کتیبه گودرز نقشی است که گودرز دوم بیستمین شاه اشکانی بر دامنه کوه بیستون از خود بر جای گذاشته است . گودرز در این کتیبه به تقلید از سنگ نبشته داریوش یکم در بیستون پیروزی های خود را بر مهرداد یکی از رقیبانش و نیز بر کاسیوس سردار رومی شرح داده و به تصویر کشیده است . زبان این کتیبه یونانی است در نقش مزبور گودرز دوم بر اسب سوار است و نیزه ای در دست دارد که آن را حرکت می دهد و در کنار نقش سنگ نوشته ای است که این نقش ها را شرح می دهد . در بالای سر شاه نقشی است که به عقیده یونانیان نیکه رب النوع پیروزی در فرهنگ یونان باستان است . گودرز دوم در این کتیبه حود را شاه شاهن معرفی می کند .
نقوش کنده شده در کل نمایانکر پیروزی گودرز دوم بر رقیبانش است . این اثر باستانی مانند بسیاری دیگر از آثار باستانی ایران بر اثر عوامل طبیعی و همچنین خرابکاری ها آسیب های بسیاری دیده است . شیخ علی خان زنگنه صدر اعظم شاه سلیمان صفوی بیشترین آسیب را به این نقش وارد کرده است . او در این اثر با اهمیت دوران اشکانی وقف نامه دو روستای خود را جهت مصارفی از جمله تعمیر کاروانسرای بیستون و مرمت دیگر تأسیسات این کاروانسرا است حجاری کرده است . این وقف نامه به مراتب بیشتر از عوامل طبیعی به این اثر زیان وارد کرده است . هم اکنون در کنار این وقف نامه تصویر سه مرد ایستاده به چشم می خورد .
مهرداد یکی از شاهزادگان پارتی بود که در دربار « گلاودیوس » امپراطوری روم پرورش یافت و به تشویق امپراطور برای تصاحب تاج و تخت به ایران لشگر کشید ولی مغلوب گودرز دوم شد این نقش دو سوار مسلح به نیزه را نشان می دهد درحالی که یکی دیگری را به زمین افکنده . در بالای سر گودرز فرشته ای در حال پرواز است . در دست فرشته حلقه ی گل پیروزی دیده می شود ، غیر از فرشته ی بالدار پیروزی که بر سر شاه پیروزمند تاج گل می نهد و منشاء یونانی دارد ، نقش های دیگر این نقش برجسته کاملا ایرانی هستند . پشت سر گودرز نقش یکی از نزدیکانش دیده می شود . سنگ نبشته ای به خط یونانی باستان نام این دو پادشاه را در برداشته که « ویلیام جکسن » چنین ترجمه کرده است :
مهرداد پارسی .... گودرز شاه شاهان ، پسر گیو
اما امروز تمامی سنگ نبشته به جز نام گودرز که هنوز هم به آشکارا خوانده می شود از بین رفته است . دو نقش برجسته نام برده شده ، دو اثر ارزنده و کمیاب هستند که از دوره اشکانیان در ایران شناخته شده اند .
aariaboom.com
0 نظرات:
ارسال یک نظر