این زیارتگاه در دامنه کوه های " میل نیزار " و " لای چقک " روستای " ازرجوع " بخش عقدای شهرستان اردکان قرار دارد . این زیارتگاه همه ساله از اول تا پنجم تیر ماه ، محل تجمع و زیارت زرتشتیان است .
« پارس بانو » ، زیارتگاهی مربوط به زرتشتیان است که در منطقه « عقدا » در روستای « زرجوع » واقع شده . این زیارتگاه در ۱۲۰ کیلومتری شمال غربی شهر یزد و ۵۴ کیلومتری شهر اردکان در محدوده استان یزد قرار دارد .
زیارتگاه « پارس بانو » که با عناوین « بانوی پارس » یا « پیربانو » هم شناخته می شود منتسب به پارس بانو ، دختر یزدگرد سوم و خواهر « شهربانو » - به روایتی همسر امام حسین (ع) - است .
روستای زرجوع در مسیر دره باریکی قرار گرفته و کوه های اطراف آن پوشیده از درختان بادام و انجیرکوهی است . این روستا از مسیر جاده اصلی اصفهان یزد با اتومبیل حدود یک ساعت فاصله دارد .
در کنار زیارتگاه ، سکونت گاه هایی موسوم به « خیله » ساخته شده تا خانواده های زرتشتی در زمان زیارت پارس بانو که به مدت پنج روز ادامه دارد ، برای سکونت موقت از آن ها استفاده کنند .
از دیدگاه زرتشتیان ، این آرامگاه جایگاه جان باختن و ناپدید گشتن شهبانوی پارس بنام « خاتون بانو » بوده است و شهبانو در خواب نابینایی نمایان شده و پس از شفای چشمان وی از او می خواهد تا بنای نیایشگاه را بنیان نهد .
اشعار زیر بر سردر زیارتگاه پارس بانو نوشته شده است : ای پیر با مهر و صفا ، الگوی پاکی و وفا / رنجیده ازجور و جفا ، در جستجویت آمدم ای پارس بانو خسته ام غمگین و دل شکسته ام / بر لطف تو دل بسته ام ، من در حضورت آمدم ای بانوی ایران زمین ، ای خفته در این سرزمین / برحلقه اش همچون نگین ، در زرع جویت آمدم خاتون بانو ها تویی ، آواره ام مأوا تویی / درمان و دارو ها تویی ، اینک به کویت آمدم اندر دل این کوه ها ، ماندی غریب ای آشنا / هستی غریبان را پناه زین رو به سویت آمدم
زرتشتیان معتقدند پارس بانو در این نقطه ناپدید شده و به داخل زمین رفته است .
سکونت گاه های اطراف پارس بانو با معماری متداول در استان یزد ساخته شده اند .
دیوار های سکونت گاه ها مملو از دیوار نوشته ها است .
روبروی زیارت گاه پارس بانو و بر فراز تپه دخمه ای قرار گرفته است . دخمه مکانی است که در گذشته زرتشتیان اجساد درگذشته گان شان را در آنجا قرار می دادند .
پایین تر از دخمه و روبروی پارس بانو ، آب‌آنباری قدیمی و همچنین مسجد روستای زرجوع قرار گرفته است .
آقای جمشید سروش سروشیان در « فرهنگ بهدینان » درباره آن نوشته است :
" زیارتگاهی است در جنوب عقدا ؛ و معروف است که دختر یزدگرد هنگامی که از فارس فرار کرد ، چند نفری او را مورد تعقیب قرار دادند . در نزدیکی عقدا به او نزدیک شدند . دختر یزدگرد که بسیار برآشفته و نگران بود از خدا خواست تا کوه او را به دامن خود پنهان کند . کوه دهان باز کرد و او بدانجا رفت . ولی سر مقنعه او بیرون ماند . یکی از مسافرین که شب را در عقدا مانده بود ، دختر را در خواب دید و دختر از او خواست که محلی بر سر مزار او بسازد . مسافر سحرگاهان برفت و مزار او را از انتهای مقنعه که بیرون مانده بود بیافت و بنایی در آنجا ساخت که تا امروز باقی است . سابقاً چنین مرسوم بود که درین محل زرتشتیان قربانی می کردند . یکی از پیشوایان دینی به این عمل ایراد کرد و فعلاً نذوراتی به آنجا می برند و قسمت می کنند . "
بر سنگ تاریخی که در مدخل اطاق اصلی این زیارتگاه نصب است این عبارت نقر شده است که تاریخ تعمیر بنا را نشان می دهد :
" هو الله تعالی . به نام ایزد راستی پسند . در عهد دولت ابد مدت اعلی حضرت پادشاه جمجاه ناصر الدین شاه خلد الله ملکه ، تعمیر این مکان شریف که محل غیبت خاتون بانوی پارسا ، دختر شاه یزدجرد شهریار ، خاله امام سجاد صلوه الله علیه است به همت جناب مهروانجی بن فسرامجی پاندی هندوستانی که همیشه معین طایفه ایرانیان اند در هنگامی که این مسافر مانکجی ابن لیمجی ولد هوشنگ هاتریا ملقب به درویش فانی هندوستان با فرزند دلبند خود هرمزجی به عزم سیاحت اینجا رسید اهتمام به عمل آمد . مطلب اصلی این است که چون سابق بر این ندانسته ذبح گاوی شد ، به فتوای قاضیان دین مبین ، این عمل خلاف است و من بعد هر کس مرتکب این فعل خلاف شود به لعنت خدا و نفرین انبیاء گرفتار شود . به تاریخ یوم فروردین ایزدار سپندار ماه تقویم سنه 1225 یزدجردی مطابق با سنه 1272 هجری نبوی مصطفوی . "
سنگ دیگری در دست چپ مدخل نصب است که قدمت بنای زیارت و آبادانی آن را به عصر صفوی می رساند و معلوم می شود در آن ایام این محل مورد احترام و زیارتگاه زرتشتیان بوده است . نص منقور بر سنگ مورخ 1070 چنین است :
" یک عدد چنار ابان ولد اسفندیار سرخاب رکنابادی نشانید و وقف کرد در گذرگاه خاتون بانوی پارسا مشروط بر آنکه نکنند و نچرند و نفروشند و مادام که اولاد و ورثه ( سه کلمه خوانده نمی شود ) در آن حدود باشند دیگری منزل نکند و خلاف کننده به لعنت ابدی و نفرین خلایق گرفتار شود . تحریراً فی خرداد ماه ، سنه سبعین و الف . عمل ابن قیاس ( کذا ) محمد حسن اردکانی یزدی . "
0 نظرات:
ارسال یک نظر