یکی از قدیمی ترین جایگاه های فسیل ایران منطقه ای در مراغه است . ببر شمشیر دندان که برخی به آن ببر دندان خنجری هم می گویند ، در این جایگاه زندگی می کرده اند . زرافه های گردن کوتاه ، ببر دندادن خنجری ، گورخر کوچک ، فیل کوچک و کفتار در این محل زندگی می کرده اند .
فسیل‌های منطقه فسیلی مراغه قدمت هفت میلیون ساله این منطقه را به عنوان نخستین اثر ملی ، طبیعی و فسیلی ایران بازگو می کنند .
این منطقه یکی از غنی ترین مناطق سنگواره ای جهان بوده و در آخرین مطالعات صورت گرفته فسیل های اجداد ماموت ، زرافه و آهو در این منطقه کشف شده است . لایه های فسیلی موجود در مراغه مربوط به اواخر دوران نوزیستی زمین شناسی یعنی چهار تا هفت میلیون سال قبل هستند که با انجام کاوش های علمی می توان اطلاعات بسیار دقیقی را از زندگی جانوران غول پیکر در این منطقه به دست آورد . منطقه فسیلی مراغه به دلیل دارا بودن فسیل ماستادون و ماموت ها ( سنگواره های پیش از تاریخ ) دارای شهرت جهانی بوده و هم اکنون مورد حفاظت ویژه سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد . منطقه فسیلی مراغه به عنوان نخستین اثر ملی ، طبیعی و فسیلی ایران از بالا ترین رده های حفاظتی سازمان محیط زیست است . به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی این منطقه در شورای عالی حفاظت محیط زیست ایران به عنوان اثر ملی و طبیعی به تصویب رسیده است .
در حدود یک قرن پیش استخوان های منطقه فسیلی مراغه را به بقایای آدم های قوی هیکل ، آدم های شاخدار ، اسب شاخدار و دیو نسبت می دادند . مطالعات انجام شده طی یک قرن اخیر توسط حفاران و مکتشفان داخلی و خارجی نشان داد که در این منطقه فسیل های مهره داران نیز وجود دارد .
« بهشت فسیلی مراغه » عنوانی است که از سوی فسیل شناسان به این منطقه داده شده است . فسیل های مهره دار مراغه از مدت ها پیش نظر زمین شناسان را به خود جلب کرده و از همین رو محققان زیادی از روسیه ، آمریکا ، فرانسه و ژاپن در این ناحیه کار کرده اند ، به گونه ای که بخشی از نمونه های فسیلی در موزه های تاریخ طبیعی وین ، پاریس ، لندن و لس آنجلس در معرض نمایش قرار دارند .
سازمان محیط زیست نیز نظر به اهمیت این منطقه برنامه هایی چون ادامه مطالعات جامع دیرین شناسی ، شروع عملیات اجرایی و ساختمانی مرکز تحقیقات و موزه فسیل شناسی و ایجاد اولین موزه صحرایی (field museum ) را آغاز کرده است . نماینده موزه تاریخ طبیعی تهران در مراغه به ایسنا می گوید : با توجه به اهمیت این منطقه در فسیل شناسی در نظر داریم تا در قالب یک طرح بزرگ ، ژئوتوریسم این منطقه را احیا کنیم ، به ویژه در غار هایی چون غار کبوتر که از اعجوبه های آفرینش محسوب می شوند .
منطقه فسیلی مراغه به عنوان اولین اثر ملی - طبیعی فسیلی به مساحت ۱۰۲۶ هکتار ثبت شده و بالاترین رده حفاظتی را اخذ کرده است . اکنون دانشگاه تبریز سرپرستی پروژه کاوش و تحقیقات منطقه فسیلی مراغه را به عهده داشته و تاکنون بقایای ارزشمندی از این ناحیه کشف شده است .
در خصوص نگهداری این آثار اولین موزه دیرینه شناسی و سنگواره ایران به مساحت ۵ هزار متر مربع در مراغه احداث می شود تا آثار مکشوفه در آن نگهداری شوند . هم چنین قرار است تا آثاری که قبل از انقلاب توسط آمریکایی ها برای مرمّت از ایران خارج شده ، طبق رای دادگاه لاهه به ایران عودت داده شده و در این موزه به نمایش درآیند .
