قلعه تاریخی ارشق هم چون سایر قلعه های قره داغ آذربایجان در 62 کیلومتری شمال باختری مشگین شهر و در سواحل باختری رودخانه پر آب قرار دارد و دریک منطقه بی نظیر ( از لحاظ طبیعت ) واقع شده است . از نظر تاریخی ، ارشق در منطقه ای قرار گرفته که در عهد اشکانیان و ساسانیان مهد تمدن باستان بوده و آثار به دست آمده از دل خاک نشان گر این واقعیت است . آثار عتیقه محدوده ارشق و آن چه از کندوکاو ارشق به دست آمده زینت بخش موزه ها بوده و ما را به یک دوره بی نظیر تاریخی رهنمون می سازد .
ارشق را در کتاب های جغرافیایی قدیم جزو تومان مشگین به حساب آورده اند . چنان چه در سابقه تاریخی این مجموعه آمده است « تومان مشگین ، در این 7 شهر است ، مشگین ، خیاو ، انار ، ارجق ( ارشق ) و اهرو تکتپه و کلیبر » .
ارشق از نظر طبیعت منطقه بسیار زیبای مشگین شهر بوده و جالب ترین مراتع بهاره و پاییزه عشایر شاهسون می باشد . دهستان ارشق که « قلعه ارشق » به نام آن معروف شده است از خاور به خاک جمهوری آذربایجان ، از باختر به دهستان مشگین خاوری و از شمال به دهستان برزند و اجارود و خروسلو محدود می شود .
برای رسیدن به قلعه ارشق باید از میدان مرکزی مشگین شهر به طرف روستای نصیرآباد حرکت کرد و از روستای تنبق که در کنار رود پرآب قره سو بنا شده گذشت . قلعه ارشق روی یک صخره بسیار بلند کوهستانی بنا شده است که دارای برج ها و بارو های متعدد می باشد که در اثر گذشت ایام ویران شده و آن چه باقی مانده تعداد 4 عدد برج نیمه استوانه ای و یک اتاق بزرگ و بقایای دیواره قلعه است . قلعه ارشق از سه طرف به پرتگاه ها عمیق و مخوف کوهستانی مشرف می شود و تنها از یک سمت و بخش خاوری آن می توان به قلعه راه یافت . نوع سنگ های به کار رفته از سنگ های لاشه ای بوده و ملات آن از نوع ساروج آهکی می باشد .
در مورد وجه تسمیه ارشق نیز باید یاد آور شویم در زمان اشکانیان که سرزمینی وسیع از جمله سرزمین آذربایجان را در تصرف داشتنند ، به خاطر نبرد با دولت امپراطوری روم برای تسلط بر ارمنستان و ضمیمه آن نواحی به ایران و ایجاد منطقه حایل بین ایران و امپراطوری روم مهم ترین و بزرگ ترین لشکرکشی های تاریخی در آذربایجان انجام گرفته است و به علت نیاز به دفاع در مقابل هجوم دشمنان یا استقرار نیروهای تدافعی و احداث پادگان های نظامی ضرورت چنین ایجاب کرده که در تمام کوهستان های بلند و مهم استراتژیکی قره داغ آذربایجان ، قلعه های نظامی احداث و ایجاد گردد .
نام قلعه ارشق شاید مشتق از کلمه « ارشک » یا « اشک » که لقب شاهان اشکانی بوده گرفته شده و این قلعه نیز به نام یکی از شاهان آن سلسله بنا شده ، و در درازای تاریخ به نام قلعه ارشق معروف گشته است و در حال حاضر آثار به دست آمده در محدوده ارشق این واقعیت را که قلعه ارشق از قلعه های نظامی دوره اشکانیان بوده است نشان می دهد .
با توجه به کثرت زیاد آثار اشکانیان در این محل ، شمامل قلعه های نظامی و بناها به دلیل سلطه نظامی اشکانیان سلطه بر بیگانگان ، حمله به یونان روم ، قفقاز و روسیه جنوبی و مقابله با هجوم آنها در مسیر گذرگاهها در بین صخره های عمیق خطرناک ، قلعه های مستحکمی توسط آن قوم ساخته شده که بقایای معماری آنها نشانگر قدرت و عظمت سلسله اشکانیان در این مناطق می باشد . معماری قلعه ارشق بر روی صخره طبیعی و دامنه های اطراف آن می باشد . دیواره قلعه صخره خطرناک عمودی شکل طبیعی بوده ، گویا بدست بشر صخره ها پیرایش یافته اند علت پیدایش این صخره های عمیق در منطقه فوران کوه آتشفشانی سبلان و فرسایش طبیعی بوده است . صعود به قلعه فقط از ضلع جنوب شرقی آن امکان پذیر می باشد و این قلعه از نظر پلان معماری شباهت زیادی به معماری قلعه قهقه و قلعه بابک دارد . دارای چندین برج مدور در دور قلعه با مصالحی از سنگ تراش خورده و سارج بوده ، تنها قسمتی از این معماری باقی مانده ، و در قسمت فوقانی قلعه خرابه هایی از بناهای سنگ و آب انبار های سنگی که توسط انسانهای دوره تاریخی کنده و ساخته شده ، شکوه و عظمت زیبایی قلعه می باشد به چشم می خورد . معماری قلعه ارشق با گذشت زمان در اثر عوامل طبیعی و انسانی تخریب شده و میراث فرهنگی در صدد بررسی مطالعات باستانشناسی و حفظ و احیاء آن می باشد . با توجه به نوع معماری مواد فرهنگی موجود در قلعه می توان استناد نمود ، بنیان اولیه این قلعه به اوایل دوره اشکانیان بر می گردد ، و در دوران های مختلف اسلامی و تاریخی از جمله دوره ساسانی ، سلجوقی و ایلخانی ، با توجه به آثار باقی مانده از آنها به عنوان قلعه نظامی و دفاعی در مقابله با هجوم بیگانگان چندین قرن استفاده شده است .
iran-tourism.ir
meshkintourism
0 نظرات:
ارسال یک نظر