عکس» برج قربان در استان همدان

این بنای تاریخی در شهر همدان و در محله زندی ها نزدیک دبیرستان ابن سینا قرار گرفته است . از قرار معلوم مدفن شیخ السلام بن عطار حافظ ابوالعلاء و جمعی از امرای سلجوقی است که در قرن هفتم و هشتم هجریبه طرز ساده و بی پیرایه ساخته شده . بنا از یک برج دوازده ضلعی آجری با گنبد هرمی شکل دوازده ترک آجری تشکیل شده است . طول اضلاع دوازده گانه برج از بیرون بیش از 2 متر و از درون کمی بیش از یک متر است . قسمت خارجی بنا را طاقنماهایی با عمق 15 سانتی متر و پهنای 123 سانتی متر ( در هر ضلع ) تشکیل می دهد که هر یک به وسیله یک گوشواره از سطح خارجی جرزهای دوازده گوشه به عقب نشسته است و در قسمت داخلی برج نیز طاقنماهایی به عمق 20 سانتی متر و عرض 90 سانتی متر وجود دارد . این بنا فاقد هر گونه کتیبه و گچبری و تزئینات است .
در سال ۱۳۱۲ و در حین انجام تعمیرات در زیر برج سردابی یافتند که کلیه قبور اشاره شده در آنجا قرار داشتند ، بر روی طاق سردابه سنگ ساده و معمولی به طول 125 و عرض 50 سانتی متر وجود دارد که متن زیر به صورت برجسته و در شش سطر روی آن حجاری شده است ؛ « یا غفار الذنوب هذا قبر المرحوم المغفور الوصل رحمت الله تعال محمد فی شهر ذیحجه الحرام غفر السنه » 1090 این سنگ به دوره صفویه تعلق دارد و ربطی به تاریخ احداث بنا ندارد . این برج در تاریخ ۲۸/۳/۱۳۵۴ و به شماره۱۰۷۸/۳ در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده ‌است .

حافظ برای فراگرفتن نحو ، لغت ، حدیث و علوم قرآنی ، به بغداد ، اصفهان و خراسان مسافرت نموده و کلاس های اساتیدی چون حسین وباس ، ابوعلی حداد ، ابوالقاسم بن بیان و ابو عبدا… قراوی را سپری کرده است .
تا آنجا که بعدها ، حفاظ و بزرگان حدیث ، از وی نقل حدیث و روایت کرده اند که او یکی از زاهدان ، محدثین و حافظان قرآن بوده و در طول زندگی اش وقت خویش را با قرآن و حدیث گذرانده و به ارشاد مردم زمان خود پرداخته است . سپس به همدان مراجعت نموده و در محلی که فعلا برج قربان نامیده می شود و در گذشته باب الاسد خوانده می شد ، می زیسته است .
وی در 19 جمادی الاول 567 ، در سن 79 سالگی در همدان وفات یافته و در سرداب برج مدفون شده است از جمله تالیفات این دانشمند ، کتاب " الهادی و زاد المسافرین " در 50 مجلد می باشد .
درباره مقام او اشعاری از خاقانی شروانی ، و موفق بن احمد مکی موجود است . از شاگردان او می توان از ابن ممانی همدانی نام برد ، که در جهاد بر ضد مغولان ، در سال 618 هجری ، خود و فرزندش به شهادت رسیده اند .

علت نام گذاری برج به برج قربان
درباره علت نام گذاری این بنا به برج قربان معروف است که در جریان شورش افاغنه در اواخر دوره صفویه فردی به نام قربان این محل را سنگر گاه خود قرار داده و ضمن دفع شورشگران از اهالی محل دفاع کرده ‌است از این رو مسجد و بقعه به نام او شهرت یافته‌است .

magiran.com
tebyan-hamedan.ir