ارگ رایِن یکی از بزرگ ترین بناهای خشتی جهان است . این بنای تاریخی بزرگ با مساحتی بیش از بیست و دو هزار متر مربع ، دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم است که هر ساله میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است .
ارگ راین در جنوب غربی شهر کنونی راین در استان کرمان ایران قرار دارد . این بنای خشتی تا حدودی به ارگ تاریخی بم شبیه است و بر بالای تپه‌ای قرار دارد .
قلعه راین یکی از مهم ترین آثار تاریخی کهن راین است و بر موجودیت راین قبل از اسلام مهر تأیید نهاد . گفته می شود قدمت آن به دوره ساسانیان بر می گردد . در تاریخ کرمان ، از قلعه راین در قرن اول ه .ق . نام برده شده است . قلعه هایی با قدمت و سابقه بیشتر در این محل وجود داشته که بر اثر حوادث طبیعی از بین رفته اند .
پلان قلعه تقریباً مربع شکل و با چندین برج در اطراف مزین شده است . دور تا دور قلعه را حصاری در برگرفته که ارتفاع آن بیش از ده متر است . تنها ورودی قلعه از جبهه شرقی است که با سر در بزرگ و باشکوه به محوطه داخلی راه دارد .
عناصر قلعه عبارت اند از بازار ، اصطبل ( تابستانی و زمستانی ) ، زورخانه ، خانه های اعیانی و محله عامه نشین . این قلعه بخش عامه نشین و اعیان نشین دارد و فضا های معماری مورد نیاز مردم مانند زورخانه ، مسجد و اصطبل در آن دیده می شود . مصالح کلی آن خشت خام است .
ارگ راین یک از دژ های فرمانروایی میرزا حسین خان ( راینی )بوده که در زمان نادر شاه افشار و پسر او محمد علی خان در زمان زندیه بوده است . این ارگ پس از سرنگونی زندیه به دست آغا محمد خان قاجار جای زندگی نوادگان میرزا حسین خان نامی به میر حسینی بوده که هنوز گروهی از انان در این شهر و بیشترشان در شهر کرمان باشنده هستند . فرمان روایی پدر و پسر در این ولایت نشان از رخنه و محبوبیت آنان در این سرزمین دارد .تا انجا که این ارگ در بسیلری از منابع با نام ارگ میرزا حسین خان نامیده شده است .
بعد از عبور از کوچه شرقی غربی به چهار سوی کوچک هشت ضلعی می رسیم که انتهای راهروی آن به چهار ساختمان زیبا که احتمالاً محل حاکم نشین بوده ختم می شود . این خانه ها به وسیله حصار و با برج هایی در اطراف محصور شده است . چنین به نظر می رسد که خانه های یاد شده در زمان قاجار ساخته شده باشند زیرا پلان و نقشه آن ها شبیه بناهای این دوره است .
قلعه ، عناصری چون بازار ، اصطبل ( تابستانی و زمستانی ) زورخانه و محل عامه نشین دارد . از قدمت و زمان بنیان اولیه قلعه اطلاع دقیقی در دست نیست و تاکنون هیچ شواهد و مدارکی که قدمت آن را دقیقاً مشخص کند به دست نیامده است و تا زمانی که تحقیقات علمی و کاوش های باستان شناسی انجام نپذیرد نمی توان تاریخ دقیقی برای آن منظور کرد .
این قلعه را میرزا حسین خان راینی ، جد سادات راین ساخته است . قلعه راین طی اعصار گذشته متأسفانه بر اثر عوامل طبیعی و انسانی تخریب ، ویران و تاکنون بارها مرمت و تعمیر شده است .
قلعه راین یکی از مهم ترین آثاری است که می تواند بر تاریخ هزار ساله این خطه گواهی دهد و بر سند موجودیت راین قبل از اسلام مهر تأیید نهاد . این قلعه مدرک گویایی است که شاید قدمت و سابقه این دیار را به دوره ساسانیان می رساند و همانند راوی و قصه گوی پیر و سالخورده ای که ناملایمات و طوفان حوادث کمرش را خم کرده و بر رخسارش چین و شکن افکنده ، از حکایات و داستان های تلخ و شیرینی که عمری با آنها قرین و دمساز بوده با ما سخن می گوید .
این بنا تا به حال مورد بی مهری مسئولین قرار گرفته ، چرا که همچون ستاره ای کم فروغ درکنار ارگ بم مهجور مانده بود ولی این پتانسیل امروز به واسطه تخریب ارگ بم از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و محتاج توجه ویژه می باشد . چرا که می تواند همچون ارگ قدیم بم مایه فخر باشد .
ارگ راین الگویی از قلعه های مسکونی شهرهای قدیم را به تماشا می گذارد . این قلعه مانند سایر قلعه ها بخش عامه نشین و اعیان نشین دارد و فضاهای معماری مورد نیاز مردم نظیر زورخانه، مسجد و اصطبل در آن دیده می شود . مصالح کلی آن خشت خام است .
از نکات مثبتی که متاسفانه آنوبانینی در دیگر آثار باستانی کشور کمتر مشاهده کرده است ؛ حضور راهنمایان کافی ، با اطلاعات مناسب در این ارگ برای راهنمایی مسافران است که با دلسوزی و جدیت قابل تحسینی از میهمانان استقبال می کنند .
anobanini
govashir.com
0 نظرات:
ارسال یک نظر