با کشف بیش از ۵۷۳ فسیل از گونه هی مختلف جانداران عظیم الجثه شهرستان مراغه در آذربایجان شرقی ، این منطقه عنوان بهشت فسیلی ایران را به خود اختصاص داد .
تنوع و تعداد گونه های جانوری در رسوبات باقی مانده و فسیل های مکشوفه در این منطقه شامل گونه های جوندگان ، اسب ها ، گوشتخواران ( ببر دندان ، گرگ ها ، خرس ها ) ، فیل ها و ۲ گونه از جنس پرندگان است ، منحصر به فرد است .
به گواه نظرات دانشمندان و محققان ، آذربایجان شرقی میلیون ها سال قبل ، در دوره دوم و سوم زمین شناسی ، قبل از فوران آتشفشان سهند ، محل استقرار و زندگی حیوانات عظیم الجثه بود .
به طوری که قدمت جستجو و کاوش در این منطقه به یک قرن و نیم باز می گردد .
در ایران منطقه مراغه از مناطق منحصر به فرد در دنیا است که داری فسیل هی متنوع مهره داران بوده و از مدت ها پیش نظر محققان و زمین شناسان داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است .
وی با اشاره به ین که نخستین حفاری در منطقه فسیلی مراغه از سوی یک بازرگان روسی انجام شد و گونه های فسیلی در اکثر مناطق آذربایجان شرقی وجود دارد ، در حال حاضر تنها ۴۰ هزار متر مربع ، مساحت فسیلی توسط گروه های کاوشگر هلندی و فنلاندی حفاری شده است .
علاوه بر مناطق مذکور ، مطالعات و کتشافات جدید نشان می دهد که در بخش های ازیوند در شمال ، مرند و ورزقان اینگونه فسیل ها وجود دارند .
طبق مطالعات باستان شناسی و فسیل شناسی قدمت فسیل های کاوش شده به ۶ تا ۱۲ میلیون پارسال باز می گردد .
علاوه بر راه اندازی این مرکز ، نخستین و بزرگ ترین موزه فسیل از دیگر بخش های این مجموعه است .
مرکز تحقیقات فسیل شناسی مراغه ، با هدف شناسیی و جمع آوری فسیل ها و پژوهش های علمی راه اندازی شده است .
در سال ، ۱۳۵۳ بخشی از فسیل های مکشوفه منطقه مراغه از سوی کاوشگران کشورهای فرانسه ، هلند ، روسیه ، انگستان به موزه های مشهور جهان انتقال یافت .
علاوه بر موزه وین ، در سال ۱۹۰۴ دیرینه شناسی فرانسوی به نام « مک کیونیم » به مدت ۳ ماه همراه با ۱۲ نفر ، حفاری وسیعی در مراغه بویژه در مناطق کرم آباد ( کرجاوه ) نزدیک رودخانه مردق چای و کوپران ، شلیلوند و کرمجوان انجام داد و فسیل های جمع آوری شده در موزه تاریخ طبیعی لندن بری مطالعه انتقال داده شد .
نبودن موزه های استاندارد در سال های گذشته موجب می شد تا فسیل های کشف شده برای نگهداری و مطالعات به موزه های خارج از کشور انتقال داده شود .
این که جابه جایی فسیل ها موجب تخریب این منابع ارزشمند می شود و راه اندازی موزه های صحرایی ضروری است ، در حال حاضر مطالعات اولیه پایه ی به منظور ایجاد موزه های صحرایی از سوی کارشناسان دفتر تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در حال انجام است .
با توجه به تنوع بسیار زیاد ، همه گونه های جانوری منطقه مراغه شناسیی نشده اند ، ولی مطالعات انجام شده حاکی از آن است که در این منطقه انواع جانوران مهره دار در محدوده هند تا اروپا زندگی می کرده اند و به همین دلیل است که این منطقه در جانورشناسی دیرینه در ایران و جهان از ارزش بالایی برخوردار است .
magiran.com
persianblog.i
wikipedia.org
0 نظرات:
ارسال یک نظر