رادکان که در گذشته یکی از شهر های چهارگانه توس بوده اینک از آن به اندازه روستایی بیشتر باقی نمانده است به اضافه برج مقبره ای با نام میل رادکان که گویند گور امیر ارغون مغول است . در جاده قوچان بعد از چناران در فاصله دو کیلو متری رادکان است که از جاده قابل رویت است .گرچه زمان دقیق احداث میل معلوم نیست اما به احتمال زیاد در نیمه دوم سده هفتم ساخته شده است .
در میان نام میل ها بیش از همه به نمام رادکان برمی خوریم که دو تا از معروف ترین آنها یکی در خراسان و دیگری در گرگان هنوز بپای هستند و جزء آثار بسیار زیبای معماری رازی ( سبک معمول زمان دیلمیان و سلجوقیان و پیش از حمل مغول ) بشمار می روند .
راد و رد در پهلوی به معنای نظم و ترتیب و رده آمده ، رادکان درست در جاده ها همان کار را می کند که از نامش بر می آید . شاخصی است که مسافر را راهنمایی می کند و به راه پیمایی او نظم و ترتیب می دهد هر چند که این واژه را با راه همبستگی بسیار دارد و در بعضی از کتب مسالک بصورت رایگان هم آورده شده است با وجود این برج ها در دشت ها و جنگل هایی که بیشتر جایگاه پرورش اسب بوده و منطقه نسا، بخاطر داشتن اسبهای خوش اندام و نیرومند نامبردار شده است، این گمان را پیش می آورد که شاید با واژه دتیک و ریذک ( کره اسب ) نیز بی ارتباط نباشد و ممکن است رادکان ها ، گذشته از راهنمایی ، جایگاه دیده بانی ستورسالاران نیز باشند .
با به روی کار آمدن سلجوقیان ، علاوه بر مسجد ، ساختن مقابر نیز در خاورمیانه به عنوان مهم ترین بنای مذهبی ، اهمیت پیدا می کند . مقابری که به شکل برج ساخته شده اند ، ظاهرا با بناهایی از این گونه مربوط می شوند که در دوران قبل از اسلام وجود داشت و در نتیجه عوامل خاصی ، دوران عباسیان را پشت سر گذاشته و به صورت ابنیه خشتی عظیم در آمده است . هنوز معلوم نیست که آیا شکل مدور و یا چند پهلوی آن دارای قدمت بیشتری است، بهر حال معروف ترین بنای یادبود چند پهلویی که باقی مانده بنای گنبد قابوس گرگان است که به سال ۹۸۵ میلادی بر پایه ستاره مانندی ساخته شده و در بالا به سقف مخروطی شکل منتهی می شود . بعد ها در غرب ایران ، انواع چند پهلویی آن ( چهار- شش و ده پهلویی ) رواج یافت ، زیبا ترین نوع این مقابر که هنوز پای برجاست مقبره مومنه خاتون در نخجوان است که در سال ۱۱۸۶ میلادی ساخته شده است . برج های مدور با سقف مخروطی در ایران محبوبیت خاصی داشته است . در حقیقت هم نوع صاف آن و هم نوع پهلو دار آن با ستون های مدور و قبه های داخلی که به بنا شکل یک قیمه مجللی را می دهد ، ساخته می شده ، این امر کاملا بدیهی است که امراء ترک بیشتر در این فکر بودند که مقابر خویش را به شکل خیمه که تمام عمر در آن می زیستند در آورند . در فهرست ذکاء از دو معمار نام برده شده است . با توجه به تاریخ ساخت محمد ریگی معمار این بنا بوده است . در کتاب فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران نصرت الله مشکوتی در صفحه ۹۰ آمده است که این میل را به نام میل رادکان غربی هم می نامند که در قوچان در استان خراسان قرار دارد . بنای آن آجری ترک ترک و بشکل مدور ساخته شده ، دارای گنبد هرمی است . ارتفاع آن در حدود ۲۵ متر است . در زیر قاعده گنبد میل آثار کتیبه ای مخلوط از آجر و کاشی دید می شود . در عداد آرامگاه های عهد سلجوقی بوده ، و متعلق به قرن ششم هجری قمری است .
آدرس :74 کیلومتری مشهد به سمت چناران
bahaneh.net
palapalhome.com
0 نظرات:
ارسال یک نظر