آشوراده دهی در مرکز شبه جزیره میان کاله در شهرستان بندر ترکمن ، استان گلستان است . آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر است . این جزیره که در سده های گذشته در پی عملکرد و فعالیت گروه های انسانی با حفر کانال از توده اصلی خشکی خود ( شبه جزیره میانکاله ) جدا افتاده است .
آشوراده در اغلب منابع تاریخی به عنوان مجمع الجزایر آشوراده که متشکل از سه جزیره بوده است ، آمده که با بالا آمدن سطح آب هر دو جزیره کوچک انتهای آن در آب فرو رفته و در حال حاضر تنها یک جزیره باقی مانده است . این شبه جزیره در زمان صفوی به عنوان شکارگاه مورد توجه قرار گرفته و به این سبب دژ هایی در این جزیره بنیاد شد .
طول جغرافیایی آشوراده برابر ۵۳٫۸۵۰۰ عرض جغرافیایی آن ۳۶٫۸۳۳۳ است .
محدوده « آشوراده » در اثر بالا آمدن سطح آب دریاچه خزر توسط کانال طبیعی « خزینی » به صورت جزیره آشوراده از شبه جزیره میانکاله جدا شده است . به این ترتیب ، جزیره آشوراده از شمال به دریاچه خزر ، از شرق به تنگه ای باریک موسوم به « تنگه چپق اوغلی » و از غرب به کانال طبیعی خزینی و ادامه شبه جزیره میانکاله و از جنوب به خلیج گرگان منتهی می شود .
ارتفاع آشوراده از سطح دریا های آزاد برابر ۲۶- متر است . جزیره با آب و هوای معتدل در ۵ کیلومتری غرب بندر ترکمن قرار دارد و تا سال های پیش با امکاناتی همچون پاسگاه ژاندارمری ، شرکت تعاونی روستایی ، مدرسه راهنمایی ، مغازه ، مسجد و حسینیه بیش از ۱۰۰۰ نفر سکنه داشته است که به مشاغل دامداری ، کارگری ، پیشه‌وری و ماهی گیری مشغول بوده اند اما با وقوع سیل سال ۱۳۷۲ این جزیره خالی از سکنه شد و هم اکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند .
هم اینک این جزیره دو بنای تاریخی در خود دارد . قلعه روس ها که در زمان رضا شاه بنای آن تجدید گردیده و به پاسگاه تبدیل شده و خانه وزیر مختار روس ، قلعه تخریب گردیده و خانه نیز در حال تخریب است .
پوشش گیاهی جزیره ، بوته‌های تمشک ، نوعی خار خودرو و درختان انار ترش است و حیواناتی همچون شغال ، روباه ، خرگوش ، ماهی ، قرقاول ، کبک و پرندگان دریایی در جزیره یافت می شوند .
نام
لفظ « آشوراده » در زبان ترکمنی بمعنای « جزیره آشور » است . و دارای دو بخش آشیر ( آشور ) و آدا ( جزیره ) { آشیرآدا = آشوراده } است . ترکمن ها به این جزیره « مال آشیر » هم می گویند زیرا در زمان های قدیم از ساحل بندر ترکمن دام های خود را جهت تعلیف به جزیره می رساندند و در این لفظ « مال » به معنای « دام » و « آشیر » به معنای مصدری « رساندن » است . مقاله های نیازمند یاد کرد .
1 - موقعیت جغرافیایی :
جزیره آشوراده درمنتهی الیه شرقی شبه جزیره میانکاله درجنوب شرقی دریای خزر با وسعتی در حدود 1200 هکتار واقع شده است که شمال این جزیره را دریای خزر و جنوب آنرا خلیج گرگان احاطه نموده و شرق آن به واسطه تنگه باریکی که خلیج گرگان را به دریای خزر مرتبط میسازد از خشکی جدا ساخته و غرب آن بوسیله کانالی از شبه جزیره میانکاله جدا گردیده است . آب و هوای این جزیره مشابه آب و هوای شمال کشور است دارای زمستانی معتدل و تابستان هایی گرم معتدل با رطوبت بالا می باشد ، حداقل درجه حرارت در زمستان 7 درجه سانتیگراد و درتابستان 37درجه سانتیگراد و متوسط دمای سالیانه 16 درجه سانتیگراد می باشد .
2 - تاریخچه آشوراده :
سیر تاریخی جزیره آشوراده مبین این واقعیت است که این جزیره در مقاطعی از گذشته مرکز مبادلات تجاری و فعالیت های مختلف اقتصادی بوده است در سال 1215 هجری شمسی برابر با 1836 میلادی جزیره به اشغال روس ها درآمد و محل رقابت استعماری روسیه تزاری و بریتانیا بوده و از این جهت موقعیت حساسی داشته است . در زمان ناصر الدین شاه ، میرزا تقی خان امیر کبیر درصدد پس گرفتن آشوراده برآمد و سرانجام پس از سقوط تزاریسم بموجب عهد نامه مودت بین ایران و روسیه منعقده مورخ 26 فوریه 1921 در مسکو چنین مقرر گردید ؛ بواسطه عدم تمایل دولت شوروی نسبت به استفاده از ثمره غاصبانه دولت تزاری از جزیره آشوراده و همچنین خرید فیروز آباد با اراضی آن مطابق قرارداد 28 می 1892 از طرف ایران به روسیه انتقال داده شده بود به ایران مسترد گردید .
