های زیاد سنگی ، آهکی و مرمری در دل جنگل ، آرمیده است . این غار یکی از کهن ترین سکونت گاه های بشر است . جنگل های آلاشت ، بسیار بکر و زیبا باقی مانده اند . جنگلی پر از درختان توسکا ، راش ، انجیلی ، ممرز ، بلوط ، سرخ ولیک ، نارون ، آزاد ، سرو زربین ، کاج بادامی و سدروس و گیاهان خودرو ، بوته های سبز فرنجمشک ، با گل های کمیاب صورتی رنگ بوته های سوزان گزنه ، گیاه کمیاب چز ، گیاه کمیاب هوک چو ، درختچه های سرخ دار زرشک ، نسترن و شمشاد جنگلی که پر از خاصیت دارویی هستند . جنگلی که در بلند ای آن از « کرفس وحشی » آکنده است . جنگلی که درخت های گلابی ، زالزالک ، انجیر ، ازگیل ، آلوچه و بوته های تمشک و توت‌‌فرنگی های وحشی را در دل خود جای داده است . این جنگل هر ساله از اواسط بهار تا اواخر تابستان پذیرای گروه های طبیعت گردی و کوهنوردی است . مسیرهای جنگلی از آلاشت تا سواحل مازندران ، چنان زیبا و جذاب است که پتانسیل بالایی برای توسعه گردشگری در منطقه ایجاد کرده است .
poshtekooh.wordpress.com
khoda nor be ghabresh bebare , zaman lazem dsare bara in mardomew nasepas ke eyne nader shah befahmim bara in mamlekat chekar kard...