3 – استعداد ها و قابلیت های جزیره :
موقعیت آب و هوایی مناسب ، وجود خلیج گرگان نزدیکی به مراکز عمده جمعیتی نظیر شهرستان ترکمن و گرگان ، و از سوی دیگر همجواری با سواحل غربی مازندران ، استعداد های بالقوه فراوانی به این جزیره داده است که اهم آن عبارتند از :
الف – موقعیت جغرافیایی و طبیعی : جزیره منحصر به فرد ملی بین المللی در سطح دریای خزر که بستر مناسبی برای زیست گونه های مختلف جانوری و همچنین فعالیت های شیلاتی و اقتصادی فراهم ساخته است .
ب- موقعیت توریستی : ازگذشته دوربه لحاظ شرایط اقلیمی و چشم اندازهای زیبای طبیعی مورد توجه جهانگردان و گردشگران داخلی و خارجی بوده است .
ج- دور بودن از گل و لای رودخانه های محلی و برخورداری از سواحل کم عمق و غیر باتلاقی آن برای فعالیت های شیلاتی و تفریحی مناسب است .
د- وجود اماکن تاریخی همچون قلعه قدیمی و منزل خوزینی این منطقه را واجد شرایط میراثی نموده است .
هـ - وجود ذخایر غنی آبزیان ( ماهیان خاویاری و استخوانی ) موجب رونق هرچه بیشتر فعالیت های شیلاتی شده است که می توان به استقرار فعالیت شیلات ناحیه چهار ایران در آن اشاره کرد .
و – وجود زیستگاه حیات وحش ( اکوتوریسم آبی و خشکی مناسب ) که هر ساله سبب جذب پرندگان مهاجر نادر می گردد . علاوه بر اهمیت اکولوژیکی و زیست محیطی ، مکان مناسبی برای مطالعات حیات وحش جانوری است .
ز- عدم تمرکز جمعیت در سطح جزیره و عدم تعارضات اجتماعی ، آن را برای ایجاد بستری مناسب توریستی – شیلاتی و اقتصادی فراهم نموده است . ( علیرغم اینکه در گذشته های نه چندان دور بالغ بر 1400 نفر سکنه داشته در حال حاضر فاقد جمعیت ساکن بوده و فعالیت آنها صرفا منوط به فعالیت های شیلاتی است ) .
ح – امکان توسعه فعالیت های تفریحی ، فرهنگی و ورزشی با ایفای نقش فرامرزی .
4 - سوابق اقدامات استان گلستان برای ایجاد منطقه نمونه گردشگری آشوراده :
الف – در طرح گسترش صنعت گردشگری استان گلستان ، جزیره آشوراده اولویت اول استان در صنعت گردشگری شناسایی شد که تهیه طرحهای جامع تفصیلی برای گسترش صنعت توریسم و تبدیل جزیره به قطب گردشگری استان پس از تصویب برنامه عمران جزیره در برنامه سوم توسعه کشور نیز به تصویب رسیده است .
ب- در سفر ریاست محترم جمهوری به شهرستان ترکمن در پاسخ به خواسته های مردم که بنا بر مقابله با بیکاری 24% جوانان شهرستان ، خواستار ایجاد دهکده توریستی آشوراده در آن شهرستان شدند ، ایشان اعلام نمودند که جزیره آشوراده که از مناطق گردشگری است و در جلسات گذشته هیات دولت بعنوان منطقه نمونه گردشگری اعلام شده بود تصمیم گیری خواهد شد ، بنابراین به همت مردم این موضوع را عملی خواهیم کرد و بدنبال این تعهد به مردم این موضوع بعنوان یکی از مصوبات هیئت وزیران در استان گلستان که مقرر گردید جزیره آشوراده بعنوان یکی از طرح های سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تلقی شده تا اقدامات لازم برای تبدیل شدن آن به منطقه نمونه گردشگری صورت گیرد .
ج- حدود 380 هکتار از اراضی جزیره آشوراده که متعلق به بنیاد علوی بود در سال 1381 جهت ساماندهی جزیره به سازمان همیاری شهرداری ها واگذار گردید که زمین فوق در سال 1382 با قیمت کارشناسی به سازمان خصوصی گردشگری به مدیریت آقای یزدان پناه جهت سرمایه گذاری واگذار گردید .
جزیره آشوراده از لحاظ اکوتوریسم یکی از مناطق استثنایی کشور است و با اجراء طرح گردشگری ، می تواند به عنوان یکی از قطب های گردشگری کشور تبدیل شود .
بهره گیری از پتانسیل موجود می تواند در جذب گردشگران داخلی و خارجی ، بهبود وضعیت اقتصادی منطقه ، ایجاد اشتغال ، ایجاد ارتباط بین مردم بومی با گردشگران و نهایتاً توسعه منطقه کمک می کند .
5 – مشکلات :
الف – به موجب مقررات سازمان محیط زیست کشور هرگونه بهره برداری گردشگری و توریستی از 380هکتار از اراضی جزیره آشوراده نیازمند ارائه گزارش ارزیابی زیست محیطی بوده و هرگونه عملیات در این محدوده غیر قانونی تلقی می گردد .
ب- به استناد ادعای سازمان حفاظت محیط زیست ، بنیاد مستضعفان و جانبازان با در اختیار داشتن اسناد مالکیت بخش های وسیعی از پناهگاه حیات وحش میانکاله 380 هکتار از اراضی ملی شده جزیره آشوراده را به شرکت خصوصی واگذار کرد ، که اسناد مربوطه غیر قانونی است ، زیرا اداره ثبت بدون توجه به حاکمیت سازمان محیط زیست از سال 1352 در منطقه میانکاله بدون توجه به ملی اعلام شدن اراضی این منطقه ، اقدام به صدور سند به نام بنیاد علوی کرده است .
Wikipedia.org
Anobanini.ir
0 نظرات:
ارسال یک نظر